Mưa axit là gì? Tác hại của mưa axit và biện pháp khắc phục

Ngày đăng: 19/10/2023

Mưa axit là một hiện tượng hóa học gây nguy hại rất lớn đến con người và môi trường sống xung quanh. Thậm chí, mưa axit đã từng tàn phá nhiều khu rừng rộng lớn tại các vùng công nghiệp hóa như châu Âu và Bắc Mỹ. Vậy cụ thể mưa axit là gì? Chúng có tác hại đáng sợ như thế nào? Liệu có cách nào có thể khắc phục được hiện tượng này? Cùng Tập đoàn Đại Việt tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây!

1. Mưa axit là gì?

Mưa axit (acid rain hay axit rain) là mưa bị ảnh hưởng bởi các chất ô nhiễm công nghiệp như SO2, NO. Lượng khí thải này được sản sinh thông qua quá trình sản xuất, khai thác than đá, điều chế hóa chất,…Mưa axit có có độ pH thấp hơn 5.6. Chính vì vậy chúng có thể hòa tan một số kim loại nguy hiểm trong không khí, có tác động tiêu cực đến môi trường, đời sống sinh hoạt, sản xuất của con người.

Bạn đang xem: Mưa axit là gì? Tác hại của mưa axit và biện pháp khắc phục

Mưa axit là gì?

Mưa axit được phát hiện lần đầu tiên tại Thụy Điển vào năm 1948. Tuy nhiên, thuật ngữ này chính thức xuất hiện từ năm 1852 bởi Robert Angus Smith – nhà hóa học người Scotland. Ông cũng được Hiệp hội hóa học Hoàng gia gọi là “cha đẻ của mưa axit”.

Tại Việt Nam, hiện tượng mưa axit bắt đầu được quan tâm hơn vào những năm 90. Mưa axit được cho là một trong những thảm họa nguy hiểm nhất trên trái đất. Chúng đe dọa đến sự sinh trưởng và phát triển của nhiều loài sinh vật, gây ảnh hưởng đến môi trường sống, sức khỏe con người, làm xói mòn nhiều công trình kiến trúc.

2. Nguyên nhân gây mưa axit

Mưa axit là phản ứng hóa học giữa các hợp chất sulfur dioxide (SO2) và nitơ oxit (NO2) khi chúng được đào thải ra không khí. Những chất này có thể bay lên rất cao trong khí quyển, phản ứng với nước, oxy, kết hợp với nhiều hóa chất độc hại khác và tạo thành mưa axit (tạo thành 2 axit mạnh là axit sunfuric – H2SO4 và axit nitric – HNO3. Trong đó, nguyên nhân gây ra mưa axit là do sự biến đổi của tự nhiên, và phần lớn là đến từ hoạt động của con người:

2.1 Hoạt động của con người

Trong nhiều thập kỷ qua, con người đã đào thải ra môi trường rất nhiều loại hóa chất khác nhau. Chẳng hạn như việc các nhà máy điện giải phóng một lượng lớn sulfur dioxide và nito oxit vào không khí, thông qua quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch, than đá,… Hay khí thải từ xe cộ, sinh hoạt, cũng tạo ra một lượng lớn khí thải thải vào bầu không khí và gây ra mưa axit.

2.2 Sự thay đổi của tự nhiên

Nguyên nhân gây ra mưa axit

Thời tiết khô hạn, sự phun trào của núi lửa, cháy rừng, sấm sét…khiến cho lượng oxit nito và oxit lưu huỳnh trong không khí tăng lên. Chúng kết hợp với hơi nước trong khí quyển, tạo thành axit dưới 2 dạng: mưa axit, tuyết, sương mù, hoặc khô như khí gas.

Trên thế giới, những khu vực thường xảy ra mưa axit đó là các nước Đông u từ Ba Lan về phía Bắc và Scandinavia. Hay các nước phía Đông của Hoa Kỳ và Đông Nam Canada. Bên cạnh đó, các nước Đông Nam Á cũng bị ảnh hưởng, điển hình như bờ biển Đông Nam của Trung Quốc và Đài Loan.

3. Quá trình hình thành mưa axit

Xét theo phương diện khoa học, mưa axit chính là sự ngưng tụ của axit dưới hình thái của một cơn mưa. Trong đó, lượng axit chủ yếu là từ nitơ và lưu huỳnh. Cụ thể hơn là sự kết hợp của oxit phi kim (SO2, NO, NO2,…) và nước. Trong đó, nước có sẵn trong tự nhiên, còn các oxit phần lớn được sinh ra từ các hoạt động của con người (hoạt động khai thác than đá, dầu mỏ và các nhiên liệu khác, chất thải từ các nhà máy công nghiệp,…).

Xem thêm : Sữa Grow Plus xanh Nutifood

Vậy nên có thể kết luận hiện tượng mưa axit xuất hiện dựa trên các phương trình phản ứng hóa học như sau: 2SO2 + O2 + 2H2O → 2H2SO4 2NO + O2 → 2NO2 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3

H2SO4 và HNO3 sinh ra sẽ được hòa tan vào nước mưa, tạo thành mưa axit. Trong đó, axit H2SO4 là thành phần chủ yếu của mưa axit.

4. Tác hại của mưa axit

Mưa axit có hại cho sự sinh trưởng và phát triển của động thực vật. Chúng rửa trôi tất cả các chất dinh dưỡng, làm thay đổi thành phần của đất, ảnh hưởng xấu đến môi trường và nhiều hoạt động kinh tế xã hội của con người.

4.1 Ảnh hưởng con người

Mưa axit có thể gây ra nhiều căn bệnh đáng sợ cho con người, thậm chí là tử vong. Nếu sử dụng nước mưa chứa axit chưa qua xử lý trong sinh hoạt hàng ngày (giặt quần áo, tắm gội,…), bạn rất có nguy cơ mắc nhiều căn bệnh về da như mẩn đỏ, ngứa, nấm, nặng hơn là viêm da.

Nguy hiểm hơn, nếu sử dụng nước mưa axit trong ăn uống, chế biến thực phẩm, bạn sẽ còn phải đối mặt với nhiều căn bệnh về đường ruột, đường tiêu hóa vô cùng nghiêm trọng. Bị nhiễm nặng có thể ảnh hưởng sâu đến hoạt động của não bộ. Thậm chí trẻ em khi ăn uống phải các thực phẩm nhiễm mưa axit cũng dẫn đến nhiều tổn thương thần kinh nặng nề.

Mưa axit gây nên một số căn bệnh về đường ruột

Theo các chuyên gia khoa học, những kim loại có trong mưa axit sẽ gây ra căn bệnh Alzheimer – một bệnh lý về não, có ảnh hưởng đến trí nhớ, suy nghĩ và hành vi của con người. Ngoài ra, mưa axit cũng gây ra một số căn bệnh về hô hấp, và làm suy giảm sức đề kháng.

4.2 Ảnh hưởng sinh vật

Theo nghiên cứu:

• Khi pH < 6.0: Các sinh vật bậc thấp của chuỗi thức ăn (phù du) sẽ chết đi.
• Khi pH < 5.5: Các loài cá sẽ bị dị dạng do thiếu dinh dưỡng, chết ngạt và không thể sinh sản được. Nếu có thể, cá con cũng rất khó sống sót.
• Khi pH < 5.0: Quần thể cá sẽ chết
• Khi pH < 4: Xuất hiện các sinh vật mới khác với các sinh vật ban đầu.

Có thể nhận thấy, mưa axit có ảnh hưởng lớn đến sự tồn tại, phát triển của các loài sinh vật, đặc biệt là các loài sinh vật biển. Bởi độ pH trong nước biển sẽ bị giảm dưới tác động của những đợt mưa, gây mất cân bằng muối, làm suy yếu khả năng duy trì nồng độ canxi của các sinh vật biển.

4.3 Ảnh hưởng thực vật

Dưới tác động của mưa axit, dưỡng chất trong đất sẽ bị rửa trôi, các hợp chất chứa nhôm trong đất cũng sẽ phóng thích các ion nhôm. Các ion nhôm này có thể được hấp thụ bởi rễ cây và gây độc cho cây.

Bên cạnh đó, không phải toàn bộ lượng SO2 trong khí quyển đều sẽ được chuyển hóa thành H2SO4, mà một phần sẽ bị lắng đọng ở mặt đất dưới dạng khí SO2. Khi loại khí này tiếp xúc với lá cây, chúng sẽ trực tiếp đi vào khí khổng, sau đó làm hư hại hệ thống giảm thoát nước, giảm khả năng kháng bệnh và cản trở quá trình quang hợp của cây.

Ngoài ra, mưa axit còn tạo không khí lạnh, lấy đi lớp phủ bảo vệ sáp của lá, làm cho lá cây bị hư hỏng, không còn khả năng phát triển, sau đó dần chết đi.

4.4 Ảnh hưởng môi trường

Xem thêm : Các yếu tố cấu thành nên quốc gia. Những điều bạn cần biết

Đối với hệ sinh thái rừng, mưa axit sẽ rửa trôi các chất dinh dưỡng, gây xói mòn đất, và khiến các sinh vật có lợi của rừng chết đi. Cây cối trong rừng cũng sẽ bị phá hủy, sức đề kháng kém, cây chậm phát triển hơn và dễ chết non hơn. Trái đất nóng dần lên do thiếu sự điều hòa của khu rừng, môi trường sống mất đi sự cân bằng, ảnh hưởng lớn đến vòng tuần hoàn trong tự nhiên.

Đối với hệ sinh thái biển, sông, hồ, mưa axit sẽ làm thay đổi độ pH của nước, khiến các sinh vật trong nước suy yếu và chết đi. Hệ sinh thái dưới nước mất cân bằng và bị phá hủy, mất đi những sinh vật đặc trưng. Thậm chí gây ra ô nhiễm môi trường nước khiến sinh vật, thực vật hay con người bị ảnh hưởng nghiêm trọng

>>Xem thêm: Độ pH Là Gì? Cách Cân Bằng Độ pH Trong Cơ Thể Hiệu Quả Nhất

Mưa axit khiến hệ sinh thái mất cân bằng

Ngoài ra, mưa axit còn khiến đất bị phèn chua, bạc màu, suy thoái, ô nhiễm mạch nước ngầm nằm sâu trong lòng đất. Đây cũng là nguyên nhân khiến các tòa nhà, di tích lịch sử (tượng kim loại, đá vôi, đá cẩm thạch,…) bị ăn mòn và hư hỏng nhanh chóng.

4.5 Ảnh hưởng kinh tế – xã hội

Những khu vực xảy ra hiện tượng mưa axit cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng về quá trình phát triển kinh tế – xã hội. Cụ thể hơn, mưa axit sẽ làm nguồn đất, nước bị ảnh hưởng, từ đó giảm năng suất cây trồng, giảm năng suất chăn nuôi. Nghiêm trọng hơn, mưa axit còn là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu lương thực, thực phẩm ở nhiều nơi.

Việc các công trình kiến trúc, các công trình cầu đường, tòa nhà bị hư hỏng cũng sẽ làm mất thêm nhiều kinh phí bảo dưỡng, sửa chữa,…. Ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế nước nhà.

5. Biện pháp khắc phục mưa axit

Hiện nay, việc nghiên cứu rõ nguyên nhân, quá trình hình thành của mưa axit, cũng đã giúp con người tìm ra được nhiều biện pháp để khắc phục hiện tượng thiên nhiên này. Cụ thể đó là:

• Kiểm soát lượng khí thải trong môi trường: Theo nghiên cứu, việc điều chỉnh lượng khí thải của các phương tiện, hay khí thải tại các khu công nghiệp là một bước quan trọng để khắc phục tình trạng mưa axit. Chẳng hạn như kiểm soát và loại bỏ triệt để lượng lưu huỳnh và nitơ có trong dầu mỏ, than đá trước khi sử dụng (phương pháp vật lý, phương pháp vi sinh vật,…).
• Ưu tiên sử dụng năng lượng sạch: Bạn nên hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch (dầu, khí tự nhiên, than đá) và thay vào đó là các nguồn năng lượng tự nhiên như gió, năng lượng mặt trời,…
• Quản lý nguồn nước: Quản lý nguồn nước hiệu quả, kiểm tra nguồn nước định kỳ để tránh tăng độ axit của nước.
• Nâng cấp, cải tiến và sử dụng “phương tiện giao thông sạch”: Cải tiến các động cơ trong các phương tiện giao thông theo tiêu chuẩn EURO (Quy định về giới hạn của từng loại khí thải đối với xe được bán ra trong Liên minh Châu u và các quốc gia thành viên khu vực kinh tế Châu u. Những tiêu chuẩn này được xác định trong hàng loạt các chỉ thị của EU và được quy định ngày càng nghiêm ngặt).
• Tuân thủ quy trình xử lý chất thải: Các công ty, nhà máy, người dân phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về xử lý nước thải. Có thể sử dụng một số hình thức phổ biến như: lọc bụi, ứng dụng các thiết bị loại bỏ NO2 và NOx trong quá trình sản xuất,… để giảm thiểu lượng khí thải.
• Kiểm soát nông nghiệp và quản lý rừng: Sử dụng phân bón chất lượng và hợp lý, phòng chống cháy rừng, nghiêm cấm nạn chặt phá rừng cũng là cách giảm thiểu khí NH3 và NOx trong không khí.
• Các nhà máy, xí nghiệp cần xây dựng ống khói thật cao để hạn chế ô nhiễm. Đặc biệt, các nhà máy nhiệt điện cần lắp đặt thêm thiết bị khử sunphua.
• Nhà nước cũng cần có những chiến dịch tuyên truyền về ý thức bảo vệ môi trường của toàn dân.

Ưu tiên sử dụng năng lượng sạch

Lời kết

Có thể nhận thấy, mưa axit bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, và cũng để lại hậu quả nặng nề cho môi trường, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế – xã hội của nhiều khu vực, đặc biệt là ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, con người vẫn hoàn toàn có thể chủ động khắc phục được tình trạng trên.

Trong đó, đảm bảo được nguồn nước sạch trong ăn uống, sinh hoạt hàng ngày là điều vô cùng cần thiết. Daikiosan và Makano là 2 thương hiệu máy lọc nước ion kiềm tươi , nước kiềm được nhiều chuyên gia khuyên dùng. Với công nghệ hiện đại, tích hợp hệ thống lọc cao cấp gồm 3 lõi lọc thô, màng lọc RO nhập khẩu từ Mỹ/Hàn Quốc, và bộ lọc nâng cấp, máy lọc nước Daikiosan, Makano mang đến bạn nguồn nước sạch, loại bỏ được 100% axit sau màn lọc RO, đồng thời bổ sung thêm kiềm tính (pH cao đến 8 – 9.5) và nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Đặc biệt, các sản phẩm máy lọc Daikiosan và Makano đều được sản xuất tại nhà máy lọc nước lớn bậc nhất Đông Nam Á – Nhà máy của tập đoàn Đại Việt. Vậy nên khách hàng hoàn toàn có thể an tâm về chất lượng, cũng như chế độ bảo hành,…Nếu bạn có nhu cầu sở hữu các sản phẩm máy lọc nước ion kiềm, máy lọc nước H-hero,… hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua 1900 63 60 98 để được hỗ trợ tốt nhất.

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp