Bộ máy Gôngi là gì? Cấu trúc và chức năng của bộ máy Gôngi
Bộ máy Gôngi là một bào quan có trong tất cả các tế bào nhân thực và đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của tế bào. Vậy bộ máy Gôngi là gì? Nó có cấu trúc và chức năng như thế nào? Cùng DINHNGHIA.COM.VN tìm hiểu về bộ máy Gôngi ngay nhé!
Năm 1898, một nhà giải phẫu học người Ý tên là Camillo Golgi đã phát hiện ra được một bào quan trong phần lớn tế bào nhân chuẩn, bao gồm cả thực vật và động vật. Bào quan ấy được lấy tên gọi theo người đã tìm thấy nó – bộ máy Gôngi (hay còn được gọi là thể Gôngi, hệ Gôngi, thể lưới hay phức hợp Gôngi).
Bộ máy Gôngi chính là trung tâm vận chuyển và phân phối các chất trong tế bào. Tại bào quan này, các protein hướng tới lysosome, endosome hay màng tế bào sẽ được tổng hợp, sau đó được tiết ra ngoài tế bào thông qua các túi tiết.
Bộ máy Gôngi là gì?
Cấu tạo của bộ máy Gôngi
Bộ máy Gôngi có cấu trúc phức tạp, gồm nhiều túi nhỏ, dẹt gọi là túi Gôngi. Các túi này được xếp thành từng chồng, tạo thành một hệ thống ống dẫn, có tác dụng vận chuyển và biến đổi các chất.
Mỗi bộ máy Gôngi thường có từ 5 đến 8 túi, còn được gọi là các chồng túi. Chồng túi bao gồm 5 miền chức năng như mạng cis-Golgi, cis-Golgi, Golgi trung gian, trans-Golgi và mạng trans-Golgi, chúng được bao bọc bởi các túi cầu (nang), nảy chồi ra từ chồng túi.
Cấu tạo của bộ máy Gôngi
Chức năng của bộ máy Gôngi
Bộ máy Gôngi là một bào quan quan trọng, tham gia vào nhiều chức năng của tế bào. Nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình sống và phát triển của tế bào như:
Chỉnh sửa, phân loại và bao gói các đại phân tử cho tế bào: Các đại phân tử như protein, lipid và carbohydrate sau khi bao gói được vận chuyển đến các vị trí khác trong tế bào để thực hiện các chức năng của chúng.
Chế biến các phân tử có trong tinh trùng của động vật – proteoglycan. Đồng thời, nó còn sản xuất glycosaminoglycans hay các chuỗi polysaccarid không phân nhánh.
Phốt pho hóa các phân tử: Các chất kinaza có sẵn khi tiếp xúc với ATP vào trong lumen mà bộ máy Gôngi chuyển tới sẽ tạo ra phản ứng phốt pho hoá các phân tử, giúp cho các chất bài tiết được phân loại trước khi vào trong huyết thanh.
Chức năng của bộ máy Gôngi
Tìm hiểu về sự vận chuyển các túi màng
Cơ cấu vận chuyển
Cơ cấu vận chuyển của các túi màng chưa được hiểu rõ hoàn toàn, tuy nhiên đã có hai mô hình chính được đề xuất là mô hình sự trưởng thành của nang và mô hình vận chuyển nhờ các nang. Hai mô hình này có liên quan mật thiết với nhau còn được gọi là kiểu kết hợp.
Cơ cấu vận chuyển
Mô hình sự trưởng thành của nang
Theo mô hình này, các nang trong chồng túi sau khi được hình thành sẽ được di chuyển từ lưới nội sinh nhám nhằm tạo ra mặt cis và tiêu diệt mặt trans. Sau đó, các nang mới sẽ được hình thành ở mặt cris khi các nang cũ di chuyển sâu hơn vào chồng Gôngi.
Mô hình sự trưởng thành của nang
Mô hình vận chuyển nhờ các nang
Theo mô hình này, bộ máy Gôngi được coi là bào quan bất dịch, nó được chia nhỏ thành các phần trải dài từ mặt cis đến mặt trans và được ngăn cách bởi các màng Gôngi. Mô hình vận chuyển nhờ các nang dựa trên một số minh chứng thực nghiệm như:
Sự tồn tại của nhiều túi màng nhỏ nằm gần bộ máy Gôngi.
Các nang vận chuyển có thể di chuyển theo hướng tiến và lùi. Tuy nhiên, sự di chuyển này có thể không cần thiết bởi việc trút liên tục protein từ lưới nội chất hạt vào mặt cis cũng đã đủ để duy trì chuyển động này rồi.
Các túi vận chuyển có vẻ như được nối với màng Golgi nhờ vào các sợi actin để chắc rằng chúng vận chuyển đúng chỗ.
Lưới nội chất là một hệ thống màng phức tạp được tạo thành từ các ống và túi, có thể liên kết với nhau tạo thành một mạng lưới. Lưới nội chất có trong tế bào nhân thực, bao gồm hai loại chính là:
Lưới nội chất hạt: Lưới nội chất hạt có các hạt ribosome gắn liền trên bề mặt, có chức năng tổng hợp hầu hết các protein của tế bào.
Lưới nội chất trơn: Lưới nội chất trơn không có các hạt ribosome, đóng vai trò trong việc sản xuất và tổng hợp lipit và chuyển hóa đường, bài tiết protein và lưu trữ ion canxi.
Lưới nội chất
Lysosome
Lysosome hay còn gọi là tiêu thể là một bào quan nhỏ có dạng hình cầu, được tìm thấy trong tất cả các tế bào nhân thực. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hoá các chất, tham gia vào quá trình thải độc và vận chuyển nước.
Lysosome
Ty thể
Ty thể là một bào quan nhỏ, được bao bọc bởi hai lớp màng từ lớp phospholipid kép kết hợp cùng protein. Chúng được coi là “nhà máy điện” của tế bào với chức năng sản xuất và chuyển hoá năng lượng. Ngoài ra, ty thể còn hỗ trợ điều hoà hoạt động trao đổi chất và lưu trữ ion canxi.
Ty thể
Ribosome
Ribosome là một bào quan nhỏ, hình cầu, được tìm thấy trong tất cả các tế bào nhân thực tuy nhiên chúng có bộ máy phân tử phức tạp. Ribosome là nơi diễn ra quá trình tổng hợp tổng hợp chuỗi pôlipeptit dựa trên khuôn mã của ARN thông tin (mARN).
Ribosome
Giải đáp các bài tập về bộ máy Gôngi
Bài 3 (trang 39 sgk Sinh học 10): Trình bày cấu trúc và chức năng của bộ máy Gôngi.
Cấu trúc của bộ máy Gôngi: Bộ máy Gôngi có cấu trúc phức tạp, gồm nhiều túi nhỏ, dẹt gọi là túi Gôngi được xếp thành từng chồng.
Chức năng của bộ máy Gôngi: Chỉnh sửa, phân loại và bao gói các đại phân tử cho tế bào, photpho hoá các phân tử, chế biến proteoglycan.
Câu hỏi: Chức năng của bộ máy Golgi trong tế bào là?
Câu hỏi: Bộ máy Gôngi đóng vai trò gì trong tế bào?
Lời giải
Bộ máy Gôngi đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của tế bào, bao gồm:
Chỉnh sửa, phân loại và bao gói các đại phân tử cho tế bào.
Chế biến các phân tử có trong tinh trùng của động vật – proteoglycan. Đồng thời, nó còn sản xuất glycosaminoglycans hay các chuỗi polysaccarid không phân nhánh.
Phốt pho hóa các phân tử: Các chất kinaza có sẵn khi tiếp xúc với ATP vào trong lumen mà bộ máy Gôngi chuyển tới sẽ tạo ra phản ứng phốt pho hoá các phân tử, giúp cho các chất bài tiết được phân loại trước khi vào trong huyết thanh.
Giải đáp các bài tập về bộ máy Gôngi
Một số câu hỏi liên quan đến bộ máy Gôngi
Cấu tạo chính của bộ máy Golgi bao gồm những gì?
Bộ máy Gôngi bao gồm bốn bộ phận chính: Mặt cris, mặt trans, cisternae (các túi phồng) và vesicles (túi vận chuyển).
Bộ máy Gôngi nằm ở đâu trong tế bào?
Bộ máy Gôngi có thể được tìm thấy trong tất cả các tế bào nhân thực, bao gồm tế bào động vật, tế bào thực vật và tế bào nấm và nó thường nằm ở gần nhân của tế bào và gần bộ tổ chức endoplasmic reticulum (ER).
Bộ máy Gôngi có thể di chuyển trong tế bào không?
Bộ máy Gôngi có thể di chuyển trong tế bào. Bộ máy Gôngi được gắn vào các sợi actin trong tế bào. Các sợi actin có thể di chuyển trong tế bào, kéo theo bộ máy Gôngi di chuyển theo.
Một số câu hỏi liên quan đến bộ máy Gôngi
Xem thêm:
Tế bào Hela là gì? Nguồn gốc, Ứng dụng và Quy trình nghiên cứu tế bào Hela
Ribosome liên kết là gì? Đặc trưng, Cấu tạo và Chức năng của Ribosome
Tế bào gốc EGF là gì? Những tác dụng của tế bào gốc EGF
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về bộ máy gôngi, cấu trúc và chức năng của bộ máy Gôngi. Nếu có đóng góp hay còn những băn khoăn nào về bài viết chức năng của bộ máy gôngi, bạn hãy để lại nhận xét để chúng mình trao đổi thêm nhé!
