Cầu chì là gì? Cấu tạo, nguyên lý làm việc & ký hiệu cầu chì
Cầu chì là một thành phần điện tử quan trọng trong các mạch điện giúp bảo vệ mạch điện khỏi quá tải, ngắn mạch và các sự cố khác. Việc lắp đặt thiết bị này giúp phòng chống cháy nổ do điện bị quá tải hay chập mạch gây ra. Vậy cầu chì là gì? Cấu tạo, nguyên lý làm việc như thế nào, cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
Cầu chì còn có tên gọi khác là khí cụ điện là một loại linh kiện điện tử thường dùng để bảo vệ thiết bị và lưới điện tránh sự cố ngắn mạch, hạn chế tình trạng cháy, nổ. Đặc biệt, thiết bị này còn được sử dụng để bảo vệ đường dây dẫn, mạch điện và thiết bị điện trong điều kiện cường độ dòng điện hoặc mạch quá tải.
Bạn đang xem: Cầu chì là gì? Cấu tạo, nguyên lý làm việc & ký hiệu cầu chì
Cầu chì được tích hợp sẵn trong hệ thống điện và được kết nối trực tiếp giữa dây dẫn điện và các thiết bị điện. Loại linh kiện này có cấu tạo đơn giản, kích thước nhỏ và giá thành rẻ nên được sử dụng rộng rãi trong hệ thống điện hiện nay.
Dây chảy trong cầu chì được làm bằng kim loại có điểm nóng chảy rất thấp, như thiếc, chì, cadimi. Nếu gặp nguồn điện quá lớn, không may dây đường điện bị hỏng dây cầu chì sẽ nóng chảy trước tiên rồi cắt nguồn điện. Trường hợp cố tình dùng dây đồng, dây sắt… hay một số loại có nhiệt độ nóng chảy cao làm dây chảy khi có cường độ dòng điện mạch lưu thông; các dây kim loại này không thể nóng chảy được nên rất dễ gây nguy hiểm.
Bên cạnh đó, phụ kiện này cũng chức năng giữ cho dòng điện trong mạch ở mức an toàn thông qua việc ngắt mạch khi dòng điện vượt quá giới hạn. Trên thực tế, bạn có thể thấy cầu chỉ thường được sử dụng trong các thiết bị điện tử như: máy tính, đèn, nguồn điện, máy ảnh và các thiết bị điện khác. Nếu không sử dụng cầu chì khi có sự cố xảy ra trong hệ thống mạch điện sẽ gây cháy dây điện và các thiết bị điện thậm chí có thể gây ra cháy nhà.
Cấu tạo của cầu chì khá đơn giản với bộ phận quan trọng nhất là một dây chì mắc nối tiếp với hai đầu dây dẫn trong mạch điện. Linh kiện này được lắp đặt sau nguồn điện tổng và trước các bộ phận của mạch điện, mạng điện cần được bảo vệ như các thiết bị điện. Bên cạnh đó, các thành phần còn lại như: các chấu mắc, nắp cầu chì hộp giữ cầu chì cũng được thay đổi tùy thuộc vào loại cầu chì cũng như mục đích thẩm mỹ.
Phần tử ngắt mạch được xem là bộ phận chính của cầu chì có giá trị điện trở suất rất bé đảm nhiệm chức năng cảm nhận giá trị dòng điện đi qua. Phần tử này thường được thiết kế theo dạng dây hoặc dạng băng mỏng và được làm bằng bạc, đồng.
Vật liệu lấp đầy có khả năng hấp thụ năng lượng do hồ quang sinh ra đồng thời đảm bảo tính cách điện khi xảy ra tình trạng ngắn mạch. Với vai trò này, vật liệu lấp đầy thường được chế tạo từ silicat ở dạng hạt và dùng để bao quanh phần tử ngắn mạch trong thân cầu chì.
Thân cầu chì thường được làm bằng thủy tinh, ceramic hoặc các vật liệu có tính chất tương đương sứ gốm. Phần thân có độ bền cơ khí và độ bền về điều kiện dẫn nhiệt, chịu đựng được sự thay đổi đột ngột không gây hỏng hóc cho dây chì trong quá trình sử dụng lâu dài.
Các đầu nối có tác dụng cố định cầu chì trên các thiết bị đóng ngắt mạch, đảm bảo tiếp xúc điện tốt. Với mỗi dạng cầu chì khác nhau thì nhà sản xuất sẽ thay đổi vật liệu và thiết kế khác nhau thậm chí một số loại cầu chì hiện đại sẽ có cấu tạo phức tạp hơn so với những loại cầu chì điện thông thường để đáp ứng tốt hơn nhu cầu sử dụng của khách hàng.
Cầu chì hoạt động theo nguyên lý uốn cong hoặc tự chảy để tách ra khỏi mạch điện khi cường độ dòng điện tăng đột biến trong mạch. Khi dòng điện qua cầu chì vượt quá giới hạn an toàn đường dẫn của dòng điện bị ngắt, từ đó bảo vệ các linh kiện điện tử khỏi sự hư hại do quá tải.
Để có thể hiểu rõ hơn nguyên lý làm việc của cầu chì hãy cùng phân tích trong 2 trường hợp: khi hoạt động với dòng định mức và khi xảy ra sự cố ngắn mạch. Cụ thể như sau:
Cầu chì sẽ tự động ngắt nguồn điện giúp phòng tránh sự cố cháy nổ, hư hỏng các thiết bị điện do phần dây cầu chì được làm từ kim loại rất dễ bị nóng chảy nếu đường truyền tải điện có hiện tượng nóng lên do quá tải dòng điện hoặc chập điện tại vị trí nào đó thì dây chì sẽ bị nóng chảy. Trường hợp quá dòng càng lớn, khả năng cắt mạch sẽ nhanh, đây được gọi là đặc tính bảo vệ cầu chì.
Nhằm giúp người dùng dễ dàng nhận biết và phân biệt các loại cầu chì trong mạch điện thông thường nhà sản xuất sẽ in ký hiệu của cầu chì trong mạch điện trên bề mặt của cầu chì hoặc trên bao bì sản phẩm. Dưới đây là một số loại ký hiệu cầu chì tiêu chuẩn mà bạn cần nằm lòng, cụ thể là:
Hiện nay, cầu chì được thay thế bằng aptomat trong các công trình hiện đại với nhiều đặc điểm ưu việt hơn. Dưới đây là một số công dụng chính của loại linh kiện này, cùng tìm hiểu.
Cầu chì có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mạch điện, nguồn điện sử dụng và là thiết bị điện bắt buộc phải có trong mỗi gia đình, xí nghiệp, công ty. Hiện nay, loại linh kiện này ngày càng được ứng dụng phổ biến, rộng rãi ở mọi lĩnh vực trong đời sống, cụ thể là:
Xem thêm : Đỗ xe ở nơi có biển báo cấm dừng cấm đỗ bị phạt thế nào?
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng người dùng cần lưu ý khi cầu chì bị đứt nên thay mới bằng cách lựa chọn những thiết bị chất lượng tránh đấu nối trực tiếp bằng sợi dây đồng, kẽm, nhôm để tiếp tục sử dụng. Hành động này có nguy cơ gây ra những hư hỏng và nguy hiểm cho bạn cũng như gia đình.
Ngày nay, cầu chì đã được cải tiến và thay đổi thành nhiều hình dạng và mẫu mã khác nhau nhằm đa dạng hóa hơn trong lựa chọn của người tiêu dùng. Cùng tham khảo một vài thông tin chia sẻ dưới đây để nắm rõ cách phân loại cầu chì dựa trên các tiêu chí khác nhau từ đó giúp bạn thuận tiện hơn trong việc mua bán và sử dụng.
Như đã biết, thiết bị hoặc hệ thống điện chứa cầu chì chính là môi trường hoạt động của cầu chì là. Dựa vào tiêu chí này, bạn có thể dễ dàng phân chia cầu chì thành 3 loại bao gồm:
Thông thường cấu tạo của cầu chì sẽ bao gồm hình dáng và các bộ phận khác của cầu chì. Dựa vào yếu tố này, hiện nay cầu chì được phân thành 4 loại như sau:
Ngoài yếu tố môi trường hoạt động và cấu tạo, cầu chì còn được phân loại dựa trên đặc điểm nổi bật có thể quan sát được. Cụ thể là:
Cầu chì hoạt động dựa trên nguyên lý nóng chảy bởi vậy không ít người cho rằng thiết bị này chỉ được sử dụng 1 lần. Tuy nhiên, trên thực tế, dựa theo số lần sử dụng, cầu chì được phân thành các loại sau:
Trên thị trường các loại cầu chì rất đa dạng về chủng loại phục vụ cho các mục đích khác nhau của người dùng. Dưới đây là một số các loại cầu chì phổ biến nhất hiện nay để bạn dễ dàng xác định được loại cầu chì phù hợp với nhu cầu của mình, cùng tham khảo.
Cầu chì điện 1 chiều có kích thước nhỏ, làm việc rất ổn định tuy nhiên rất khó ngắt mạch và có hồ quang điện giữa các dây dẫn nóng chảy do dòng một chiều có trị số không đổi lớn hơn 0. Loại cầu chì này được thiết kế cho các điện cực cách nhau xa hơn, để hạn chế tạo ra hồ quang khi dòng điện trực tiếp khó dập.
Ngoài ra, cầu chì điện 1 chiều còn có khả năng bảo vệ tối đa cho các bộ Pin và mô đun Pin,đồng thời có khả năng xóa các dòng lỗi DC một cách hiệu quả. Chính vì vậy, cầu chì DC có kích thước lớn hơn cầu chì AC và được thiết kế thử nghiệm trên các thiết bị sử dụng dòng điện một chiều
Cầu chì điện 3 pha hay còn gọi là cầu chì xoay chiều có kích thước nhỏ, dao động mỗi giây từ 50 – 60 lần với giá trị nằm trong khoảng nhỏ nhất cho đến giá trị lớn nhất. Loại linh kiện này chuyên dùng cho điện 3 pha như hạ thế khi không có hồ qua điện hình thành giữa các dây dẫn nóng chảy.
Cầu chì cách ly có bảo vệ chống quá tải và ngắn mạch, được sử dụng rộng rãi trong các khu công nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn IEC 947.3. Thiết bị điện này có khả năng bảo vệ mạch điện được an toàn khi xảy ra ngắn mạch hoặc ở trong các trường hợp quá tải từ đó đảm bảo an toàn cao nhất cho người dùng cũng như các thiết bị điện khác.
Cầu chì cao áp được sử dụng để bảo vệ máy biến áp dụng cụ dùng để đo điện, hoặc cho máy biến áp điện nhỏ. Linh kiện này thường được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện lên tới 115.000 vôn AC và được phân ra thành 2 loại bao gồm:
Cầu chì ống HRC hay còn gọi cầu chì công suất lớn có phần vỏ được làm bằng chất liệu thủy tinh hoặc một số hợp chất hóa học khác có nắp đầu bằng kim loại ở cả hai đầu để tránh được những ảnh hưởng của khí quyển lên các vật liệu cầu chì. Ngoài ra, bên trong vỏ bọc còn được thiết kế một khoảng trống được bao quanh dây cầu chì hoặc bộ phận cầu chì được đóng gói hoàn toàn bằng bột làm đầy.
Cầu chì reset được tạo thành từ điện trở nhiệt dẻo dẫn điện chủ yếu được sử dụng trong quân sự và hàng không vũ trụ. Nguyên lý hoạt động của loại cầu chì này là khi dòng điện tăng kèm theo nhiệt độ cũng như điện trở tăng theo.
Cầu chì hạ áp là thiết bị điện được sử dụng phổ biến trong cuộc sống và hoạt động kinh doanh sản xuất, đồng thời được phân thành nhiều loại khác nhau. Bao gồm:
Aptomat có thể thay thế cho cầu chì vì cả 2 linh kiện này đều có chức năng chính là bảo vệ quá tải, ngắn mạch bằng cách tự động cắt dòng sự cố khỏi mạch điện. Tuy nhiên, cầu chì được cấu tạo từ dây chảy, khi có dòng điện lớn chạy qua dây chì bị nóng chảy rồi đứt nên cắt mạch điện.
Xem thêm : Cách vệ sinh tai khi bị viêm tai giữa
Aptomat có thể đóng, cắt mạch điện ở mọi chế độ vận hành do có cơ cấu chuyển động bên trong. Đặc biệt, các cầu chì được thiết kế cắt dòng sự cố nhanh hơn, tuy nhiên khi dây chì bị đứt cần được thay thế nhanh chóng, trong khi Aptomat vẫn được hoạt động bình thường.
Trên thực tế, sử dụng aptomat là vô cùng hữu ích bởi trong một số trường hợp khi sự cố xảy ra, aptomat có thể chạy nhanh và bình thường mà không cần thay thế mỗi lần hỏng hóc. Từ đó, giúp bạn tiết kiệm thời gian và tiền bạc, cũng như đau đầu trong việc chọn mua cầu chì phù hợp.
So với cầu chì, việc lắp đặt hoặc bảo trì aptomat sẽ tốn rất nhiều tiền, ngoài ra không phải địa chỉ nào cũng có các thiết bị bảo hộ. Tuy nhiên khi sử dụng trong nhà ở, Aptomat an toàn hơn cầu chì vì các tiếp điểm điện được đựng trong hộp kín. Tùy theo mục đích sử dụng và vấn đề kinh tế mà người dùng nên có sự lựa chọn hợp lý nhất.
Khi cầu chì bị đứt hoặc nổ sẽ khiến mọi hoạt động như nấu ăn, làm việc, xem tivi để thư giãn đều bị gián đoạn. Lúc này, bạn cần tìm kiếm và áp dụng các biện pháp sửa chữa an toàn nhất để giúp quá trình sinh hoạt của gia đình trở lại bình thường.
Quá trình thay thế cầu chì điện dân dụng không đòi hỏi kĩ thuật quá cao, tuy nhiên người thực hiện cần phải đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn điện để tránh những sự cố ngoài ý muốn. Cụ thể như sau:
Trước khi lắp đặt bạn nên ngắt nguồn nguồn điện chính, cũng như rút hết tất cả các thiết bị điện trong gia đình đối với những trước hợp thay mới hay sửa chữa. Bên cạnh đó, người thực hiện cũng phải luôn mang đồ bảo hộ trong suốt quá trình sửa cầu chì để đảm bảo độ an toàn.
Sau khi ngắt nguồn điện bạn cần kiểm tra một cách kỹ lưỡng các hệ thống điện trong gia đình để xem xét và tìm ra nguyên nhân gây chập cháy nổ cầu chì điện. Từ đó, đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời để tránh trường hợp sự cố xảy ra thêm một lần nữa, đồng thời hãy tham khảo ý kiến của thợ điện và không được tự xử lý.
Thông thường, cầu chỉ sẽ được thợ điện lắp đặt ở công tơ điện hoặc các hộp đấu bảng điện trong gia đình. Trong trường hợp có dây cầu chì thì bạn nên tách từng dây một để kiểm tra xem có bị đứt không và tìm vị trí dây cầu chì bị cháy.
Ở bước này, bạn hãy lấy cầu chì bị nổ và thay thế cầu chì mới sao cho phù hợp với thông số kỹ thuật, cũng như nguồn điện tại nơi bạn mình sống. Nên thay thế dây cầu chì bằng một loại dây có cường độ dòng điện là 5A, mạch thiết bị đun nóng có cường độ 15 – 20 A và ổ cắm điện thông minh và mạch dùng cho nấu ăn nên sử dụng dây có cường độ là 30 A. Bên cạnh đó, bạn cũng cần lưu ý tuyệt đối không nên thay thế dây có cường độ cao hơn bởi khả năng ngắt điện khi gặp sự cố là rất thấp.
Để thay thế dây của cầu chì, trước tiên bạn hãy tháo các ốc vít ở 2 đầu của cầu chì rồi thay thế cầu chì bị hỏng và cẩn thận cho sợi dây đi qua phần xứ ở giữa cầu chì. Tiếp theo, người dùng cuộn dây xung quanh chỗ ốc vít đầu tiên sau đó đến chỗ ốc vít thứ hai, cuối cùng dùng tua vít xiết chặt ốc vít lại.
Sau khi hoàn tất các bước trên bạn sẽ thực hiện lắp đặt cầu chì vào ổ điện cầu dao tổng, rồi bật nguồn điện để kiểm tra lại hoạt động. Nếu hệ thống điện trong gia đình vẫn hoạt động bình thường thì có nghĩa là việc tự thay cầu chì điện dân dụng hoàn thành.
Nếu cầu chì vẫn gặp sự cố có thể là do nguồn điện bị quá tải, lúc này bạn hãy gọi thợ điện để họ kiểm tra tình trạng cầu chì nhà mình, không nên thay mới cầu chì. Ngoài ra, người dùng nên chú ý giữ tay thật khô ráo trước khi chạm vào các thiết bị điện và tháo trang sức mà bạn đang mang trên người để đảm bảo an toàn trước khi thay cầu chì.
Khi muốn mua cầu chì để phục vụ công việc, bạn cần tìm mua tại địa chỉ uy tín để bảo đảm chất lượng phục vụ tốt. Hiện nay trên thị trường có nhiều nơi cung cấp cầu chì khiến khách hàng không dễ dàng tìm được địa chỉ cung cấp uy tín. Còn nếu muốn tìm mua công tắc thông minh thì hay tìm đến Hunonic
Chất lượng các loại sản phẩm tại nhà thông minh Hunonic đều được công ty cam kết đảm bảo chất lượng cao và độ bền tốt, thời gian sử dụng lâu dài. Nếu gặp bất kỳ lỗi nào do nhà sản xuất sẽ được bảo hành miễn phí nên khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng. Ngoài ra công ty còn có chế độ bảo hành cho những linh kiện đã cung cấp tới khách hàng.
Bên cạnh đó, Hunonic cũng có đội ngũ nhân viên bán hàng tận tình, chu đáo sẽ tư vấn cụ thể về sản phẩm để người tiêu dùng lựa chọn được sản phẩm phù hợp với công việc. Nếu bạn cũng đang muốn mua cầu chì và và chọn địa chỉ mua uy tín, chất lượng hãy liên hệ ngay với Hunonic để đặt hàng nhanh chóng, chất lượng với giá cả hợp lý.
Với thông tin vừa chia sẻ hy vọng có thể giúp người dùng nắm rõ được khái niệm cũng như cấu tạo và nguyên lý làm việc của cầu chì, mua được sản phẩm có chất lượng, với giá tốt phục vụ hiệu quả cho công việc.
CÔNG TY CỔ PHẦN HUNONIC VIỆT NAM
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp
This post was last modified on 21/04/2024 04:37
Thần Tài ban LỘC trong nháy mắt: 4 con giáp GIÀU nhanh chóng cuối năm…
Top 4 cung hoàng đạo thích làm chủ luôn có tham vọng mở công ty…
Số phận người sinh năm Mão theo cung hoàng đạo: Bạn có thành công không?
Thần Tài mở kho: 4 tuần tới mọi điều ước sẽ thành hiện thực, 4…
Tử vi hôm nay: 4 con giáp có khả năng đạt được thành công vào…
Con số may mắn hôm nay 19/11/2024: Xin số ông DIAH, tận hưởng vận may
