Bản chất, nguồn gốc và tính chất của tôn giáo – Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học

Bản chất, nguồn gốc và tính chất của tôn giáo

*Bản chất

Bạn đang xem: Bản chất, nguồn gốc và tính chất của tôn giáo – Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học

-Ph.Ăng ghen cho rằng: “Tất cả mọi tôn giáo chẳng qua chỉ là sự phảnánh hưảo – vào trong đầuóc của con người – của những lực lượngở bên ngoài chi phối cuộc sống hàng ngày của họ; chỉ là sự phảnánh trong đó những lực lượngở trần thế đã mang hình thức những lực lượng siêu trần thế ”

-Tôn giáo là một hiện tượng xã hội – văn hoá do con người sáng tạo ra. Con người sáng tạo ra tôn giáo vì mục đích, lợi ích của họ, phảnánh nhữngước mơ, nguyện vọng, suy nghĩ của họ. Khi con người sáng tạo ra ngôn ngữ, công cụ sản xuất, sáng tạo ra nhà nước…, chính là sáng tạo ra những điều kiện giúp họ không ngừng vươn lên trong làm chủ tự nhiên, xã hội. Nhưng, sáng tạo ra tôn giáo, con người lại sợ hãi tôn giáo, tuyệt đối hoá và phục tùng tôn giáo vô điều kiện => mọi quan niệm về tôn giáo, các tổ chức, thiết chế tôn giáo đều được sinh ra từ những hoạt động sản xuất, từ những điều kiện sống nhất định trong xã hội và thay đổi theo những thay đổi của cơ sở kinh tế

– Về phương diện thế giới quan, về cơ bản, các tôn giáo mang thế giới quan duy tâm, có sự khác biệt với thế giới quan duy vật biện chứng, khoa học của chủ nghĩa Mác – Lê nin => chủ nghĩa Mác – Lê nin và tôn giáo chỉ khác nhau về thế giới quan, về cách nhìn nhận thế giới và con người; giữa chủ nghĩa Mác – Lê nin và tôn giáo, giữa những người cộng sản và người theo tôn giáo không hoàn toàn đối lập về tư tưởng như các thế lực thù địch, các thế lực chống chủ nghĩa Mác – Lê nin vẫn tuyên truyền

*Nguồn gốc

– Nguồn gốc kinh tế – xã hội của tôn giáo:

+Sự bần cùng về kinh tế, nạnáp bức về chính trị, sự hiện diện của những bất công xã hội cùng với những thất vọng, bất hạnh trong cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp bị trị – đó là nguồn gốc sâu xa của tôn giáo

+ Sự xuất hiện tôn giáo là để phục vụ cho những yêu cầu kinh tế – xã hội cụ thể. Điều này thể hiện rõ nétở một số tôn giáo, khi những yêu cầu, mục đích kinh tế – xã hội bị “tôn giáo hoá” qua những nội dung giáo lý, cách thức hành lễ, tu trì

Xem thêm :

+Trong những thập kỷ gần đây, với sự phát triển của các điều kiện kinh tế – xã hội, đời sống vật chất, tinh thần của con người ngày càng được đảm bảo, con người có điều kiện hơn trong quan tâm giải quyết những vấn đề liên quan đến tôn giáo, tín ngưỡng, tâm linh

– Nguồn gốc nhận thức của tôn giáo:

+ Khi khoảng cách giữa “biết” và “chưa biết” vẫn tồn tại, khi những điều mà khoa học chưa giải thích được, thì điều đó thường được giải thích thông qua lăng kính các tôn giáo. Ngay cả những vấn đề đã được khoa học chứng minh, nhưng do trình độ dân trí thấp, chưa thể nhận thức đầy đủ, thì đây vẫn là điều kiện, là mảnh đất cho tôn giáo ra đời, tồn tại và phát triển

+Khi con người chưa biết tựý thức thì họ cũng chưa nhận thức được sự bất lực của mình trước sức mạnh của thế giới bên ngoài, do vậy, con người cũng chưa có nhu cầu sáng tạo ra tôn giáo để bù đắp sự bất lựcấy

+Phải đến một trình độ nhận thức nhất định, khi con người đạt đến khả năng tư duy trừu tượng hoá, khái quát hoá, con người mới có khả năng sáng tạo ra tôn giáo- Nguồn gốc tâm lý của tôn giáo:

+Vấn đềảnh hưởng của yếu tố tâm lý, tình cảm của con người đối với sự ra đời và tồn tại của tôn giáo đã được các nhà vô thần cổ đại nghiên cứu. Họ thường đưa ra những luận điểm: “sự sợ hãi sinh ra thần linh”

+ngay cả những nét tâm lý như tình yêu, lòng biếtơn, sự kính trọng,… trong mối quan hệ giữa con người với tự nhiên và con người với con người nhiều khi cũng được thể hiện qua tín ngưỡng, tôn giáo

*Tính chất

– Tính lịch sử của tôn giáo:

Xem thêm : Hoàn cảnh sáng tác Bếp lửa của nhà thơ Bằng Việt

+ Có sự hình thành, tồn tại và phát triển trong những giai đoạn lịch sử nhất định, có khả năng biến đổi để thích nghi với nhiều chế độ chính trị – xã hội. Trong quá trình vận động của các tôn giáo, chính các điều kiện kinh tế – xã hội, lịch sử cụ thể đã làm cho các tôn giáo bị phân liệt, chia tách thành nhiều tôn giáo, hệ phái khác nhau

+đến một giai đoạn lịch sử nào đó, khi khoa học và giáo dục giúp cho đại đa số quần chúng nhân dân nhận thức được bản chất các hiện tượng tự nhiên và xã hội thì tôn giáo sẽ dần dần mất đi vị trí của nó trong đời sống xã hội và cả trong nhận thức, niềm tin của mỗi người

– Tính quần chúng của tôn giáo:

+Là một hiện tượng xã hội phổ biếnở tất cả các dân tộc, quốc gia, châu lục. Tính quần chúng của tôn giáo không chỉ biểu hiệnở số lượng tín đồ rất đông đảo (tính đến năm 2019 có khoảng hơn 2,5 tỉ người theo đạo Thiên Chúa Giáo) mà còn thể hiệnở chỗ, các tôn giáo là nơi sinh hoạt văn hoá, tinh thần của một bộ phận quần chúng nhân dân lao động

+luôn luôn phảnánh khát vọng của những người lao động về một xã hội tự do, bình đẳng, bácái. Mặt khác, nhiều tôn giáo có tính nhân văn, nhân đạo và hướng thiện, vì vậy, được nhiều ngườiở các tầng lớp khác nhau trong xã hội, đặc biệt là quần chúng lao động, tin theo

– Tính chính trị của tôn giáo:

+Khi xã hội chưa có giai cấp, tôn giáo chỉ phảnánh nhận thức hồn nhiên, ngây thơ của con người về bản thân và thế giới xung quanh mình, tôn giáo chưa mang tính chính trị. Tính chất chính trị của tôn giáo chỉ xuất hiện khi xã hội đã phân chia giai cấp, có sự khác biệt, sự đối kháng về lợiích

+tôn giáo là sản phẩm của những điều kiện kinh tế – xã hội, phản ánh lợiích, nguyện vọng của các giai cấp khác nhau trong cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc => tôn giáo mang tính chính trị

+khi các giai cấp bóc lột, thống trị sử dụng tôn giáo để phục vụ cho lợiích giai cấp mình, chống lại các giai cấp lao động và tiến bộ xã hội, tôn giáo mang tính chính trị tiêu cực, phản tiến bộ

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp