Tác dụng của dấu hai chấm và các ví dụ minh họa cụ thể

Trong văn viết, chúng ta thường sử dụng nhiều đến dấu hai chấm ở đoạn văn, đoạn thơ, văn bản. Cùng theo dõi bài viết sau đây để hiểu hơn về tác dụng của dấu hai chấm trong tiếng Việt.

1. Tác dụng của dấu hai chấm

Dấu hai chấm được viết là ” : “

Bạn đang xem: Tác dụng của dấu hai chấm và các ví dụ minh họa cụ thể

Trong câu, dấu hai chấm có tác dụng gì?

• Dấu hai chấm dùng để đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một bộ phận đứng trước đó.
• Dấu hai chấm dùng để đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp, lời nói của nhân vật, dùng kết hợp với dấu ngoặc kép hoặc trước lời đối thoại dùng kết hợp với dấu gạch ngang.

Tác dụng của dấu hai chấm là gì?

2. Các ví dụ cụ thể về công dụng của dấu hai chấm

2.1 Nội dung sau dấu hai chấm mang tính chất liệt kê, giải thích các sự vật, sự việc

Ví dụ 1: Dưới tầm cánh chú chuồn chuồn bấy giờ là lũy tre xanh rì rào trong gió, là bờ ao với những khóm khoai nước rung rinh. Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặm cỏ, dòng sông với những đoàn thuyền ngược xuôi…

Dấu hai chấm trong đoạn văn trên có tác dụng liệt kê những cảnh vật xung quanh, có ý nghĩa bổ sung cho nội dung “những cảnh tuyệt đẹp của đất nước” trước đó.

Sau dấu hai chấm có phải viết hoa không? Lúc này, sau dấu hai chấm không viết hoa.

Xem thêm : Giờ làm việc bưu điện như thế nào? Thứ 7, chủ Nhật bưu điện có làm việc không?

Ví dụ 2: Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. Nói thế có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt là một thứ tiếng hài hòa về mặt âm hưởng, thanh điệu mà cũng rất tế nhị, uyển chuyển trong cách đặt câu… Nói thế cũng có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt có đầy đủ khả năng để diễn đạt tình cảm, tư tưởng của người Việt Nam và để thỏa mãn cho yêu cầu của đời sống văn hóa nước nhà qua các thời kì lịch sử.

Công dụng của dấu hai chấm

➤ Xem thêm: Tác dụng của biện pháp so sánh để sử dụng hiệu quả biện pháp này

2.2 Nội dung dấu hai chấm biểu thị lời đối thoại (kết hợp cùng dấu gạch ngang)

Ví dụ 1: Bà lão liền chạy nhanh đến bên chum nước, cầm lấy vỏ ốc rồi đập tan ra thành từng mảnh. Nghe tiếng động, nàng tiên vội vàng quay lại chum nước để ẩn mình vào ốc. Nhưng đã quá muộn: vỏ ốc đã không còn nữa. Bà cụ ôm chầm lấy nàng tiên, nói: – Con gái! Con hãy ở lại đây với mẹ”.

Lúc này dấu hai chấm có ý nghĩa tác dụng nhấn mạnh nội dung lời thoại của nhân vật, cụ thể ở đây là lời bà lão nói với con gái của mình: – Con gái! Con hãy ở lại đây với mẹ”. Ở đây dấu hai chấm kết hợp cùng dấu “gạch ngang”.

Sau dấu hai chấm có phải viết hoa không? Khi bắt đầu nội dung sau dấu gạch ngang cần viết hoa chữ cái đầu tiên.

Ví dụ 2: Hôm sau lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo ngay:

– Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ!

Xem thêm : Ở cữ ăn dưa vàng được không?

– Cụ bán rồi?

– Bán rồi! Họ vừa bắt xong.

Dấu hai chấm có tác dụng gì?

2.3 Nội dung dấu hai chấm biểu thị lời dẫn nhân vật (kết hợp cùng dấu ngoặc kép)

Ví dụ 1: Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”. Nguyện vọng đó chi phối mọi ý nghĩ và hành động trong suốt cuộc đời của Người.

Tác dụng của dấu hai chấm tại đây cho biết đằng sau đó là lời Bác Hồ nói. Lúc này, dấu hai chấm kết hợp cùng dấu ngoặc kép.

Sau dấu hai chấm có phải viết hoa không? Khi bắt đầu nội dung sau dấu ngoặc kép cần viết hoa chữ cái đầu tiên.

Ví dụ 2: Đã bao lần tôi từ những chốn xa xôi trở về Ku-ku-rêu, và lần nào tôi cũng nghĩ thầm với một nỗi buồn da diết: “Ta sắp được thấy chúng chưa, hai cây phong sinh đôi ấy? …”

Trên đây là nội dung tham khảo về tác dụng của dấu hai chấm và các ví dụ minh họa cụ thể. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin bổ ích cho bạn.

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp