Phân tích quá trình hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân (nguyên tắc phân phối lợi nhuận giữa các tư bản hoạt động).

– Phân biệt Giá trị thặng dư siêu ngạch trong cạnh tranh và độc quyền:

b) Phân tích quá trình hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân (nguyên tắc phân phối lợi nhuận giữa các tư bản hoạt động).

phân phối lợi nhuận giữa các tư bản hoạt động).

Giá trị thặng dư được tạo ra trong sản xuất nhưng nó được phân phối qua cạnh tranh quyết liệt giữa các tập đoàn tư bản.

Bạn đang xem: Phân tích quá trình hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân (nguyên tắc phân phối lợi nhuận giữa các tư bản hoạt động).

Cạnh tranh đó là sự đấu tranh về mặt kinh tế nhằm giành điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu thụ hàng hoá.

Có 2 loại cạnh tranh:

1- Cạnh tranh nội bộ ngành là cạnh tranh giữa những nhà tư bản trong nội bộ ngành.

khác nhau.

Phân biệt giữa (1) và (2)

– Mục đích: (1) nhằm thu được lợi nhuận siêu ngạch

(2) nhằm dành nơi đầu tư có lợi, ngành có p’ cao

– Biện pháp: (1) là cải tiến kỹ thuật, nâng cao năng suất lao động cá biệt, hạ thấp chi phí cá biệt

Xem thêm : Top 10 Thương hiệu Giày Cao Gót Nổi Tiếng Nhất

(2) là di chuyển tư bản từ ngành có p’ thấp đến ngành có p’ cao – Kết quả: (1) dẫn đến hình thành giá trị thị trường

(2) dẫn đến hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân và giá cả sản xuất.

b1) Sự hình thành giá trị thị trường:

– Giá trị thị trường là giá trị xã hội được hình thành do cạnh tranh nội bộ ngành. Giá trị thị trường một mặt là giá trị trung bình của hàng hoá, mặt khác giá trị thị trường là nhờ giá trị cá biệt của hàng hoá được sản xuất trong điều kiện nhất định nhưng với một khối lượng hàng hoá sản xuất ra chiếm tỷ trọng lớn.

– Có ba trường hợp hình thành giá trị thị trường:

+ Giá trị thị trường là giá trị trung bình của hàng hoá được sản xuất ra trong điều kiện trung bình.

+ Giá trị thị trường là giá trị cá biệt của hàng hoá được sản xuất trong điều kiện xấu nhưng với khối lượng hàng hoá được sản xuất ra chiếm tỷ trọng lớn.

+ Giá trị thị trường là giá trị của hàng hoá được sản xuất trong điều kiện tốt nhưng với khối lượng hàng hoá chiếm tỷ trọng lớn trên tổng khối lượng hàng hoá của xã hội.

b2) Sự hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân.

Ví dụ: Có ba ngành sản suất: Cơ khí, dệt, da. Tư bản đầu tư đều là 100 (C+V), m’ = 100% nhưng do cấu tạo hữu cơ (C/V) của các ngành khác nhau cho nên giữa các ngành cũng có p’ cũng khác nhau: Ngành SX C V m Gt p’ p’ p Giá cả SX ± Cơ khí 90 10 10 110 10% 20% 20 120 + 10 Dệt 80 20 20 120 20% 20% 20 120 0 Da 70 30 30 130 30% 20% 20 120 – 10 60 360 60 360

Xem thêm : Thủ tục chốt sổ bảo hiểm xã hội, cách nộp hồ sơ chốt sổ BHXH

– Do p’ các ngành khác nhau mà cạnh tranh các ngành diễn ra nhà tư bản nào cũng muốn đầu tư vào ngành có p’ cao, cho nên:

+ Tư bản ngành cơ khí di chuyển sang ngành da làm cho quy mô ngành da mở rộng, cung sản phẩm da trên thị trường tăng vượt cầu dẫn đến giá cả sản phẩm da giảm, dẫn đến p’ ngành da giảm.

+ Ngược lại do di chuyển tư bản sang ngành da, quy mô ngành cơ khí bị thu hẹp lại, cung sản phẩm cơ khí giảm không đáp ứng được cầu dẫn đến giá cả sản phẩm cơ khí tăng, p’ cơ khí tăng.

Kết quả cạnh tranh giữa các ngành tạm thời dừng lại khi các ngành đều có tỷ suất lợi nhuận ngang nhau là 20% gọi là tỷ suất lợi nhuận bình quân.

* Tỷ suất lợi nhuận bình quân là con số trung bình của các tỷ suất lợi nhuận của tư bản đầu tư vào các ngành khác nhau (Ký hiệu là p’).

p’ = ∑m/∑(C+V)x100%.

– Khi hình thành tỷ suất lợi nhuận bình quân thì dẫn đến hình thành lợi nhuận bình quân. Lợi nhuận bình quân là lợi nhuận bằng nhau đầu tư vào các ngành khác nhau (Ký hiệu là p)

p = p’ x (C+V)

Lưu ý:

+ Vì sao cạnh tranh giữa các ngành chỉ tạm thời dừng lại khi hình thành p’: Tạm thời có nghĩa là không phải cạnh tranh giữa các ngành tạm dừng vì cạnh tranh nội bộ ngành vẫn tiếp tục nhằm mục đích lợi nhuận siêu ngạch, từng nhà tư bản ra sức cải tiến kỹ thuật nâng cao năng suất làm thay đổi điều kiện trung bình ngành, làm thay đổi tương quan p’ giữa các ngành, tiếp tục diễn ra cạnh tranh giữa các ngành.

+ Biểu hiện sự hoạt động của quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn cạnh tranh tự do thành quy luật tỷ suất lợi nhuận bình quân và lợi nhuận bình quân, vì lợi nhuận bình quân đó chính là hình thái chuyển hoá giá trị thặng dư trong giai đoạn cạnh tranh tự do, nguồn gốc và bản chất của lợi nhuận bình quân là giá trị thặng dư nhưng khi giá trị thặng dư chuyển hoá thành lợi nhuận bình quân nó đã che đậy nguồn gốc của nó.

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp