Đề bài: Nhận định về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
4 bài văn mẫu Nhận định về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
1. Nhận định về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, mẫu 1:
Minh Huệ với tác phẩm Đêm nay Bác không ngủ đã tạo ra một kiệt tác văn chương, làm cho người đọc cảm nhận sự vĩ đại của một thi sĩ bất tử. Với sự sáng tạo, ông đã kết hợp điệu dân ca hát dặm Nghệ Tĩnh để tôn vinh tình thương mênh mông của Bác Hồ – một con người lớn lao và vĩ đại của xứ Nghệ.
Bài thơ như một câu chuyện cổ tích, kết hợp sự thực và mơ mộng, đưa ta vào một không khí kỳ bí: một ông tiên với bộ râu phấn, đột ngột xuất hiện trước ngọn lửa hồng cháy giữa rừng tối. Một đêm lạnh giá, mưa rơi nhưng cuộc chiến tranh vẫn nổi lên. Xung quanh ngọn lửa là những chiến binh trẻ (tiên đồng) đang nằm ngủ. Không gian và thời gian nghệ thuật đóng góp vào việc tạo ra vẻ đẹp nghệ thuật sâu sắc của bài thơ Đêm nay Bác không ngủ.
Tác giả đã tận dụng ngôn ngữ kể, ngôn ngữ tả, ngôn ngữ nhân vật, và bình luận trữ tình tạo nên những dòng thơ đặc sắc, lắng đọng, ấm áp.
Hình ảnh Bác Hồ được mô tả sâu sắc thông qua tâm hồn của anh đội viên. Mối quan hệ giữa lãnh tụ và chiến sĩ trở nên như tình bác – cháu, cha – con. Như Tố Hữu đã viết: Người là Cha, là Bác, là Anh – Trái tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ (Sáng tháng Năm), ở đây Minh Huệ đã cảm nhận được:
Cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằmRồi Bác đi dém chănTừng người từng người mộtSợ cháu mình giật thột.Bác nhón chân nhẹ nhàng…
Hình ảnh đốt lửa, hành động đi đem chăn, cử chỉ nhón chân nhẹ nhàng – tất cả thể hiện sự quan tâm yêu thương của Cha mái tóc bạc đối với mỗi người lính, như mối quan hệ cha – con, ông – cháu.
Top những Bài văn Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ đỉnh cao
Anh đội viên lang thang trong khoảnh khắc hạnh phúc đầy mê hoặc. Sự hòa quyện giữa thực tại và tưởng tượng tạo nên bức tranh ấn tượng:
Anh đội viên lang thangNhư nằm trong giấc mơ.
Ngoại trời, mưa rơi lạnh buốt. Trong lều xơ xác, suốt đêm ‘im lặng bên bếp lửa’ với gương mặt của Bác ‘trầm ngâm’. Bác vẫn ngồi… Bác vẫn không ngủ, Chí lo muôn mối như lòng mẹ… (Theo Tố Hữu). Sự vĩ đại và ấm áp của Bác Hồ được ca ngợi qua một so sánh tuyệt vời, thể hiện lòng nhân ái của vị lãnh tụ tôn kính, Hồ Chí Minh:
Bóng Bác vươn cao, quyến rũ hơn ngọn lửa ấm áp.
Tình cảnh thơ đạt đến đỉnh điểm. Chế Lan Viên từng viết: ‘Hiểu sao hết tấm lòng trước lãnh tụ’. Anh đội viên cũng không khác, chưa rõ lý do Bác trầm ngâm đêm nay. Lời của Bác làm cho anh đội viên vui sướng và hạnh phúc. Tình thân ái của lãnh tụ đã chiếu sáng tâm hồn người lính trẻ:
Bác quan tâm đến đoàn dân côngĐêm nay, Bác không ngủ ngoài rừngĐắp lá cây làm chiếuManh áo phủ làm chănTrời thì mưa lâm thâmLàm sao để không bị ướt!Càng quan tâm, càng nóng ruộtMong trời sáng mau mau….
Trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ, Minh Huệ đã sáng tạo những chi tiết nghệ thuật cụ thể và đặc sắc về mái tóc, chòm râu, ngọn lửa, bóng Bác, khuôn mặt trầm ngâm, hành động, cử chỉ (đốt lửa, dém chăn, nhón chân…) để tôn vinh tình thương rộng lớn của Bác Hồ kính yêu. Chòm râu trở thành nét độc đáo vẽ nên bức tranh lãnh tụ, làm nổi bật sự gần gũi và thiêng liêng:
Bác ngồi vững vàngChòm râu phấn trắng tinh tế.
Hình ảnh của anh đội viên, song song với Bác Hồ, được nhà thơ diễn đạt một cách ấn tượng. Anh tỉnh giấc giữa đêm tĩnh lặng, ý nghĩ tràn đầy kỳ diệu:
Vẫn thấy Bác ngồi đâyĐêm nay, Bác không ngủ.
Thương Bác, anh thì thầm: Bác ơi! Bác chưa ngủ chăng? – Bác có lạnh không ạ?. Anh bồn chồn lo lắng:
Anh lo lắng khi Bác ốm….
Tâm trạng của anh đội viên thay đổi theo dài hơi của đêm tối:
Anh đội viên thức dậyBóng tối che phủ trời…Lần thứ ba thức dậy…
Người lính trẻ, kiên cường và hết lòng:
Mời Bác nghỉ, Bác ơi!Bình minh đã gần rồiBác ơi! Mời Bác nghỉ!
Nghe Bác chia sẻ về tình thương và nỗi lo, … anh đội viên rất hạnh phúc vì hiểu sâu tấm lòng và vĩ đại của lãnh tụ:
Hạnh phúc tràn ngập trái timAnh thức dậy cùng Bác.
Qua hình ảnh của anh đội viên, Minh Huệ đã truyền đạt một cách chân thành sự cảm kích và lòng tôn kính của nhân dân và chiến sĩ dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Đêm nay Bác không ngủ vĩnh viễn là một bản hòa nhạc làm xúc động biết bao trái tim. Hai nhân vật, hai linh hồn hòa mình, hòa quyện trong tình yêu lớn: ‘yêu nước, thương nhân dân’. Màu sắc dân ca xen kẽ với không khí cổ tích kỳ diệu tạo nên vẻ đẹp độc đáo cho bài thơ. Bức tranh rừng đêm mưa lâm thâm, ngọn lửa ấm áp, mái tóc bạc, chòm râu phấn trắng là bốn nét tượng trưng về Bác Hồ và tình cảm yêu nước, thương dân tuyệt vời của Người.
2. Cảm nhận Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, mẫu 2:
Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ là một trong những tác phẩm thành công nhất về Bác Hồ và đã trở thành quen thuộc với nhiều thế hệ. Bài thơ xây dựng dựa trên những sự kiện thực tế. Năm 1950, trong chiến dịch Biên giới, Bác Hồ tự mình dẫn đầu chiến trường. Năm 1951, Minh Huệ nghe từ người bạn bộ đội vừa trở về từ Việt Bắc kể về đêm không ngủ của Bác Hồ.
Câu chuyện về một đêm Bác Hồ thức dậy trên chiến trường đã làm thay đổi suy nghĩ và tình cảm của nhà thơ, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho Minh Huệ sáng tác nên bài thơ ấn tượng này.
Bài thơ thể hiện lòng yêu thương sâu sắc, to lớn của Bác Hồ đối với bộ đội và nhân dân, đồng thời thể hiện tình cảm kính trọng, ngưỡng mộ của chiến sĩ đối với lãnh tụ. Mối quan hệ vững chắc giữa lãnh tụ cách mạng và nhân dân cách mạng cũng được phản ánh rất tốt trong tác phẩm.
Trong thơ ca Việt Nam đã xuất hiện nhiều bài thơ về Bác Hồ với nhiều cách diễn đạt khác nhau. Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ sử dụng thể thơ năm chữ phù hợp với lối kể chuyện kết hợp với miêu tả. Đây là một bài thơ tự sự trữ tình với nhiều chi tiết giản dị và cảm động, như một câu chuyện về người và sự kiện thực tế. Có hoàn cảnh, không gian, thời gian, địa điểm, diễn biến sự việc, và cả lời đối thoại giữa hai nhân vật (anh đội viên và Bác Hồ).
Bài thơ có thể tóm tắt như sau:
Trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp, trong hành trình kiểm tra chuẩn bị cho chiến dịch Biên giới, Bác Hồ ghé thăm một đơn vị chủ lực rồi nghỉ tại nơi đóng quân của bộ đội. Đêm tối, trời mưa lâm thâm và lạnh buốt. Anh đội viên thức dậy lần đầu, thấy Bác ngồi bên lửa, sau đó đi dém chăn cho từng người. Anh nài nỉ mời Bác đi ngủ. Lần thứ ba thức dậy, anh thấy Bác vẫn thức. Trời đã sắp sáng, anh chia sẻ tâm tư với Bác và thức dậy cùng Bác.
Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ là biểu hiện của sự kính trọng sâu sắc mà anh đội viên dành cho Bác Hồ.
Bài thơ tập trung vào hai nhân vật chính: Bác Hồ và anh đội viên chiến sĩ. Hình tượng chủ đạo là Bác Hồ, được thể hiện qua góc nhìn và tâm hồn của người chiến sĩ, thể hiện qua các đoạn đối thoại giữa họ.
Xem thêm : Quang phổ là gì? Tất tần tật những kiến thức liên quan đến quang phổ
Bài thơ là một bức tranh phản ánh lòng yêu thương to lớn của Bác Hồ đối với nhân dân, chiến sĩ, đồng thời thể hiện tình cảm sâu sắc của bộ đội và nhân dân đối với lãnh tụ.
Hai khổ thơ đầu giới thiệu thời gian, không gian của câu chuyện, với hình ảnh rõ nét của Bác Hồ và anh đội viên:
Anh đội viên tỉnh giấc, bên ngoài trời đã khuya, Bác vẫn ngồi, đêm nay Bác không ngủ. Bếp lửa soi sáng vẻ mặt trầm ngâm của Bác, mái lều xơ xác dưới mưa lâm thâm.
Đêm mưa gió, anh đội viên thức dậy, nhìn Bác vẫn ngồi bên lửa. Anh ngạc nhiên, sau đó hiểu Bác đốt lửa để sưởi ấm chiến sĩ. Tình cảm ân cần của Bác khiến anh xúc động.
Anh đội viên kín đáo quan sát Bác, cảm nhận tình cảm yêu thương và kính trọng vô hạn. Trái tim anh đầy ấm áp với hình ảnh Bác nhón chân nhẹ nhàng, chăm sóc chiến sĩ như Người Cha mái tóc bạc.
Anh đội viên nhìn Bác, thấu hiểu sâu sắc tình cảm của Người Cha mái tóc bạc. Bác đốt lửa, dém chăn, ân cần từng người, từng cháu. Hình ảnh này khiến anh đội viên tràn ngập tình thương và lòng biết ơn.
Bác châm ngọn lửa sưởi ấm căn lều, kỹ lưỡng đi dém chăn cho từng người. Bác quý trọng giấc ngủ của chiến sĩ, nhẹ nhàng nhón chân để không làm họ giật mình. Bác Hồ, như người cha tận tâm, ân cần, chăm sóc như mẹ yêu thương, lo lắng cho đàn con.
Hành động này thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm tỉ mỉ của Bác Hồ đối với chiến sĩ. Bác như cha, như mẹ, chăm sóc từng đứa con. Sự chu đáo, không để sót một ai, nhón chân nhẹ nhàng để giữ giấc ngủ cho các chiến sĩ là chi tiết đặc sắc, giản dị nhưng xúc động, bộc lộ tấm lòng yêu thương sâu sắc và sự tôn trọng của lãnh tụ đối với bộ đội.
Anh đội viên mơ màng, như đang nằm trong giấc mộng, thấy bóng Bác cao lồng lộng, ấm hơn ngọn lửa hồng.
Hình ảnh và cử chỉ của Bác trong đêm làm anh đội viên phân biệt không rõ giữa thực và mộng. Ngọn lửa soi sáng bóng Bác, tâm trạng ngạc nhiên và xúc động. Anh đội viên mơ màng, thấy bóng Bác cao lồng lộng như ông Bụt, ông Tiên giữa không gian cổ tích, trong đêm khuya rừng sâu. Bác tỏa ra hơi ấm kỳ lạ, ấm hơn cả ngọn lửa hồng, là hơi ấm của tình thương bao la, nồng đượm, cao sâu hơn tình mẹ dành cho con.
Thực và mộng xen kẽ, tạo nên hình ảnh tuyệt đẹp của Bác. Bóng hình lồng lộng nhưng cũng lồng lộng trong chiều rộng, chiều cao của trái tim Bác. Anh đội viên cảm nhận mình như được nằm trong lòng Bác, tràn ngập sung sướng.
Bồi hồi và lo lắng, anh đội viên quan sát đêm đã khuya mà Bác vẫn chưa ngủ:
Thổn thức lòng đầy nỗi loThầm hỏi Bác với niềm tho:Bác ơi, Bác đã ngủ chưa?Bác có lạnh không, lòng ơi?
Xúc động lên đỉnh, anh đội viên mời Bác nghỉ ngơi tha thiết. Nỗi lo Bác ốm bồi hồi trong tâm hồn anh.
Bác không đáp lại anh, nhưng ân cần nhắc nhở:
Chú hãy yên tâm ngủ ngonNgày mai ta cùng đi đánh giặc
Lời anh thấp thỏm, mắt nhắm nhưng vẫn bất an:
Không biết nên nói gì hơnAnh lo lắng Bác ốmLòng bề bộn lo sợVì Bác thức suốt đêmChiến dịch dài, đường khóRừng sâu dốc núi thách thứcĐêm nay Bác không ngủLấy sức từ đâu để tiến?
Lo lắng anh đeo bám thật sâu, vì Bác là tinh hồn của chiến dịch.
Bài thơ chẳng lên tiếng về lần thức dậy thứ hai của anh, mà liền nhảy qua lần thứ ba. Điều này thể hiện rõ rằng qua từng giấc ngủ, tâm trạng và suy nghĩ của anh đã trải qua sự biến đổi lớn.
Lần đầu tỉnh giấc, Bác ngồi yên bên bếp lửa, vẻ mặt trầm ngâm như đang chiêm nghiệm điều gì đó quan trọng.
… Lần thức dậy thứ ba, anh đội viên giật mình khi chứng kiến:
Bác ngồi vững vàngChòm râu im hiển hiện.
Tư thế ấy bày tỏ Bác đang chăm chú suy nghĩ sâu sắc.
Anh lo sợ Bác quá mệt, có thể không tiếp tục hành trình. Lo lắng của anh không chỉ là hồn nhiên mà giờ đã trở thành sự hoảng loạn. Lần này, anh không còn ngần ngại mà mạnh mẽ năn nỉ:
Anh nhanh chóng nói lênMời Bác ngủ nhanh thôiTrời sắp rạng mất rồiBác ơi! Mời Bác ngủ!
Bác thấy xúc động trước lòng nhiệt huyết của chiến sĩ, Bác quyết định phải giải thích để anh yên tâm:
Bác thức dậy nhìn bộ độiBác thấy lo lắng lòng chiến sĩBác yêu quý đoàn dân côngĐêm nay Bác không ngủ nổiLá cây làm chiếu đất trờiManh áo làm chăn êm đềmTrời mưa lâm thâm ê aĐể quân nhà đỡ lạnh đấy!Thương nhiều nóng lòng hơnChờ trời sáng mau mau.
Nếu ở đoạn trước chỉ là dự đoán, thì ở đây, Bác lặc quyết giải thích rõ ràng: Bác không ngủ vì lo lắng cho bộ đội, dân công đang nằm ngủ ngoài rừng. Mặc dù không thấy trực tiếp, nhưng Bác cảm nhận rõ những khó khăn, gian khổ mà họ đang phải trải qua. Câu trả lời của Bác khiến chiến sĩ hiểu sâu hơn về lòng nhân ái của ông, nhận thức rõ ràng về cuộc chiến đấu gian khổ nhưng kiên cường của dân tộc nhằm bảo vệ độc lập, tự do, cuộc sống yên bình.
Được chứng kiến những hành động và lời nói thể hiện tình thương và phẩm đức cao cả của Bác Hồ, chiến sĩ tràn đầy hạnh phúc. Bác đã thức tỉnh tình đồng đội, tình đồng bào cao quý và đẹp đẽ. Hiểu rõ tâm trạng của Bác, chiến sĩ vui mừng thức dậy cùng Bác. Bài thơ thể hiện tình cảm sâu sắc của bộ đội và nhân dân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó là niềm vui được nhận lấy tình thương và sự chăm sóc ân cần từ Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đồng thời, đó là lòng tin, biết ơn sâu sắc và tự hào về vị lãnh tụ cách mạng vĩ đại nhưng bình dị.
Tâm huyết của tác giả hiện lên toàn bộ trong bài thơ. Đặc biệt, ở phần kết, có sự kết hợp khéo léo giữa suy nghĩ của nhà thơ và tâm tư của chiến sĩ:
Đêm đêm Bác ngồi đóĐêm đêm Bác không ngủVì một lý do đơn giảnBác là Hồ Chí Minh
Nhà thơ đưa mình vào tâm hồn của anh đội viên để cảm nhận, suy nghĩ về Bác – Người Cha già thân thiết của quân đội và nhân dân Việt Nam. Do đó, cảm xúc được truyền đạt chân thành và sâu sắc.
Phần kết của bài thơ là sự khẳng định một chân lý đơn giản nhưng lớn lao: Bác không ngủ vì một lý do rất thông thường, rất dễ hiểu: Bác là Hồ Chí Minh. Nói về Bác là nói về tình thương và trách nhiệm lớn lao, cao quý. Yêu nước, thương dân là triết lý thuần túy của Bác Hồ.
Trong những đêm không ngủ của Bác, lẽ thường tình là lo việc nước, thương bộ đội, dân công. Bác Hồ – Người Cha thân yêu của quân đội và lãnh tụ dành trọn cuộc đời cho nhân dân, Tổ quốc. Cuộc sống nâng niu tất cả chỉ quên mình của Bác là điều mọi người đều thấu hiểu và kính phục.
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ là một tác phẩm xuất sắc về đề tài lãnh tụ. Với lối diễn dạt giản dị, trong sáng, tác giả đã thành công trong việc gợi lên sự gắn bó chặt chẽ giữa Bác Hồ và đồng bào, chiến sĩ. Đồng thời, làm sáng tỏ phẩm chất cao đẹp của Người.
Trọn đời Bác không ngủ yên (Hải Như). Trước khi ra đi, Bác để lại muôn vàn tình thương yêu cho Đảng và nhân dân. Chúng ta hãy sống, học tập, làm việc để xứng đáng với tình yêu thương của Bác.
3. Nhận định về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, mẫu 3:
Bác Hồ, không chỉ là lãnh tụ, mà còn là thi nhân, danh nhân của thời đại. Tác phẩm đồ sộ của Bác có tầm ảnh hưởng lớn. Bài thơ ‘Đêm nay Bác không ngủ’ là một trong những tác phẩm đặc sắc, ghi lại ấn tượng sâu sắc về vị lãnh tụ của dân tộc.
Câu chuyện diễn ra trong đêm lạnh, khi Bác thức để chăm sóc giấc ngủ của chiến sĩ, đốt lửa để giữ ấm cho họ. Hình tượng Bác được nhìn nhận qua ánh mắt mơ màng của anh đội viên, vừa vĩ đại, vừa gần gũi sưởi ấm lòng hơn ngọn lửa hồng.
Anh đội viên thức dậy, trời đã khuya, nhưng Bác vẫn ngồi trầm ngâm. Ngoài trời mưa lâm thâm, mái lều tranh xơ xác.
Lần đầu thức dậy, anh chứng kiến Bác vẫn ngồi đốt lửa, trầm ngâm suy nghĩ cho việc nước. Anh đứng nhìn Bác lặng lẽ quan sát từ nét mặt đến cử chỉ của Người.
Xem thêm : Nước suối Number 1 chai 500ml (Thùng 24 chai)
‘Anh đội viên nhìn BácThấu hiểu tình Cha giàMái tóc bạc phồng lênBác đốt lửa sưởi ấmDẫu bước đi mệt mỏiNâng niu từng giấc ngủNgọn lửa chẳng tắt gióBác nhón chân nhẹ nhàng’
‘Hình ảnh Người cha già hiện về, chăm sóc giấc ngủ chiến sĩ. Bác đắp chăn từng người, ân cần như mẹ, như cha chăm sóc con. Anh đội viên mơ màng, thấy Bác như ông Bụt, ông Tiên ấm áp, ấm hơn ngọn lửa hồng. Lần thứ ba thức dậy, Bác vẫn chưa ngủ.
‘Bác vẫn ngồi đinh ninhChòm râu im phăng phắc.’
Tư thế biểu lộ sự tập trung cao độ của Bác. Anh lo lắng, năn nỉ mạnh dạn: ‘Anh vội vàng nằng nặcMời Bác ngủ Bác ơi…’
‘Nhanh chóng mời Bác ngủTrời đã sáng rồi Bác ơiBác thức thì mặc BácNhẹ nhàng ngủ ngoài rừng’
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ là một trong những tác phẩm xuất sắc về Bác
Chạnh lòng trước lòng nhiệt tình của chiến sĩ, Bác giải thích để an tâm:
‘Bác ngủ ngoài rừng đêm nàyLàm chiếu lá cây, phủ áo mànhMưa lâm thâm trời se se lạnhNhưng thương dân công không giới hạnChỉ mong trời sớm tỉnh.’
Ở phần trước, khiến anh chiến sĩ cảm nhận tận sâu tâm hồn Bác, giờ Bác rõ ràng kể vì sao: lo lắng cho bộ đội, dân công ngủ ngoài rừng. Bác không chỉ là lãnh tụ lớn mà còn là người cha quan tâm từng giấc ngủ. Tấm lòng nhân ái của Bác khiến anh chiến sĩ thấm thía, vui sướng thức luôn cùng Bác, đồng lòng giữ chủ quyền, độc lập, tự do.
Kết thúc bằng câu đơn giản nhưng sâu sắc: ‘Vì một lẽ thường tình, Bác là Hồ Chí Minh’. Tên Hồ Chí Minh không chỉ là biểu tượng lãnh tụ, mà còn chứa đựng những đồng cảm, tình thương đặc biệt với dân tộc. Ba chữ ‘lẽ thường tình’ làm người đọc liên tưởng đến những hình ảnh đẹp của vị lãnh đạo tôn quý.
Tác giả kết luận: ‘Vì một lẽ thường tình, Bác là Hồ Chí Minh’. Câu nói đơn giản chứa đựng sự hiểu biết về tình thương và trách nhiệm lớn lao của Bác Hồ. Tên Bác không chỉ là danh xưng, mà còn là biểu tượng của tình yêu thương và đạo đức nhân bản. Bác, người cha của dân tộc, trải qua bao gian khó, vẫn giữ lấy lẽ thường tình.
Tác giả mở lời kết thúc: ‘Lẽ thường tình ấy đơn giản dễ hiểu mà sâu sắc. Bác là Hồ Chí Minh.’ Những từ đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều cảm xúc và ý nghĩa. Bác không chỉ là lãnh tụ vĩ đại mà còn là người cha tận tâm. Lẽ thường tình là định nghĩa tuyệt vời cho sự hiện diện của Bác trong lòng mọi người.
Bài thơ tạo ấn tượng sâu sắc với hình ảnh lãnh tụ như người cha già, Bác Hồ, đang lo lắng chăm sóc từng giấc ngủ của chiến sĩ. Tác phẩm là nguồn cảm hứng mới về tình yêu thương và trách nhiệm của Bác với dân tộc Việt Nam.
4. Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, mẫu 4:
Văn học hiện đại Việt Nam nổi tiếng với nhiều tác phẩm về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ ‘Đêm nay Bác không ngủ’ của Minh Huệ là một trong những tác phẩm đặc sắc, với cách nhìn độc đáo của người chiến sĩ. Bác Hồ, người cha già, xuất hiện trong khu rừng lạnh buốt, lo lắng và trầm ngâm. Bài thơ vẽ lên bức tranh xúc động về tình thương và hy sinh của lãnh tụ đối với đồng bào.
‘Người cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằmRồi Bác đi dém chănTừng người, từng người một.’
Bác hòm lên đám lửa tình thương từ trái tim mình, truyền đến cho con cháu. Từng người đều nhận được dòng yêu thương ấm áp, nhẹ nhàng, như một biểu tượng cao quý. Đối với mọi người, Bác luôn phân phát tình cảm rộng lớn, đậm đà, làm cho mọi người cảm thấy hạnh phúc và dễ chịu, ngay cả khi ở trong những nơi rừng núi sâu thẳm giá buốt. Trong bài thơ, Minh Huệ không mô tả về cái lạnh của rừng núi Việt Bắc mà chỉ đơn giản viết rằng:
‘Ngoài trời mưa lâm thâmMái lều tranh xơ xác.’
Chỉ với hai câu thơ, tác giả đã thể hiện sự khó khăn về vật chất của chiến sĩ và Bác Hồ ở khu rừng sâu Việt Bắc. Dưới làn mưa phùn bất tận, mọi người cùng nhau xây dựng những căn tranh nhỏ, dưới bóng cây xanh mát. Mặc dù thiếu thốn về vật chất, nhưng chiến sĩ lại nhận được sự sưởi ấm từ đám lửa tâm hồn, từ tình yêu thương và quan tâm của Bác. Người cha ấy vẫn thức suốt đêm, lo lắng cho chiến dịch chưa hoàn tất:
‘Anh đội viên thức dậyThấy trời khuya lắm rồiMà sao Bác vẫn ngồiĐêm nay Bác không ngủ.’
Đoạn thơ trên, mặc dù giản dị, đã lộc lọi tình cảm sâu sắc của Bác đối với dân tộc và đất nước. Bác thức suốt đêm với nhiều nỗi niềm và tình thương. Bác như một bức tường vững chắc bảo vệ chiến sĩ trên mặt trận, vượt qua mọi khó khăn. Bác, người cha già của đất nước, lo lắng từng giờ sớm, đáng lẽ ra phải là người đi ngủ trước để giữ sức khỏe cho chiến dịch, nhưng không, Bác vẫn thức suốt đêm để bảo đảm bình yên cho giấc ngủ của mọi người. Sự trầm ngâm trên khuôn mặt và sự lặng yên bên bếp lửa thể hiện tâm hồn nặng nề với những nỗi lo âu. Dù ngoại trông nhẹ nhàng, lặng lẽ, nhưng trong tâm hồn Bác chứa đựng hàng ngàn suy nghĩ, lo lắng về non sông và nhân dân.
‘Anh đội viên nhìn BácCàng nhìn lại càng thươngNgười cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm’
Nhìn Bác, anh đội viên khám phá ra những điều kì diệu về một con người hy sinh tận trọn đời cho dân tộc. Ánh lửa rừng mà Bác nhóm sáng rực tấm lòng nhân ái rộng lớn của Bác. Bác chăm sóc chiến sĩ như cha ruột thịt con. Ánh lửa không chỉ là ánh lửa rừng, mà còn là ánh lửa của tình yêu nước sâu sắc từ đáy lòng, tình thương ấm áp dành cho chiến sĩ giữa đêm lạnh. Điều này truyền thêm sức mạnh cho dân Việt Nam và chiến dịch đến thành công. Sự quan tâm của Bác khiến anh đội viên mơ mộng, cảm xúc dâng trào, hình ảnh Bác kỳ vĩ hẳn lên:
Bóng Bác cao lồng lộngẤm hơn ngọn lửa hồng.
Bằng cách so sánh tinh tế, tác giả đã vẽ nên hình ảnh hùng vĩ của Bác Hồ trong lòng anh chiến sĩ và từ góc nhìn của mỗi người dân Việt Nam. Bác như một ông tiên trong truyện cổ tích, vĩ đại, lớn lao, bóng hình ông lồng lộng, mang ánh lửa sáng bóng mọi con đường trên đất nước hình chữ S. Bác là nhà mở đầu cho phép màu, dẫn dắt cả dân tộc vượt qua thử thách, hướng dẫn đến bến bờ thành công. Tình cảm của người cha dành cho con cái là lớn lao và sâu sắc.
Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ
Lần thứ ba thức dậy, anh đội viên hoảng hốt khi nhìn thấy Bác vẫn ngồi đó:
Lần thứ ba thức dậyAnh giật mình hoảng hốtBác vẫn ngồi đình ninhChòm râu im phăng phắc
Lần thứ ba, anh đội viên bừng tỉnh, đã qua vài giờ đồng hồ, Bác vẫn ngồi đó với bao tâm tư. Chi tiết này là biểu hiện của sự quan tâm, lo lắng của anh chiến sĩ đối với Bác, người cha của dân tộc. Dù đã nghe lời khuyên của Bác, anh chiến sĩ vẫn cố gắng đi vào giấc ngủ, nhưng đôi khi anh tỉnh giấc. Anh không thể yên tâm khi thấy người cha của mình vẫn ngồi đó một cách lặng lẽ. Từ lần đầu tiên chỉ thầm thì vài lời, đến lần thứ ba, anh đã hoảng hốt mời Bác ngủ:
– Mời Bác ngủ, Bác ơi!Trời sắp sáng mất rồiBác ơi! Mời Bác ngủ!
Đoạn thơ trên đã đảo ngữ cảnh, lặp lại cụm từ ‘Mời Bác ngủ, Bác ơi’ để tăng cường sự lo lắng, bồn chồn về sức khỏe của Bác Hồ trong anh chiến sĩ. Mặc dù đã mời Bác ngủ ba lần, nhưng Người vẫn thức, Người còn động viên anh chiến sĩ:
Chú cứ việc ngủ ngonNgày mai đi đánh giặcBác thức thì mặc BácBác ngủ không an lòng
Bằng câu trả lời dứt khoát và giản dị, Bác động viên anh chiến sĩ đi ngủ để sẵn sàng đánh giặc vào ngày mai. Trong khi đó, Bác thức thì mặc Bác, không an lòng vì bao lo âu vẫn đang bủa vây. Một khối công việc lớn chất đầy trong tâm trí của Bác. Để anh đội viên yên tâm vào giấc ngủ, Bác giải thích:
Bác thương đoàn dân côngĐêm nay ngủ ngoài rừngRải lá cây làm chiếuManh áo phủ làm chănTrời thì mưa lâm thâmLàm sao cho khỏi ướt!
Một cảm xúc đột ngột dâng trào trong anh chiến sĩ. Hiểu được tấm lòng của Bác, anh vô cùng vui sướng. Anh muốn chia sẻ niềm lo lắng với Bác và đã thức luôn cùng Bác. Hồ Chí Minh là một vị lãnh tụ vĩ đại, một người cha hiền hậu. Bác không chỉ lo lớn, mà còn nghĩ đến từng miếng ăn, giấc ngủ của người dân. Hình ảnh ‘Anh đội viên nhìn Bác, Bác nhìn ngọn lửa hồng’ thật đẹp và cao quý. Đó là cái đẹp của tình cảm cha con chân thành, cái đẹp của ánh lửa Bác nhóm lên trong lòng anh chiến sĩ và tất cả người dân Việt Nam.Ở đoạn kết, Minh Huệ đã viết:
Vì một lẽ thường tìnhBác là Hồ Chí Minh
Lẽ thường tình ấy đơn giản, dễ hiểu nhưng sâu sắc. Vì tên Người là Hồ Chí Minh. Người từng ra trận, đồng cam cộng khổ với chiến sĩ, dân công. Ba chữ ‘Lẽ thường tình’ nảy lên trong lòng người đọc với những liên tưởng tốt đẹp về vị lãnh tụ kính yêu. Đêm nay không phải là đêm duy nhất Bác không ngủ; Bác đã thức nhiều đêm để suy nghĩ, tìm đường cứu nước. Ôi! Bác thật là một con người vì nước quên thân, đúng như nhà thơ Tố Hữu đã viết:
Ôi lòng Bác vậy cứ thương taThương cuộc đời chung, thương cỏ hoa.Chỉ biết quên mình cho hết thảyNhư dòng sông chảy nặng phù sa.
“””””-HẾT””””””-
Bên cạnh Cảm nhận về bài thơ Đêm nay Bác không ngủ, các em có thể tìm hiểu thêm về nội dung Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về năm khổ thơ đầu trong bài Đêm nay Bác không ngủ hoặc phần Phân tích đoạn thơ ‘Lần thứ ba thức dậy… Bác là Hồ Chí Minh’ trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ nhằm nâng cao kỹ năng làm văn của mình.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp