Thành ngữ Việt Nam rất khéo léo trong việc sử dụng hình ảnh ẩn dụ, “môi” và “răng” là hai bộ phận quen thuộc trên cơ thể con người. Có lẽ, ai cũng biết rằng môi như “lá chắn” che chở và bảo vệ răng, nên khi môi hở dễ khiến “răng lạnh”.
Thậm chí, con người nói chuyện lưu loát, tươi cười được nhờ vào sự “vận động” của môi. Do vậy, nếu môi không được khép lại kín, gió lùa vào miệng dễ dẫn đến răng lạnh, ê buốt hay đau bụng.
Qua câu “Môi hở răng lạnh” đã cho chúng ta thấy sự liên kết chặt chẽ giữa các bộ phận trên cơ thể, môi giúp bảo vệ răng đồng thời răng lại là “điểm tựa” cho môi. Nếu không có răng thì sẽ dẫn đến tình trạng môi móm, gây mất thẩm mỹ và hạn chế trong việc nhai thức ăn.
Bài học đúc kết từ thành ngữ không dừng lại ở đó, “Môi hở răng lạnh” là triết lý về lối sống tình nghĩa, yêu thương và đùm bọc lẫn nhau. Giữa các thành viên trong một gia đình như: cha mẹ, anh em, … và bà con họ hàng gần xa có mối quan hệ gần gũi với nhau. Mở rộng là tình làng nghĩa xóm, lòng tương thân với đồng bào sống chung trong một lãnh thổ.
Xem thêm: Câu tục ngữ ‘Trăm nghe không bằng một thấy’ và ý nghĩa ẩn dụ đằng sau
2. “Môi hở răng lạnh” – liệu chúng ta có đang sống trong xã hội vô tâm?
Xem thêm : 100+ cặp từ trái nghĩa tiếng Anh thông dụng nhất hiện nay
Thành ngữ “Môi hở răng lạnh” dạy chúng ta về tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Không chỉ với anh em ruột thịt, người thân trong gia đình, mà thậm chí với những người xa lạ. Dẫu khác tên họ nhưng “Tôi và bạn là con cháu vua Hùng chung dòng máu đỏ da vàng”.
Do vậy, lý do gì để chúng ta thờ ơ, lạnh lùng trước những khó khăn của mọi người xung quanh. Nếu như có tư tưởng “sống chết mặc bây”, có lẽ ta dần sống vô cảm với thế giới này, trái tim lạnh lùng ấy đang lấn át cả những điều hay lẽ phải.
Nếu người khác cần bạn giúp đỡ, đổi lại là sự thờ ơ và câu nói “Tôi bận lắm”. Thiết nghĩ bạn có đặt mình vào vị trí của họ để suy nghĩ và cảm nhận. Cuộc sống vốn dĩ không bằng phẳng, rồi đến một ngày sa cơ lỡ vận, hỏi rằng ai sẽ tương trợ bạn đây!
Công nghệ phát triển, mạng xã hội bên cạnh mặt có lợi cũng vô tình tạo khoảng cách giữa người với người trong cuộc sống. Thay vì, chúng ta gặp mặt trò chuyện thì lại nhắn tin thông qua màn hình điện thoại vô tri vô giác. Thiếu sự chia sẻ, quan tâm cùng bạn bè và người xung quanh.
Vô cảm dần dần trở thành căn bệnh giết chết trái tim lương thiện, ấm áp của mỗi người. Có lẽ, bác sĩ cũng không có cách chữa trị hiệu quả, trừ chính người bệnh tự nhận thức và hướng đến lối sống yêu thương.
Tệ nhất, là trường hợp anh em ruột thịt đành tâm hãm hại lẫn nhau, con cái bỏ mặc bậc sinh thành trong lúc đau yếu bệnh tật, … Đối với người trong nhà đã thế, thử hỏi những kẻ “môi hở” này, có vô tâm đối với những người quen biết ngoài xã hội hay không!
Tin rằng, họ sẵn sàng hở toang chiếc môi vô cảm, mặc kệ cho răng bên trong có đang tê buốt, ê ẩm. “Môi hở răng lạnh” như lời nhắc nhở mỗi người về tinh thần tương thân tương ái cao đẹp, biết thương yêu và tương trợ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh.
Xem thêm : Tổng quan về cung Thiên Bình, tính cách, sự nghiệp, tình cảm
Xem thêm: Học đức tính đoàn kết qua câu tục ngữ ‘một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ’
3. Những câu ca dao, tục ngữ và thành ngữ ý nghĩa về tình đoàn kết tương trợ
Bên cạnh “Môi hở răng lạnh”, ông bà ta còn dạy dỗ con cháu đời sau bài học nhân văn sâu sắc về tính tương trợ, đoàn kết thông qua những câu ca dao, thành ngữ và tục ngữ dưới đây:
Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
Chết cả đống còn hơn sống một người.
Khi rét ta chung một lòng, khi đói ta chung một dạ.
Dựng nhà cần nhiều người, đánh giặc cần nhiều sức.
Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu.
Đoàn kết thì sống, chia rẻ thì chết.
Lá lành đùm lá rách
Con chim khôn cả đàn cùng khôn, Con chim dại cả đàn cùng dại.
Thương nhau chia củ sắn lùi, Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng.
Anh em như thể tay chân Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần
Anh em cốt nhục đồng bào Kẻ sau người trước phải hào cho vui.
Khi đói cùng chung một dạ Khi rét cùng chung một lòng
4. Top câu nói hay về tình đoàn kết
Tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau không chỉ hỗ trợ người khác vượt qua khó khăn, mà còn giúp tạo nên sức mạnh cho chính mình. Mang lại sự thành công trong cuộc sống và phát triển bản thân ngày càng tốt hơn.
Cùng chúng tôi tham khảo những câu nói hay về sự đoàn kết ngay sau đây:
Phải hai hòn đá mới đánh được lửa. – Louisa May Alcott
Thậm chí người yếu cũng có thể trở thành mạnh khi họ đoàn kết. – Friedrich Schiller
Ánh sáng của sự đồng lòng chói lọi tới mức có thể chiếu sáng cả trái đất. – Bahaullah.
Nếu tất cả mọi người cùng nhau tiến lên, thành công sẽ tự đến. – Henry Ford.
Nếu hai hay ba người đồng ý một mục đích chung, không gì là không thể. – Jim Rohn.
Đoàn kết, chúng ta đứng vững; chia rẽ, chúng ta sụp đổ. – Aesop
Cây liễu ngả theo chiều gió và sinh trưởng cho tới một ngày nó trở thành nhiều cây liễu – một bức tường chống gió. – Frank Herbert
Riêng rẽ, mỗi chúng ta chỉ là một giọt nước. Cùng nhau, chúng ta là đại dương. – Ryunosuke Satoro
Vàng bạc châu báu không được coi là giàu thật sự. Đoàn kết hoàn thuận mới là hạnh phúc. – Sưu tầm
Đoàn kết là sức mạnh… khi có sự chung sức và hợp tác, ta có thể đạt được những điều tuyệt vời. – Mattie Stepanek.
Nhiều người chúng ta có thể làm được nhiều hơn là một số chúng ta, nhưng không ai trong chúng ta có thể làm được nhiều như tất cả chúng ta. – Tom Wilson.
Hai người thông minh cùng nhau thảo luận sẽ nghĩ ra được những ý tưởng hay. Vàng và đỏ hai màu trộn lại lẫn nhau sẽ tạo ra một màu sắc khác tuyệt vời hơn. – Sưu tầm.
Như vậy, thành ngữ “Môi hở răng lạnh” dù vỏn vẹn chỉ bốn chữ nhưng chứa đựng cả bài học to lớn về cuộc sống. Để ta thấy rằng, dù một hành động nhỏ của cá nhân cũng sẽ ảnh hưởng đến người khác.
Vì vậy, ta đừng chỉ biết sống cho bản thân, mà cần phải quan tâm, tương trợ mọi người xung quanh. Bởi “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”!
Sưu tầm Nguồn ảnh: Internet