Từ xưa đến nay, tiền luôn là vật có giá trị đặc biệt, quan trọng và cần thiết trong cuộc sống. Sự xuất hiện của tiền chính là một phát minh vĩ đại của loài người và làm thay đổi bộ mặt của nền kinh tế – xã hội. Vậy bạn đã bao giờ thắc mắc về ý nghĩa thật sự của tiền là gì, nó được hình thành và phát triển như thế nào chưa? Hãy cùng Ngân hàng số Timo tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc, bản chất và chức năng của tiền tệ trong bài viết dưới đây nhé!
>> Xem thêm: Tín dụng ngân hàng là gì?
Bạn đang xem: Tiền là gì? Bản chất và chức năng cơ bản của tiền tệ
Tiền là gì?
Tiền là phương tiện thanh toán dùng để trao đổi lấy hàng hóa và dịch vụ được mọi người chấp nhận sử dụng. Chúng được phát hành bởi cơ quan Nhà nước nhằm đảm bảo giá trị kinh tế.
Ngoài ra, trong kinh tế học còn có nhiều khái niệm về tiền khác nhau:
- Tiền mặt: Tiền ở dạng tiền giấy hoặc kim loại.
- Tiền gửi ngân hàng: Tiền mà các cá nhân hay doanh nghiệp gửi vào ngân hàng thương mại nhằm phục vụ các thanh toán không dùng tiền mặt và có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt khi cần.
- Những tài sản có thể quy đổi thành tiền như: Trái phiếu, kỳ phiếu, hối phiếu, tiền tiết kiệm, ngoại tệ.
Lịch sử ra đời của tiền trên thế giới
Tiền tệ là một phạm trù kinh tế và cũng là một phạm trù lịch sử khi chúng trải qua nhiều giai đoạn phát triển và được xem là một phát minh vĩ đại của nhân loại.
Trong thời cổ đại, để mua bán sản phẩm người ta thường dùng đồ vật hoặc các sản phẩm khác có giá trị tương đương làm vật để trao đổi chẳng hạn như răng cá mập, lông chim sặc sỡ, những vỏ sò quý hiếm hay thậm chí là lông đuôi voi,… Nhưng kể từ khi con người biết đúc tiền kim loại thì nền văn hóa trên thế giới cũng bước vào giai đoạn phát triển. Khi đó, giá trị của đồng tiền sẽ phụ thuộc vào giá trị của vật liệu làm ra nó.
Xem thêm : Mẹo dân gian chữa đầu dài cho trẻ sơ sinh
Trên thực tế, không ai biết rõ tiền kim loại được bắt đầu sử dụng từ khi nào, nhưng các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra những đồng tiền kim loại có từ năm 600 trước công nguyên. Điều này chứng tỏ chúng đã được lưu hành trong một khoảng thời gian dài.
Ban đầu, người xưa sử dụng những kim loại quý như vàng và bạc để tạo ra tiền xu. Họ in hình người hoặc thú trên mỗi đồng tiền để xác định giá trị của nó. Vào những năm 1200, người Trung Quốc đã đúc ra những đồng tiền bằng sắt đầu tiên. Tuy nhiên, chúng không có giá trị cao nên khi mua hàng người dân phải sử dụng một số lượng lớn rất nặng nề và bất tiện. Khi đó, chính phủ đã cho in những tờ giấy biên nhận dùng để đổi ra tiền xu.
Ở mỗi quốc gia đều có những loại đồng tiền riêng để trao đổi, mua bán trong phạm vi lãnh thổ của mình. Đồng tiền xu và tiền giấy cũng được sử dụng phổ biến tại hầu hết các quốc gia. Ngoài ra còn có các loại tiền khác như tiền điện tử, tiền mã hóa bitcoin, coupon, vỏ sò, vàng, bạc,… Tuy nhiên, các loại tiền này không tồn tại dưới dạng hiện kim thực tế và cũng không được sự bảo hộ của Chính phủ.
Bản chất của tiền tệ là gì?
Nhà kinh tế học Các Mác (Karl Marx) đã nghiên cứu tiền tệ từ lịch sử phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hoá, do đó ông đã tìm thấy nguồn gốc và bản chất của tiền tệ. Theo quan điểm của ông thì bản chất của tiền tệ là “một loại hàng hóa đặc biệt” được tách ra từ trong thế giới hàng hóa làm vật ngang giá chung thống nhất cho các hàng hoá khác. Bởi vì có giá trị sử dụng đặc biệt nên tiền có thể đáp ứng được hầu hết các nhu cầu của người sử dụng và người sở hữu. Tiền tệ là vật trung gian dùng trong trao đổi hàng hoá, dịch vụ và giúp cho quá trình trao đổi được thực hiện dễ dàng hơn. Nó thể hiện lao động xã hội và mối quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa.
Những chức năng cơ bản của tiền
Trải qua một quá trình phát triển lâu dài, tiền tệ được các nhà kinh tế học chia thành nhiều chức năng và mỗi chức năng đều có vai trò nhất định đối với sự vận hành của thị trường.
- Phương tiện lưu thông
Đây là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ, là trung gian trong việc trao đổi, lưu thông hàng hóa và dịch vụ. Tiền tệ giúp việc trao đổi hàng hóa giữa người này với người khác trở nên thuận lợi hơn. Ở mỗi thời kỳ khác nhau, lưu thông hàng hoá bao giờ cũng đòi hỏi một lượng tiền cần thiết. Nói cách khác thì tiền tệ chính là phương tiện dùng để thanh toán giao dịch trong nền kinh tế.
- Đơn vị đo lường
Xem thêm : POS là gì? Cùng tìm hiểu những thông tin cần biết về POS
Tiền tệ là công cụ dùng để đo lường giá trị của các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. Việc định lượng giá trị của hàng hóa bằng tiền tệ cũng giống như khi cân đo chúng bằng các đơn vị đo lường khối lượng. Sản phẩm, hàng hóa có giá trị càng cao thì số tiền sử dụng để trao đổi càng lớn.
Khi giá trị của hàng hóa ước lượng bằng tiền được gọi là giá cả. Giá cả này được xác định dựa vào các yếu tố như giá trị của hàng hóa, giá trị của tiền tệ cũng như mối quan hệ cung-cầu của món hàng đó trên thị trường.
- Phương tiện tích lũy
Tiền tệ cũng là một loại tài sản có thể tích lũy được bằng cách rút chúng ra khỏi lưu thông và đem cất trữ. Lúc này, tiền đang ở trạng thái tĩnh để chuẩn bị cho nhu cầu sử dụng trong tương lai như tái sản xuất hay mở rộng sản xuất,… Lượng tiền tích trữ càng lớn thì của cải, vật chất trong xã hội càng lớn. Tuy nhiên, tích lũy tài sản dưới hình thái tiền tệ có thể dễ dẫn đến việc tiền bị mất giá khi nền kinh tế có lạm phát.
- Phương tiện thanh toán
Khi quá trình lưu thông hàng hóa phát triển, ngoài mối quan hệ giữa hàng hóa và tiền tệ sẽ nảy sinh công nợ, tức là mua hàng hóa nhưng không trả tiền ngay mà nợ lại và trả vào dịp khác hay nhu cầu vay mượn, nộp thuế,… Trong trường hợp này, tiền tệ được xem là phương tiện thanh toán. Bạn có thể trả tiền cho sản phẩm và dịch vụ bằng tiền mặt, chuyển khoản, thẻ tín dụng hoặc séc,…
- Tiền tệ thế giới
Khi mối quan hệ buôn bán giữa các quốc gia xuất hiện thì tiền tệ sẽ thực hiện chức năng là tiền tệ thế giới giúp thanh toán hàng hóa giữa các nước với nhau. Việc đổi tiền của quốc gia này thành tiền của quốc gia khác sẽ tuân theo tỷ giá hối đoái (sự chênh lệch đồng tiền giữa các quốc gia).
Vậy là thông qua bài viết trên, Timo đã cùng bạn tìm hiểu về sự ra đời của tiền tệ, khái niệm tiền là gì, cũng như các chức năng và ý nghĩa của tiền tệ. Hãy theo dõi và đón đọc các bài viết của Timo để cung cấp thêm những kiến thức thú vị và bổ ích liên quan đến chủ đề tài chính – ngân hàng nhé. Đừng quên đăng ký mở tài khoản ngân hàng Timo nhanh chóng và hoàn toàn miễn phí để trải nghiệm những tính năng siêu hấp dẫn từ Ứng dụng Timo.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp