Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế thể hiện ở những mặt nào?

Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế thể hiện ở những mặt nào?

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế thể hiện ở 3 mặt sau đây:

Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế

Cơ cấu ngành kinh tế là là mối quan hệ về số lượng (bao gồm cả số lượng ngành và tỷ trọng mỗi ngành) và chất lượng ngành kinh tế trong toàn bộ nền kinh tế.

Theo tiêu chuẩn phân loại ngành của Liên Hợp Quốc, có thể phân loại thành 3 nhóm ngành lớn:

  • Khu vực I: Nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp.

  • Khu vực II: Công nghiệp, xây dựng

  • Khu vực III: Dịch vụ

Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế là sự vận động, phát triển của các ngành kinh tế làm thay đổi vị trí và tỷ trọng của chúng cho phù hợp với năng lực sản xuất và phân công xã hội.

Sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Việt Nam đang diễn ra theo hướng giảm tỷ trọng ở khu vực I, tăng tỷ trọng ở khu vực II và III. Ngoài ra trong từng khu vực cũng có sự phân hóa rõ rệt:

  • Ở khu vực I: Xu hướng là giảm tỷ trọng của các ngành lâm nghiệp, trồng trọt và chăn nuôi, tăng tỷ trọng ngành khai thác, nuôi trồng – thủy hải sản.

  • Ở khu vực II:Tỷ trọng ngành công nghiệp khai thác giảm đi trong khi ngành công nghiệp chế biến tăng để phù hợp với yêu cầu thị trường

  • Ở khu vực II: Phát triển lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị.

    Chuyển dịch cơ cấu các thành phần kinh tế

    Thành phần kinh tế là khu vực kinh tế, kiểu quan hệ kinh tế được đặc trưng bởi hình thức sở hữu tư liệu sản xuất nhất định.

    Cơ cấu thành phần kinh tế là cơ cấu tổ chức kinh tế mà mỗi bộ phận hợp thành là một thành phần kinh tế. Sự hình thành cơ cấu thành phần kinh tế dựa trên cơ sở hình thức sở hữu tư liệu sản xuất.

    Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế là sự thay đổi về số lượng thành phần kinh tế hoặc thay đổi về tỷ trọng số lượng hàng hóa và dịch vụ mà thành phần kinh tế tạo ra trong GDP.

    Văn kiện Đại hội XII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định 4 thành phần kinh tế ở nước ta hiện nay, đó là: Thành phần kinh tế nhà nước; thành phần kinh tế đoàn thể, hợp tác xã; thành phần kinh tế tư nhân và thành phần kinh tế có vốn đầu tư của nước ngoài

    Hiện nay nước ta đang chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng các khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

    Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ

    Cơ cấu lãnh thổ là sản phẩm của quá trình phân công lao động theo lãnh thổ, có mối liên kết chặt chẽ với cơ cấu ngành kinh tế. Cơ cấu lãnh thổ cùng với cơ cấu ngành và cơ cấu thành phần kinh tế hình thành cơ cấu kinh tế.

    Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ là chuyển dịch các ngành kinh tế trên phạm vi lãnh thổ của quốc gia biểu hiện ở việc hình thành các vùng chuyên canh, các khu công nghiệp tập trung và khu chế xuất.

    Hiện nay trên phạm vi cả nước ta đã hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm:

    • Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc

    • Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung

    • Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam