Thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ những năm gần đây, kéo theo nhiều sự thay đổi về khung pháp lý, các quy định, chính sách – nhằm tạo cơ hội cho nhà đầu tư tham gia thị trường, đồng thời hướng tới sự minh bạch, công khai, hiệu quả của thị trường.
Theo quy định tại Luật Chứng khoán năm 2019 (Điều 11) và Nghị định 65/2022/NĐ-CP, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán, bao gồm cả nhà đầu tư tổ chức lẫn nhà đầu tư cá nhân.
Nhà đầu tư tổ chức bao gồm: Ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán, tổ chức tài chính quốc tế, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, tổ chức tài chính nhà nước được mua chứng khoán theo quy định của pháp luật có liên quan; công ty có vốn điều lệ đã góp đạt trên 100 tỷ đồng hoặc tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch.
Nhà đầu tư cá nhân: người có chứng chỉ hành nghề chứng khoán; Cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư có giá trị tối thiểu 02 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại, việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại điểm này có giá trị trong vòng 03 tháng kể từ ngày được xác nhận; Cá nhân có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu là 01 tỷ đồng (năm liền trước năm mua trái phiếu).
Quyền lợi của Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp
Đối với chứng khoán phát hành riêng lẻ chưa được giao dịch tập trung, tổ chức đăng ký, lưu ký có trách nhiệm kiểm tra tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trước khi thực hiện chuyển quyền sở hữu.
Cách xác định tư cách Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đối với Nhà đầu tư cá nhân
Nhà đầu tư cá nhân muốn trở thành NĐTCN/có tư cách NĐTCN cần thoả mãn 1 trong các yếu tố sau:
Có chứng chỉ hành nghề chứng khoán.
Cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư có giá trị tối thiểu 02 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại, việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại điểm này có giá trị trong vòng 03 tháng kể từ ngày được xác nhận.
Cá nhân có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu là 01 tỷ đồng (năm liền trước năm mua trái phiếu). Trong thời hạn 01 năm kể từ thời điểm được công ty chứng khoán xác định là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhà đầu tư không phải thực hiện xác định lại tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp khi tham gia mua TPDN phát hành riêng lẻ.
Hướng dẫn xác định tư cách Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại VNDIRECT
Hiện nay, VNDIRECT đã triển khai quy trình xác định tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp. Quý nhà đầu tư có nhu cầu có thể gửi yêu cầu. Nhân viên chăm sóc tài khoản của chúng tôi sẽ hỗ trợ tối đa cho Nhà đầu tư.
Bước 1: Quý khách điền và ký giấy yêu cầu xác nhận tư cách NĐTCN theo mẫu và gửi các tài liệu cần thiết cho VNDIRECT. Nhà đầu tư (NĐT) có thể liên hệ nhân viên chăm sóc tài khoản tại VNDIRECT để nhận mẫu đăng ký.
Bước 2: VNDIRECT kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ do khách hàng cung cấp.
Bước 3: VNDIRECT thực hiện ghi nhận tư cách NĐTCN khi các thông tin và tài liệu cung cấp được xác nhận hợp lệ và đáp ứng yêu cầu. Nhà đầu tư sau đó có thể thực hiện giao dịch chứng khoán (có yêu cầu tư cách NĐTCN) thông qua tài khoản chứng khoán tại VNDIRECT.