Efferalgan là loại thuốc được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam và trên toàn thế giới. Thuốc Efferalgan có đa dạng các hàm lượng khác nhau. Thế nhưng liệu bạn đã biết chính xác Efferalgan là thuốc gì chưa? Thuốc Efferalgan có tác dụng gì với người bệnh? Cách dùng Efferalgan ra sao và cần lưu ý những gì khi sử dụng?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CK2 Nguyễn Lê Ngọc Phương – Khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Thuốc Efferalgan thường được chỉ định trong trường hợp người bệnh bị đau đầu, sốt, mỏi cơ,… mang đến công dụng hữu ích, góp phần cải thiện triệu chứng. Thế nhưng, để nhận được hiệu quả tối ưu từ Efferalgan và tránh gặp phản ứng bất lợi, bạn cần tìm hiểu các thông tin cơ bản về thuốc.
Efferalgan là thuốc gì?
Efferalgan là thuốc có chứa paracetamol (hoạt chất chính), được biết đến với khả năng giúp người bệnh giảm đau, hạ sốt. Efferalgan hiện có hai dạng phổ biến là bột sủi (hàm lượng paracetamol ở mức 500 mg, 1.000 mg) và viên đặt hậu môn (hàm lượng paracetamol ở mức 80 mg, 150 mg, 300 mg). Bên cạnh các dạng trên, một vài loại Efferalgan còn kết hợp giữa paracetamol với những thành phần khác ví dụ như codeine, vitamin C nhằm mục đích làm gia tăng tác dụng và hiệu quả của paracetamol.
Chỉ định và chống chỉ định sử dụng thuốc Efferalgan
Tương tự như những loại thuốc khác, Efferalgan cũng có những chỉ định và chống chỉ riêng, cụ thể như sau: (1)
- Chỉ định: Efferalgan là thuốc được chỉ định để chữa chứng đau hoặc/và sốt, ví dụ như đau đầu, đau bụng kinh, nhức mỏi cơ, đau răng, cúm,…
- Chống chỉ định: Thuốc Efferalgan chống chỉ định sử dụng trong những trường hợp dưới đây:
- Người bị dị ứng với propacetamol hydrochloride (tiền chất của paracetamol) hoặc paracetamol hay những thành phần khác có trong thuốc.
- Người đang mắc bệnh gan nặng.
Công dụng của Efferalgan
Tác dụng của thuốc Efferalgan là giúp người bệnh hạ sốt, giảm đau. Người đang bị đau ở mức độ nhẹ đến vừa trong những trường hợp như đau bụng kinh, nhức mỏi cơ, đau răng, cúm, đau đầu,… có thể dùng thuốc Efferalgan để cải thiện triệu chứng. Bên cạnh đó, vẫn còn một số công dụng của Efferalgan đã được phê duyệt nhưng chưa thể hiện trên nhãn thuốc. Trong trường hợp cần sử dụng loại thuốc này để điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh dùng.
Cách dùng và liều dùng Efferalgan
Để nhận được lợi ích tối đa từ thuốc Efferalgan, tránh gặp tình trạng quá liều và những phản ứng phụ không mong muốn, người bệnh cần sử dụng thuốc đúng cách với liều lượng phù hợp, cụ thể như sau:
Cho người lớn
Người lớn và cả trẻ em trên 17 kg (khoảng 5 tuổi trở lên) có thể dùng thuốc Efferalgan (với liều lượng phù hợp). Người bệnh trên 50 kg có thể sử dụng liều tối đa là 3 gam/ngày, tương đương với 6 viên Efferalgan 500 mg. Thế nhưng, theo khuyến cáo của bác sĩ, trong trường hợp đau nhiều thì tổng liều sử dụng có thể tăng đến 4 gam/ngày (khoảng 8 viên) kèm theo những lưu ý sau:
- Phải tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu sử dụng liều cao hơn 3 gam paracetamol/ngày.
- Không bao giờ dùng quá 4 gam paracetamol/ngày (bao gồm tất cả các loại thuốc có chứa paracetamol đang sử dụng).
- Khoảng cách tối thiểu giữa những lần sử dụng thuốc là 4 giờ.
- Người bị suy thận/suy gan phải điều chỉnh liều dùng.
- Người bệnh lớn tuổi không cần điều chỉnh liều dùng Efferalgan.
Cho trẻ em
Đối với thuốc Efferalgan 500 mg, bác sĩ/phụ huynh phải căn cứ vào cân nặng của trẻ để chọn liều dùng cho phù hợp. Vì liều khuyên dùng paracetamol sẽ phụ thuộc vào cân nặng của trẻ. Cụ thể, trẻ có thể sử dụng liều 60 mg/kg/ngày, chia ra 4 – 6 lần, tương đương với khoảng 15 mg/kg/mỗi 6 giờ hay 10 mg/kg/mỗi 4 giờ. Liều tối đa dùng mỗi ngày không được vượt quá 3 gam paracetamol. (2)
Riêng đối với dạng thuốc đạn đặt vào trực tràng, trẻ em được khuyến cáo cho dùng liều như sau:
- Liều dùng Efferalgan 150 mg viên đạn: Dành cho trẻ có trọng lượng từ 10 – 15 kg (24 tháng – 3 tuổi). Liều khuyến cáo dùng là 15 mg/kg/mỗi 6 giờ. Mỗi ngày dùng tối đa 600 mg, tương đương với 4 viên đạn Efferalgan 150 mg. Lưu ý, không nên cho trẻ sử dụng viên đặt trực tràng nếu đang bị tiêu chảy.
- Liều dùng Efferalgan suppositories 80 mg: Viên đạn Efferalgan suppositories 80 mg được sử dụng cho trẻ từ 5 – 10 kg (khoảng 2 – 24 tháng tuổi). Liều thông thường được dùng là 15 mg/kg/mỗi 6 giờ. Liều tối đa sử dụng hàng ngày là 320 mg paracetamol. Ví dụ, nếu trẻ nặng 5 kg thì cần tính liều như sau: 5 kg x 15 mg/kg = 75 mg hoặc dùng một viên Efferalgan suppositories 80 mg/mỗi 6 giờ.
Phụ huynh cần nhớ rằng, việc sử dụng viên đạn Efferalgan chữa bệnh cho trẻ phải diễn ra càng ngắn càng tốt, không nên dùng quá 4 lần/ngày và phải thay thế bằng đường uống sớm. Vì cách điều trị bằng viên đạn tiềm ẩn nguy cơ gây kích ứng trực tràng. Trường hợp trẻ sốt trên 38.5 ℃, bố mẹ cần áp dụng thêm một số cách để gia tăng hiệu quả chữa trị, cụ thể gồm có:
- Cởi bỏ bớt áo quần cho trẻ.
- Cho trẻ dung nạp thêm chất lỏng, điển hình là nước lọc.
- Không nên để trẻ ở nơi có nhiệt độ quá nóng.
- Nếu cần, phụ huynh hãy tắm cho trẻ bằng nước ấm với mức nhiệt thấp hơn 2 ℃ so với thân nhiệt của trẻ.
Lưu ý khi sử dụng thuốc Efferalgan
Khi dùng thuốc Efferalgan, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề được khuyến cáo để bảo vệ sức khỏe, tránh gặp phản ứng bất lợi, cụ thể gồm có:
- Cảnh báo:
- Khi dùng quá liều hoặc vô ý uống liều quá cao thì phải thông báo ngay cho bác sĩ biết.
- Không dùng Efferalgan phối hợp với những loại thuốc khác có chứa paracetamol để tránh gặp tình trạng sử dụng quá liều. Dùng quá liều paracetamol sẽ tiềm ẩn nguy cơ gây ra tổn thương nghiêm trọng cho gan. Triệu chứng lâm sàng về tổn thương ở gan thường sẽ biểu hiện sau 1 – 2 ngày sử dụng quá liều paracetamol, tối đa là sau 3 – 4 ngày. Lúc này, người bệnh phải dùng thuốc giải độc càng sớm càng tốt.
- Những trường hợp sau đây cần thận trọng khi dùng Efferalgan nói riêng cũng như các thuốc chứa paracetamol nói chung: Suy tế bào gan; thiếu hụt enzyme G6PD; suy thận nặng (độ thanh lọc creatinin ≤ 30 ml/phút); giảm thể tích máu, mất nước; nghiện rượu mạn tính, uống rượu quá nhiều (≥ 3 cốc rượu/ngày); không dung nạp fructose; chán ăn, ăn vô độ hay suy dinh dưỡng kéo dài (tức kém dự trữ glutathione ở gan).
- Bác sĩ cần cảnh báo cho người bệnh biết về những dấu hiệu của phản ứng trên da nghiêm trọng có thể xuất hiện khi dùng Efferalgan như hội chứng ngoại ban mụn mủ toàn thân cấp tính (AGEP), hội chứng hoại tử da nhiễm độc (TEN) hoặc hội chứng Lyell, hội chứng Stevens-Johnson (SJS).
- Thận trọng:
- Nếu còn sốt quá 3 ngày, đau dai dẳng quá 5 ngày hay thấy thuốc chưa phát huy đủ hiệu quả hoặc gặp phải những triệu chứng khác thì bạn không nên tiếp tục điều trị bằng Efferalgan. Lúc này, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ để nhận được lời khuyên.
- Người đang ăn giảm/kiêng muối cần nhớ là trong mỗi viên thuốc Efferalgan 500 mg có 412.4 mg Natri để tính thêm vào khẩu phần hàng ngày.
- Thuốc Efferalgan có chứa sorbitol. Vì thế người không dung nạp fructose (bệnh chuyển hóa hiếm gặp) không nên dùng loại thuốc này.
- Lưu ý cho mẹ bầu:
- Theo dữ liệu dịch tễ học, sử dụng liều paracetamol bằng đường uống không gây ra tác dụng bất lợi trên mẹ bầu, thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Những nghiên cứu về chức năng sinh sản với paracetamol bằng đường uống cũng không cho thấy độc tính hay xuất hiện dị dạng ở thai nhi. Dữ liệu thống kê trên mẹ bầu sử dụng quá liều paracetamol cũng không cho thấy có tình trạng gia tăng nguy cơ dị dạng thai nhi.
- Thế nhưng, mẹ bầu chỉ nên dùng Efferalgan (có hoạt chất chính paracetamol) sau khi được bác sĩ đánh giá, xem xét giữa lợi ích chữa trị và nguy cơ. Liều lượng, thời gian sử dụng thuốc Efferalgan của thai phụ cũng phải được bác sĩ cân nhắc, chỉ định cẩn thận.
- Lưu ý với phụ nữ đang cho con bú: Sau khi uống Efferalgan, một lượng nhỏ paracetamol sẽ xuất hiện trong sữa mẹ. Tình trạng phát ban ở trẻ bú mẹ hiện đã được báo cáo. Mặc dù paracetamol được xem là hoạt chất phù hợp với phụ nữ đang cho con bú, thế nhưng mẹ vẫn nên cẩn thận khi sử dụng. Bạn hãy dùng đúng theo liều lượng do bác sĩ chỉ định.
- Tác động khi lái xe và vận hành máy móc: Hiện vẫn chưa có trường hợp thuốc Efferalgan tác động lên khả năng vận hành máy móc hay lái xe được báo cáo.
Tác dụng phụ của Efferalgan
Khi dùng Efferalgan hay những loại thuốc khác chứa hoạt chất paracetamol, người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng phụ, chủ yếu là do dùng quá liều, ví dụ như đau dạ dày, sưng đau vùng bụng trên, tiêu chảy, chán ăn, tăng tiết mồ hôi, nôn, buồn nôn. (3)
Bạn cần đến cơ sở y tế thăm khám ngay nếu gặp tác dụng phụ nguy hiểm hơn (mặc dù hiếm gặp), điển hình là xuất hiện chấm đỏ trên da, nước tiểu đục/có máu, phân màu đen/lẫn máu, ngứa, nổi mề đay, da phát ban, ớn lạnh, sốt, đau vùng lưng dưới/bên họng, tiểu ít, có vết bầm tím, chảy máu bất thường, miệng hay môi có đốm trắng, vết lở, loét, vàng mắt/da, mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
Quá liều và quên liều
Người bệnh cần dùng Efferalgan và những loại thuốc chứa hoạt tính paracetamol đúng như liều được khuyến cáo. Trường hợp đã dùng quá liều thì phải đến cơ sở y tế thăm khám, kiểm tra và xử lý ngay nếu có xảy ra tình trạng ngộ độc. Người bệnh có thể bị ngộ độc nếu sử dụng Efferalgan liều cao, triệu chứng thường xuất hiện sau 24 giờ kể từ lúc dùng thuốc, ví dụ như khó chịu, chán ăn, đổ mồ hôi, da tái, buồn nôn, nôn,…
Lưu ý, bạn cần tránh dùng Efferalgan chung với những loại thuốc khác có chứa paracetamol. Nếu nghi ngờ bị ngộ độc do dùng quá liều, bạn hãy mang theo Efferalgan và các thuốc đã dùng đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.
Trong trường hợp cần thiết, Efferalgan được khuyên dùng để giúp làm giảm triệu chứng đau, hạ sốt. Bạn có thể sẽ không nhận được hiệu quả tối ưu từ thuốc nếu dùng thiếu/chưa đúng liều. Người bệnh cũng có nguy cơ bị viêm gan cấp nếu sử dụng quá liều.
Xem thêm : Uống trà gì dễ ngủ- 5 loại trà an thần dễ ngủ, trà trị mất ngủ – giúp ngủ ngon hơn
Vì thế, người bệnh cần dùng thuốc đúng theo liều do bác sĩ chỉ định, tuân thủ khoảng cách thời gian giữa các lần sử dụng. Để biết cách dùng Efferalgan đúng, phù hợp, bạn nên xem kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Người bệnh hãy nhớ rằng, ngay cả khi quên liều thì cũng không nên dùng gấp đôi liều ở lần uống tiếp theo hoặc rút ngắn khoảng cách thời gian giữa các liều dưới 4 giờ.
Dược học
Để tìm hiểu về dược học của thuốc Efferalgan, chúng ta cần xem xét yếu tố dược lực học và dược động học, cụ thể như sau:
Dược lực học
Paracetamol là hoạt chất chính trong thuốc Efferalgan, mang đến công dụng hạ sốt, giảm đau, có tác dụng chống viêm yếu. Không giống như những loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) truyền thống, paracetamol không làm ức chế chức năng tiểu cầu ở liều điều trị. Hiện nay, cơ chế chính xác giúp làm hạ sốt, giảm đau của paracetamol vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Dược động học
Dược động học của Efferalgan chủ yếu được thể hiện qua khả năng hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ paracetamol, gồm có:
- Hấp thu: Sự hấp thu paracetamol bằng đường uống sẽ diễn ra nhanh và hoàn toàn. Nồng độ đỉnh trong huyết tương sẽ đạt được sau khi uống khoảng 10 – 60 phút.
- Chuyển hóa:
- Paracetamol chủ yếu chuyển hóa ở gan theo hai con đường chính là liên hợp với acid sulfuric và acid glucuronic. Liên hợp với acid sulfuric sẽ bão hòa nhanh chóng khi sử dụng liều cao hơn nhưng vẫn trong phạm vi liều điều trị. Sự bão hòa của quá trình glucoronid hóa chỉ biểu hiện khi sử dụng liều cao hơn và gây độc cho gan.
- Một phần nhỏ (dưới 4%) sẽ được cytochrom P450 chuyển hóa thành chất trung gian có tính phản ứng cao (N-acetyl benzoquinoneimin). Trong điều kiện dùng thông thường, chất trung gian này sẽ được glutathion khử độc và đào thải qua nước tiểu sau khi liên hợp với acid mercapturic, cystein.
- Thải trừ: Các chất chuyển hóa của paracetamol được đào thải chủ yếu qua nước tiểu. Với người lớn, ước tính khoảng 90% liều dùng được bài tiết trong vòng 24 giờ. Paracetamol chủ yếu bài tiết dưới dạng liên hợp sulfat (khoảng 30%) và liên hợp glucoronid (khoảng 60%). Dưới 3% paracetamol sẽ được thải trừ ở dạng không đổi. Thời gian bán thải trong huyết tương là khoảng 2 giờ.
Tương tác thuốc Efferalgan
Bạn cần thông báo cho bác sĩ biết nếu được chỉ định đo đường huyết hoặc nồng độ acid uric trong lúc bản thân đang sử dụng thuốc Efferalgan. Bên cạnh đó, hãy thông báo cho bác sĩ/dược sĩ biết về những loại thuốc khác bạn đang sử dụng hoặc mới dùng để tránh xảy ra tình trạng tương tác giữa các thuốc. Dưới đây là một số tương tác thuốc Efferalgan mà người bệnh cần lưu ý:
- Ảnh hưởng của Efferalgan lên những loại thuốc khác: Thuốc Efferalgan có chứa paracetamol. Khi dùng với thuốc khác, Efferalgan có thể làm gia tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ không mong muốn. Điển hình như với thuốc chống đông máu, khi sử dụng đồng thời paracetamol với các coumarin (bao gồm warfarin) có nguy cơ làm thay đổi nhẹ trị số INR. Lúc này, người bệnh cần theo dõi trị số INR trong khoảng thời gian dùng thuốc kết hợp và một tuần sau khi ngưng sử dụng paracetamol.
- Ảnh hưởng của các thuốc khác lên Efferalgan: Thuốc Efferalgan có hoạt chất chính là paracetamol. Do đó, các thuốc khác phần lớn sẽ ảnh hưởng lên hoạt chất paracetamol, ví dụ như:
- Sử dụng đồng thời Efferalgan với phenytoin có thể làm giảm hiệu quả paracetamol cũng như làm tăng độc tính đối với gan. Người bệnh đang chữa trị bằng phenytoin nên tránh sử dụng paracetamol với liều cao hoặc/và kéo dài. Người bệnh cần được theo dõi về dấu hiệu độc tính ở gan.
- Probenecid có thể làm độ thanh thải của paracetamol giảm gần 2 lần. Do đó, việc giảm liều paracetamol cần được xem xét khi dùng đồng thời với probenecid.
- Salicylamide có thể làm thời gian bán thải của paracetamol kéo dài thêm.
- Phải cẩn trọng khi sử dụng đồng thời các chất gây cảm ứng enzyme với paracetamol. Những chất gây cảm ứng bao gồm nhưng không giới hạn ethanol, rifampin, carbamazepine, isoniazid, barbiturates,…
- Dùng đồng thời các thuốc đẩy nhanh quá trình làm rỗng dạ dày như domperidon và metoclopramid có thể gia tăng sự hấp thu, khởi phát công dụng của paracetamol.
- Không nên sử dụng cholestyramin trong vòng một giờ sau khi dùng Efferalgan. Vì cholestyramin có thể làm giảm sự hấp thu paracetamol.
Cách bảo quản thuốc Efferalgan
Efferalgan cần được bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo, dưới 30℃, tránh để ánh nắng trực tiếp chiếu vào. Đối với dạng thuốc Efferalgan đặt hậu môn thì phải bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Phụ huynh cần để thuốc tránh xa tầm tay của trẻ em.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
Tóm lại, Efferalgan là loại thuốc mang đến công dụng hạ sốt, giảm đau,… hiệu quả. Người bệnh hãy dùng Efferalgan đúng theo chỉ định của bác sĩ để nhận được lợi ích tối ưu, tránh gặp phản ứng bất lợi.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp