Chỉ số lạm phát phản ánh sự thay đổi giá cả của một số dịch vụ/hàng hóa trên thị trường, dẫn đến giá trị đồng tiền bị giảm sút và giá cả hàng hóa, dịch vụ tăng quá mức. Vậy tỷ lệ lạm phát được tính như thế nào và chỉ số giảm phát được xác định như thế nào? Tìm hiểu thêm về con số này với ACC.
1. Chỉ số lạm phát là gì?
Chỉ số lạm phát phản ánh tốc độ tăng của mức giá hay nói cách khác, nó là thước đo tốc độ giảm sức mua của đồng tiền. Chỉ số này được dùng để tính lãi suất thực tế và làm cơ sở để điều chỉnh giá tiêu dùng hoặc tiền lương.
Ví dụ đơn giản: giả sử giá một tô phở năm 2021 là 25.000đ/bát, nhưng sang năm 2022 giá sẽ tăng lên 40.000đ. Qua ví dụ này, chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản là chỉ số lạm phát thể hiện mức giá chung của hàng hóa/dịch vụ tăng lên theo thời gian. Điều này dẫn đến sự mất giá thậm chí còn lớn hơn của đồng tiền.
2. Công thức tính chỉ số lạm phát
Lạm phát sẽ được tính theo chu kỳ, ví dụ theo tháng, theo quý hoặc theo năm tùy theo ngành nghề hoặc đặc thù. Cũng có nhiều cách để xác định chỉ số lạm phát nhưng đa số sẽ áp dụng công thức sau:
Xem thêm : Dị ứng thuốc rượu trị mụn: Tác hại khôn lường cho làn da của bạn
Tỷ lệ lạm phát = (CPI cuối cùng/CPI bắt đầu) * 100
Trong đó, CPI là chỉ số thể hiện diễn biến tương đối của giá cả hàng hóa, dịch vụ theo thời gian (đơn vị tính: %). CPI = (Chi phí mua hàng kỳ gốc/Chi phí mua hàng kỳ gốc) x 100. Ví dụ: Tính chỉ số lạm phát cho sức mua của 10.000 USD trong khoảng thời gian từ tháng 9 năm 1975 đến tháng 9 năm 2018. Lưu ý rằng giá trị CPI ban đầu của đồng tiền vào tháng 9 năm 1975 là 50,5 và giá trị cuối cùng của CPI vào tháng 9 năm 2018 là 250.429. công thức tính tỷ lệ lạm phát, ta có:
Tỷ lệ lạm phát = (CPI bắt đầu / CPI cuối kỳ) * 100
= (250,429/50,5)*100 = (4,959)*100 = 495,89%. Ngoài ra, chỉ số lạm phát còn được tính dựa trên GDP như sau:
Tỷ lệ lạm phát tại thời điểm A = 100 x (chỉ số giảm phát GDP tại thời điểm A – chỉ số giảm phát GDP tại thời điểm B)/chỉ số giảm phát GDP tại thời điểm B. Trong đó: A là giờ gần nhất và B là giờ trước đó (ví dụ: A là 2022 và B là 2021).
3. Các vấn đề có thể xảy ra khi tính chỉ số lạm phát
Xem thêm : THỦ TỤC XIN CẤP LẠI SỔ ĐỎ TRONG TRƯỜNG HỢP LÀM MẤT
Việc tính toán chỉ số lạm phát có thể gặp phải ba vấn đề sau:
Chỉ số lạm phát cao hơn thực tế: Xảy ra khi một sản phẩm/dịch vụ được chọn trong giỏ hàng có tốc độ tăng giá nhanh hơn các mặt hàng khác, lúc này người tiêu dùng sẽ có xu hướng chuyển sang các mặt hàng khác. Những người khác có giá hợp lý hơn. Lạm phát không phải là điều mới mẻ đối với thị trường Lạm phát không phải là điều mới mẻ đối với thị trường
Chỉ số lạm phát không phản ánh sự xuất hiện của hàng hóa mới trên thị trường: khi tính toán tỷ lệ lạm phát chỉ sử dụng các yếu tố cố định khi thị trường có hàng hóa mới, một đơn vị tiền tệ có khả năng mua nhiều loại sản phẩm hơn. Trong trường hợp này, chỉ số lạm phát không phản ánh sức mua của đồng tiền đối với mặt hàng mới, vì vậy nó sẽ được định giá cao hơn so với thực tế. Chỉ số lạm phát không thể hiện diễn biến của chất lượng hàng hóa: khi chất lượng hàng hóa tăng thì giá mua cũng tăng. Trong khi trên thực tế, mức giá sản xuất không thay đổi, chỉ số lạm phát có thể sẽ đánh giá quá cao mức giá.
4. Chỉ số giảm phát (GDP)
Chỉ số giảm phát (GDP) thể hiện mức giá chung của tất cả hàng hóa/dịch vụ được sản xuất trong nước, được biểu thị bằng phần trăm. Chỉ số này cho biết mức giá của một đơn vị GDP trong một thời kỳ A nhất định theo tỷ lệ phần trăm của mức giá của năm đó. Nói cách khác, chỉ số giảm phát phản ánh sự phát triển của giá cả. Chỉ số giảm phát là phạm vi giá chung của hàng hóa trong nước Chỉ số giảm phát là phạm vi giá chung của hàng hóa trong nước
Các giá trị của GDP thực tế và GDP danh nghĩa có mối liên hệ chặt chẽ với nhau và ảnh hưởng đến lạm phát. Nếu GDP thực tế thấp hơn GDP danh nghĩa, sẽ có lạm phát dương. Ngược lại, nếu GDP thực cao hơn GDP danh nghĩa, lạm phát sẽ âm. Như vậy, GDP thực tế là cơ sở để đánh giá hiệu quả của nền kinh tế quốc dân và nó cũng là cơ sở để đánh giá lạm phát ở các cường quốc, nói chung là xác định chỉ số lạm phát của Mỹ. Từ thực tế này ta thấy chỉ số GDP đánh giá mức độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia, trên cơ sở các số liệu này nhà nước sẽ đưa ra các chính sách kinh tế phù hợp hơn. Chỉ số lạm phát GDP được xác định theo công thức sau:
Chỉ số giảm phát GDP = 100 x GDP danh nghĩa
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp