Phong trào Cần Vương là gì? Nguyên nhân diễn biến và ý nghĩa phong trào kháng chiến

Phong trào Cần Vương là gì? Nêu nguyên nhân và đặc điểm của phong trào Cần Vương? Cần tìm hiểu diễn biến và ý nghĩa của phong trào này?… Đây chắc hẳn là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Hãy cùng ACC GROUP khám phá và phân tích nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của phong trào Cần Vương qua bài viết dưới đây!

1.Thế nào là phong trào Cần Vương?

Khái niệm: Cần Vương tức là phò vua tức là phò vua, giúp nước. Phong trào Cần Vương thực chất là một hệ thống các cuộc khởi nghĩa vũ trang trên cả nước từ năm 1885 đến năm 1896 hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi. Quy mô của phong trào này là khác biệt và cục bộ. Vậy, chiếu Cần Vương có tác dụng gì? Chiếu Cần Vương có tác dụng kêu gọi toàn dân cả nước đứng lên đoàn kết giúp vua chống thực dân xâm lược. Chính lời kêu gọi này đã dẫn đến phong trào chống Pháp lan rộng khắp cả nước. Trong đó có thể kể đến một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu như: Khởi nghĩa Ba Đình (Thanh Hóa) do Phạm Bành – Đinh Công Tráng lãnh đạo, Khởi nghĩa Bãi Sậy (Hưng Yên) do Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo, Hương Khê (Hà Tĩnh) do Phan Đình lãnh đạo. Phùng…

Bạn đang xem: Phong trào Cần Vương là gì? Nguyên nhân diễn biến và ý nghĩa phong trào kháng chiến

2.Nguyên nhân của phong trào Cần Vương

Sau khi tìm hiểu khái niệm về phong trào Cần Vương, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về phong trào này. Vậy đâu là nguyên nhân của phong trào Cần Vương? Thực dân Pháp đặt ách cai trị trên toàn cõi Việt Nam năm 1884

Dưới sự ủng hộ nhiệt tình của người dân, phe chiến binh đã sẵn sàng hành động

Cuộc phản công dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Thất Thuyết vào rạng sáng ngày 5 tháng 7 năm 1885

Cuộc phản công của quân chủ thất bại, buộc vua Hàm Nghi phải chạy vào Quảng Trị tản cư => Chiếu Cần Vương lần 1 được ban bố.

Chiếu Cần Vương lần thứ 2 được ban bố tại Âu Sơn Hà Tĩnh ngày 20/9/1885 => Từ đó, phong trào Cần Vương kháng chiến bùng lên mạnh mẽ. Như vậy, chúng ta đã tìm ra đâu là nguyên nhân của phong trào Cần Vương. Để có thêm kiến ​​thức về chủ đề này, chúng ta hãy tìm hiểu nội dung của chiếu Cần Vương.

3. Tìm hiểu thêm về phong trào Cần Vương

Để hiểu sâu sắc hơn về phong trào này, chúng ta cần biết nội dung, ý nghĩa của bản chiếu Cần Vương với những thông tin cụ thể sau:

3.1 Nội dung cơ bản của chiếu Cần Vương là gì?

Tố cáo tội ác xâm lược của thực dân Pháp

Xem thêm : Môi trường bên ngoài (External environment) là gì?

Lên án sự phi pháp của nền công lý Pháp, tố cáo sự phản bội của một số quan lại

Khẳng định quyết tâm kháng chiến của triều đình do vua Hàm Nghi lãnh đạo

Đôn đốc, kêu gọi, động viên các nho sĩ, văn nhân sĩ cũng như nhân dân cả nước chung sức giúp vua khôi phục nền độc lập nước phong kiến

3.2 Ý nghĩa của chiếu Cần Vương?

Chiếu Cần Vương kêu gọi toàn dân đánh Pháp, giành lại độc lập, khôi phục chế độ phong kiến ​​với một vị vua tài ba. Khẩu hiệu này đã nhanh chóng thổi bùng lên lòng yêu Tổ quốc và lòng căm thù quân xâm lược của toàn dân => Phong trào vũ trang chống thực dân Pháp diễn ra sôi nổi và kéo dài hơn 12 năm.

4.Tóm tắt phong trào Cần Vương

Có thể chia phong trào Cần Vương làm hai giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1: (1885-1888) của phong trào Cần Vương là giai đoạn khó khăn và chưa có sự liên kết giữa các cuộc khởi nghĩa ở địa phương. Tuy nhiên, mặc dù còn manh mún, nhỏ lẻ nhưng phong trào này đã có những cuộc nổi dậy táo bạo và quyết liệt. Ban đầu, phong trào được lãnh đạo bởi “Triều đình Hàm Nghi” với sự hỗ trợ của hai con trai của Tôn Thất Thuyết, Tôn Thất Đàm và Tôn Thất Thiệp, cũng như Đô đốc Lê Trực và Nguyễn Phạm Tuân. Họ chiến đấu ở núi rừng Quảng Bình, rồi phải vượt Trường Sơn, qua Hạ Lào vào tận miền núi Âu Sơn (Hà Tĩnh). Đó là một mốc son chói lọi trong lịch sử Việt Nam về một vị vua yêu nước kiên quyết không đầu hàng quân thù. Sau đó, để đánh lâu dài, Tôn Thất Thuyết và Trần Xuân Soạn quyết định phá vòng vây xây dựng lực lượng kháng chiến ở Thanh Hóa rồi chạy sang Trung Quốc. Tháng 12 năm 1886, theo lệnh của Toàn quyền Pol Be (P. Bert), Đồng Khánh ra tòa xin đầu hàng nhưng không một ai ở “triều đình Hàm Nghi” chịu buông súng đầu hàng. Ngược lại, nhiều cuộc khởi nghĩa đã diễn ra khắp cả nước dưới danh nghĩa Cần Vương. Ở giai đoạn đầu này, phong trào Cần Vương mở rộng từ miền Trung ra Bắc và Nam. Ở Trung Kỳ, các cuộc khởi nghĩa nổi bật có Lê Trực, Nguyễn Phạm Tuân ở Quảng Bình; Trần Quang Dự, Nguyễn Hàm, Nguyễn Duy Hiệu ở Quảng Nam; Đình Trung Quảng Ngãi; Mai Xuân Thưởng ở Bình Định. Ở Bắc Kỳ, phong trào Cần Vương cũng diễn ra sôi nổi và mạnh mẽ trong suốt cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Trong các cuộc nổi dậy quan trọng ở Bắc Kỳ, Đốc Tít ở ​​Đông Triều là một trong những cuộc nổi dậy quan trọng nhất. Đốc Tít là một nhân vật có ảnh hưởng lớn đối với phong trào kháng chiến, ông đã lập công lớn trong cuộc khởi nghĩa, chiếm được nhiều vùng quan trọng, tạo áp lực đáng kể cho phong trào kháng chiến với thực dân Pháp. Cai Kinh ở Bắc Giang cũng là một trong những cuộc nổi dậy đáng chú ý khác của Bắc Kỳ. Cuộc khởi nghĩa này do Vương Quang Đông lãnh đạo và có quy mô lớn hơn nhiều cuộc khởi nghĩa khác. Đó là cuộc khởi nghĩa có ảnh hưởng lớn đến phong trào Cần Vương ở Bắc Kỳ. Ngoài ra, Nguyễn Quang Bích ở Tây Bắc cũng lãnh đạo một cuộc khởi nghĩa quan trọng, ông đã tập hợp nhiều người dân địa phương tham gia chống thực dân Pháp. Các cuộc nổi dậy khác đang hình thành và có sức chiến đấu mạnh mẽ ở Bắc Kỳ cũng là một điểm nhấn đáng chú ý. Trong đó Tạ Hiện ở Thái Bình, Nam Định, Nguyễn Thiện Thuật ở Hưng Yên, Hải Dương, đều là những nhân cách kiệt xuất, có nhiều đóng góp cho phong trào Cần Vương ở Bắc Kỳ. Tất cả các cuộc nổi dậy đó đã góp phần tạo nên lực lượng rất đáng kể trong công cuộc kháng chiến.

Giai đoạn 2: Trong giai đoạn 2 (1888 – 1896) của cuộc khởi nghĩa Cần Vương, vua Hàm Nghi bị bắt và đày sang Angiêri ngày 1/11/1888, tuy nhiên, cuộc khởi nghĩa vẫn tiếp tục diễn ra sôi nổi. Tuy đã có các trung tâm đề kháng lớn hơn nhưng vẫn chưa có sự đồng thuận về đoàn kết địa phương, khởi nghĩa còn manh mún, chưa thống nhất về tổ chức. Trong thời kỳ 1885-1896, ở Việt Nam đã diễn ra nhiều cuộc khởi nghĩa lớn chống thực dân Pháp xâm lược. Tuy nhiên, thực dân Pháp đã tăng cường quân đội và đàn áp các cuộc nổi dậy này, buộc nghĩa quân phải liên tục chuyển địa bàn hoạt động. Các cuộc khởi nghĩa lớn tiêu biểu thời kỳ này có Khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng và Cao Thắng lãnh đạo, Khởi nghĩa Hùng Lĩnh do Tống Duy Tân lãnh đạo, Khởi nghĩa Bãi Sậy do Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo. Tuy nhiên, địa bàn khởi nghĩa thiếu sự lãnh đạo, thiếu chặt chẽ nên hết cuộc khởi nghĩa này đến cuộc khởi nghĩa khác đều thất bại dưới sự đàn áp liên tục của quân Pháp. Phong trào Cần Vương giai đoạn này còn hoạt động riêng lẻ, chưa có sự thống nhất giữa các cuộc khởi nghĩa lớn. Năm 1896, phong trào Cần Vương kết thúc. Tuy nhiên, những cuộc nổi dậy này đã đánh dấu sự bất mãn của nhân dân Việt Nam đối với chế độ thực dân Pháp và đưa các anh hùng dân tộc như Phan Đình Phùng, Tống Duy Tân và Nguyễn Thiện Thuật vào tầm ngắm.

5. Đặc điểm phong trào Cần Vương

Phạm vi hoạt động: Giai đoạn đầu phong trào Cần Vương diễn ra trên phạm vi rộng khắp cả nước, nhất là ở Bắc Bộ và Trung Bộ, giai đoạn cuối tiến dần vào miền núi và miền Trung. Quy mô phong trào Cần Vương: quy mô lớn (hàng trăm cuộc khởi nghĩa) nhưng quy mô còn nhỏ, mang tính chất địa phương, chưa gắn bó chặt chẽ với một phong trào toàn quốc. Lãnh tụ phong trào Cần Vương: Văn thân, chí sĩ yêu nước. Lực lượng tham gia: Đông đảo các tầng lớp nhân dân, nhất là nông dân. Mục tiêu của phong trào Cần Vương: Chống đế quốc, phong kiến, giải phóng dân tộc. Đặc điểm nổi bật: yêu nước, chống xâm lược trên địa vị phong kiến.

6. Nguyên nhân thất bại của phong trào Cần Vương

Qua việc phân tích, tìm hiểu thế nào là diễn biến của phong trào Cần Vương qua các giai đoạn, chúng ta sẽ xác định được nguyên nhân thất bại của phong trào này với những ý chính sau:

Xem thêm : Xử phạt 5 doanh nghiệp vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường

Tính địa phương: Sự thất bại của phong trào Cần Vương không thể không kể đến tính địa phương với sự phản kháng của các cuộc kháng chiến. Các nhà lãnh đạo của phong trào chỉ có uy tín ở địa phương mà họ đến, đồng thời chống lại bất kỳ sự thống nhất nào của phong trào.

Thiếu sự quy tụ và lãnh đạo: Phong trào Cần Vương chưa quy tụ và liên kết với nhau thành một khối thống nhất, chưa có phương hướng hoạt động và phương hướng chiến lược rõ ràng. Quan hệ với nhân dân: Các cuộc khởi nghĩa của phong trào Cần Vương không chiếm được lòng tin của nhân dân vì gốc không từ nông dân, là cướp của dân. Mâu thuẫn tôn giáo: mâu thuẫn với đạo Công giáo với những vụ tàn sát vô cớ đẩy nhiều giáo dân phải tự vệ bằng cách kết thân với thực dân Pháp. Xung đột sắc tộc: Sai lầm trong chính sách bãi nhiệm quan chức và quyền tự trị của các dân tộc thiểu số Việt Nam đã khiến các dân tộc này đứng về phía Pháp. Điều này khiến đồng bào các dân tộc thiểu số cắt đường liên lạc của quân Cần Vương, người Thượng bắt sống vua Hàm Nghi

Vũ khí thô sơ của phong trào Cần Vương có gì đấu tranh với vũ khí hiện đại của Pháp?

chênh lệch sức mạnh

Tinh thần đấu tranh: Nhiều tên phản quốc đã nhanh chóng đầu hàng, hạ vũ khí khi thấy mặt trái của cuộc nổi dậy.

7. Tính chất của phong trào Cần Vương

Phong trào Cần Vương là gì? Là chỗ dựa giúp vua giành lại nước, thể hiện tình yêu Tổ quốc, tuy nhiên phong trào diễn ra theo xu hướng lẻ tẻ với hệ tư tưởng phong kiến, thể hiện tinh thần dân tộc sâu sắc.

8. Mọi người cũng hỏi

Phong trào Cần Vương là gì?

Phong trào Cần Vương là một phong trào nổi lên trong thế kỷ 19 tại Việt Nam, nhằm thách thức sự thống trị của nhà Nguyễn và khôi phục chế độ quốc vương thời Lê truyền thống. Phong trào được dẫn đầu bởi các tướng lĩnh và quan lại có tầm ảnh hưởng như Nguyễn Trung Trực, Trương Định và Nguyễn Huệ.

Phong trào Cần Vương diễn ra trong thời gian nào?

Phong trào Cần Vương diễn ra chủ yếu trong giai đoạn cuối thế kỷ 19, từ khoảng năm 1860 đến năm 1885.

Mục tiêu của phong trào Cần Vương là gì?

Mục tiêu chính của phong trào Cần Vương là đẩy lùi sự thống trị của nhà Nguyễn và khôi phục chế độ quốc vương thời Lê truyền thống. Họ mong muốn xây dựng một chế độ độc lập và công bằng hơn cho nước Việt Nam.

Phong trào Cần Vương có ảnh hưởng như thế nào đến lịch sử Việt Nam?

Phong trào Cần Vương là một trong những phong trào nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam, góp phần thúc đẩy nhân dân nâng cao ý thức đấu tranh cho độc lập và tự do. Mặc dù không đạt được mục tiêu toàn diện, nhưng phong trào Cần Vương đã để lại di sản về ý chí chiến đấu của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập và tự do sau này.

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp