Biện pháp duy trì ưu thế lai

Tổng quan về hiện tượng ưu thế lai

Hiện tượng ưu thế lai là thực hiện phép lai giữa cơ thể bố và mẹ, lúc này tạo ra cơ thể lai F1 có sức sống cao hơn. Hiện tượng này được thể hiện rõ nhất ở hai dòng cơ thể thuần chủng và hai kiểu gen đó là khác nhau. Với ưu thế lai có thể diễn ra ở cây trồng, vật, các tế bào lai phải cùng một loại hoặc hai loại khác nhau.

Tổng quan về hiện tượng ưu thế lai

Bạn đang xem: Biện pháp duy trì ưu thế lai

Một số cặp lai trong lĩnh vực cây trồng như cà chua hồng Việt Nam lai với cà chua Ba Lan. Các giống nòi vật nuôi đặc trưng cùng loài như gà Đông Tảo lai với gà Ri. Ngoài ra còn có thể lai giữa một số loại khác nhau như: vịt lai với ngan. Trong đó, ngô là loài tạo ra cơ thể lai vượt trội hơn nhiều so với cơ thể bố mẹ bởi ngô là dòng tự thụ phấn thấp vì thế cơ thể lai sẽ có số hạt và bắp ngô nhiều hơn.

Tìm hiểu nguyên nhân gây ra hiện tượng ưu thế lai

Trong các loài thì đa số các alen trội sẽ có lợi còn alen lặn sẽ có hại. Lúc này, ở trạng thái đồng hợp trội sẽ cho ra cơ thể có tính trạng tốt và đồng hợp lặn sẽ có ra cơ thể có tính trạng xấu. Với hai cơ thể có dòng thuần chủng khi lai với nhau sẽ cho ra kiểu gen dị hợp và con lai F1 sẽ có tính trạng tốt hơn so với cơ thể gốc là bố mẹ.

Một số ví dụ về hiện tượng ưu thế lai: Một dòng mang 2 gen trội (AABBdd) lai với 1 dòng mang 1 gen trội (aabbDD) thì sẽ tạo ra con lai F1. Lúc này, cơ thể lai sẽ mang gen trội bao gồm AaBbDd. Với phương pháp lai này, ưu thế lai sẽ thể hiện rõ nhất ở đời lai F1 và qua các đời lai tiếp theo thì sức sống của cơ thể lai cũng giảm dần.

Xem thêm : 15 lý do thời tiết mùa Xuân là mùa say đắm lòng người nhất

Vì thế, muốn duy trì được cơ thể lai khỏe mạnh nhất thì con người thường dùng các phương pháp nhân giống vô tính. Đây là phương pháp tiến tiến giúp tiết kiệm thời gian mà thu được kết quả cao. Ngoài ra, một số biện pháp trong cây trồng để tạo cơ thể lai khác như: giâm cành, chiết cành, nuôi cấy mô…

Tìm hiểu nguyên nhân gây ra hiện tượng ưu thế lai

Một số phương pháp tạo ưu thế lai phổ biến

Hiện tượng ưu thế lai mang lại cơ thể lai vượt trội hơn vì thế các nhà chọn giống thường chọn phương pháp tạo giống lai để mang lại thương phẩm cao. Vì thế có nhiều phương pháp tạo ưu thế lai phổ biến được ra đời. Để tạo được các phương pháp ưu thế lai thì cần thực hiện lai khác dòng khác nhau, trong đó gồm các bước tạo dòng thuần chủng khác nhau.

Phương pháp tạo ưu thế lai trên cây trồng

Ở trong lĩnh vực nhân và tạo giống cây trồng người ta thường sử dụng các phương pháp tạo ưu thế lai. Trong cây trồng sẽ có phương pháp lai khác dòng và lai khác thứ. Lai khác dòng được sử dụng nhiều ở cây lúa để tạo ra các giống lúa F1 có năng suất cao hơn so với giống thuần chủng 20-40%. Ngoài ra, với phương pháp này còn người nông dân tiết kiệm thời gian và phân bón.

Đối với lai khác thứ là phương pháp kết hợp giữa tạo ưu thế lai và tạo ra giống mới. Phương pháp này được sử dụng phổ biến hơn, bởi cách thức này không hạn chế về chủng loại, giống loài. Vì thế, có thể kết hợp giữa hai loài khác nhau hoặc hai loài giống nhau.

Xem thêm : Vị trí chức năng nhiệm vụ của dân quân tự vệ theo quy định pháp luật

Ví dụ tạo ưu thế lai trong cây trồng:

Thành tựu lớn nhất hiện nay là giống lúa DT17 được lai tạo từ hai tổ hợp thuần chủng là giống lúa DT10 và giống lúa Dmg 80. Với sự kết hợp này tạo ra mang lại được năng suất cao của giống DT10 và chất lượng gạo tốt của giống lúa Dmg 80.

Phương pháp tạo ưu thế lai trên vật nuôi

Ngoài sử dụng phương pháp ưu thế lai cho việc nhân giống ở cây trồng thì trong vật nuôi phương pháp này cũng được sử dụng vô cùng phổ biến. Trong vật nuôi, người lai tạo chủ yếu dùng phép lai kinh tế, phương pháp này sẽ được sử dụng một cặp bố mẹ thuần chủng và sau đó dùng con lai F1 làm sản phẩm.

Phương pháp tạo ưu thế lai trên vật nuôi

Một phép lai thành công nhất hiện nay là lai giữa lợn cái trong nước và lợn đức nước ngoài nhập vào để F1 nhận được các gen trội của các hai bố mẹ. Ví dụ: Lai giữa lợn cái Móng Cái và lợn đực Đại Bạch. Phương pháp này cho ra được F1 mới đẻ nặng hơn 0.8 kg và phát triển nhanh chóng, tỷ lệ thịt nạc cao.

Như vậy, hiện tượng ưu thế lai đã và đang được áp dụng rất phổ biến trong cây trồng và vật nuôi hiện nay. Với phương pháp ưu thế lai đã mang lại rất nhiều lợi ích cho nền nông nghiệp Việt Nam. Hy vọng với bài viết này, bạn đọc sẽ tiếp cận được thêm nhiều kiến thức mới để áp dụng trong việc nuôi trồng của mình.

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp