Bác sĩ đọc kết quả siêu âm gan như thế nào là bình thường, siêu âm gan có chính xác không, siêu âm gan có phát hiện ung thư không, siêu âm gan bao nhiêu tiền,… là những câu hỏi được nhiều người quan tâm khi được chỉ định siêu âm gan. Bài viết sau sẽ góp phần cung cấp những thông tin cơ bản mà bạn quan tâm.
Để biết cấu trúc gan như thế nào, chẩn đoán các bệnh lý và mức độ tổn thương gan, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh siêu âm gan. Kỹ thuật siêu âm gan hoặc dưới hướng dẫn siêu âm gan, bác sĩ sẽ biết được tình trạng gan để đưa ra các chẩn đoán và phương pháp điều trị bệnh phù hợp.
Bạn đang xem: Siêu âm gan: Quy trình, kết quả, phát hiện bệnh gì & bao nhiêu tiền?
I. Siêu âm gan là gì?
Siêu âm gan là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh đang được áp dụng rộng rãi tại các bệnh viện trong và ngoài nước. Bác sĩ chuyên khoa sẽ dùng máy siêu âm để đánh giá các cấu trúc của gan như nhu mô gan, hệ mạch máu gan, đường mật trong và ngoài gan, túi mật,… Trong quá trình siêu âm gan, bác sĩ cũng quan sát các cơ quan khác trong ổ bụng như thận, tụy, lách…và mạch máu trong ổ bụng.(1)
Nhờ vào siêu âm gan, các bác sĩ có thể phát hiện tổn thương ở gan và các bệnh lý ở các cơ quan liên quan gan như ung thư gan, xơ gan, mức độ gan nhiễm mỡ, hay sỏi mật, polyp mật, u đường mật, huyết khối mạch máu gan… Từ đó có thể chẩn đoán và đưa ra định hướng điều trị các bệnh lý liên quan kịp thời, hiệu quả.
“Vì sao bác sĩ đã khám và cho làm các xét nghiệm nhưng vẫn cần thực hiện thêm siêu âm gan? Mục đích của siêu âm gan là gì?”, đó là những câu hỏi mà rất nhiều người bệnh thắc mắc.
Gan là một cơ quan lớn trong ổ bụng, giữ vai trò thực hiện rất nhiều chức năng chuyển hóa, tổng hợp, bài tiết quan trọng và phức tạp. Việc thăm khám, hỏi bệnh của bác sĩ giúp định hướng bệnh, nguyên nhân bệnh. Tuy nhiên, việc thăm khám bằng phương pháp nhìn – sờ – gõ – nghe truyền thống rất khó hoặc không thể xác định được bệnh gan ở giai đoạn sớm, thậm chí cả giai đoạn muộn.
Ví dụ, một bệnh nhân viêm gan siêu vi mạn, uống nhiều rượu bia hoặc gan nhiễm mỡ, thăm khám bên ngoài có thể chưa có gì bất thường, tuy nhiên qua quá trình siêu âm có thể phát hiện tình trạng xơ gan các mức độ, phát hiện các khối u gan nhỏ hay thậm chí u lớn nằm sâu mà không thể sờ thấy bằng tay hay chưa có biểu hiện trên xét nghiệm máu. Một ví dụ khác, người bệnh bị vàng da vàng mắt, Bác sĩ khám nghi ngờ bệnh nhân có tắc mật, tuy nhiên để xác định nguyên nhân chính xác cần phải dùng các phương tiện máy móc của chẩn đoán hình ảnh, được ví như con mắt thứ 3 giúp bác sĩ nhìn sâu “bên trong”, xác định tắc mật là do u đường mật, do sỏi hay do cấu trúc nào đó chèn vào từ bên ngoài.
Nhìn chung, mục đích của siêu âm gan là hỗ trợ bác sĩ lâm sàng chẩn đoán bệnh, đặc biệt là ở giai đoạn sớm cũng như tìm các nguyên nhân gây bệnh ở các giai đoạn.
II. Khi nào nên siêu âm gan?
Khi người bệnh muốn kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc muốn tầm soát các bệnh lý liên quan đến gan thì có thể đến bệnh viện để thực hiện siêu âm gan. Ngoài ra, một số trường hợp có thể được bác sĩ chỉ định siêu âm gan như:(2)
- Người bị viêm gan siêu vi, có bệnh gan mạn tính từ trước: Những người viêm gan siêu vi hay bệnh gan mạn tính khác có nguy cơ xơ gan và ung thư gan cao hơn bình thường. Do đó, nên đi khám và được siêu âm gan định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Với các dòng máy siêu âm cao cấp hiện nay, có thể phát hiện xơ hóa gan hoặc khối u gan từ sớm để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
- Người béo phì, tiểu đường, ít vận động hay bị hội chứng chuyển hóa: Đây là nhóm bệnh phổ biến hiện nay. Theo thời gian, gan nhiễm mỡ có thể chuyển sang xơ gan và ung thư gan. Vì xơ hóa gan là quá trình thầm lặng cho đến giai đoạn cuối, việc siêu âm gan để đánh giá mức độ nhiễm mỡ, tầm soát xơ gan, u gan là vô cùng cần thiết.
- Có đau tức vùng mạn sườn phải, báng: Đây có thể là dấu hiệu có tổn thương gan hoặc đường mật như u gan, viêm- áp xe gan hoặc sỏi mật.
- Vàng da, vàng mắt: Đây là dấu hiệu cho thấy có thể gan đang bị tổn thương, có tình trạng viêm gan cấp hoặc tắc nghẽn đường mật do u hoặc do sỏi.
- Có nhiều vết bầm tím dưới da hoặc dấu sao trên mạch da: Da thường xuyên bị bầm tím hoặc có những tiểu mạch máu xuất hiện trên da như màng nhện, có thể nhìn được. Đây là dấu hiệu có thể gặp ở người mắc bệnh gan, cần đến bệnh viện để kiểm tra.
- Nước tiểu sẫm màu: Tổn thương trong gan không chỉ gây nên hiện tượng vàng da, vàng mắt mà còn dẫn đến tình trạng nước tiểu có màu sẫm do bilirubin được thải ra ngoài qua đường tiểu.
- Sưng, đau hoặc chướng bụng: Các bệnh ở gan có thể dẫn đến tích tụ dịch trong ổ bụng và làm bụng bị sưng, đau.
- Các triệu chứng khác: Người có tổn thương gan, mắc bệnh lý về gan hoặc suy giảm chức năng gan sẽ có những triệu chứng như chán ăn, ăn không ngon miệng, phân nhạt màu, mệt mỏi kéo dài, nổi mụn nhọt, có cảm giác ngứa ngáy, nổi mề đay,…
III. Siêu âm gan phát hiện được bệnh gì?
Khi đọc kết quả siêu âm gan, các bác sĩ có thể chẩn đoán được nhiều bệnh lý gan mật khác nhau bao gồm:
1. Ung thư gan
Siêu âm gan có thể phát hiện những khối u lành tính hay ác tinh ở gan có kích thước dưới 1cm. Với ung thư gan kích thước dưới 1cm thì có tiên lượng rất tốt so với u lớn, đã có di căn. Đây là phương pháp tầm soát tổn thương mô gan bất thường. Tuy vậy, để trả lời cho câu hỏi bệnh nhân có mắc ung thư gan hay không, bác sĩ thường sẽ yêu cầu bạn làm thêm một số phương pháp chẩn đoán đi kèm như chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp MRI hoặc thực hiện sinh thiết mô gan…(3)
2. Xơ gan
Siêu âm gan có thể đo độ cứng nhu mô gan từ đó suy ra mức độ xơ hóa gan. Qua đó giúp bác sĩ lâm sàng quyết định điều trị hay không, cũng như tiên lượng, theo dõi các biến chứng của xơ gan.
3. Gan nhiễm mỡ
Trong thời đại ngày nay, khi tình trạng béo phì, ít vận động, không thể dục thể thao hay uống rượu bia càng phổ biến thì tỉ lệ người bị gan nhiễm mỡ cũng cao hơn. Người có gan nhiễm mỡ dễ có nguy cơ viêm gan mỡ, xơ gan và ung thư gan.(4)
Vì gan nhiễm mỡ không có triệu chứng đặc biệt nên chỉ có thể chẩn đoán được bệnh thông qua các chỉ định cận lâm sàng như siêu âm gan. Nếu người bệnh bị gan nhiễm mỡ, kết quả siêu âm sẽ cho thấy gan echo hơn so với gan bình thường hoặc hình ảnh siêu âm gan xuất hiện các nốt echo dày rải rác hoặc tập trung thành từng khu, đường bờ của các cấu trúc mạch máu bị mờ.
4. Viêm gan
Xem thêm : Sau sinh có được ăn vải không? Những tác hại có thể bạn chưa biết?
Siêu âm gan có thể gợi ý cho thấy gan đang bị viêm, tổn thương. Lúc này, có thể thấy gan sưng nề, kích thước gan tăng lên, mô gan tuy chưa có thay đổi rõ rệt nhưng gan đã bị tổn thương. Với 1 số dòng máy siêu âm cao cấp, siêu âm gan có thể đo được độ nhớt của nhu mô gan, khi độ nhớt càng cao thì mức độ viêm của nhu mô gan càng tăng lên.
5. Viêm túi mật, polyp túi mật
Phần lớn các trường hợp viêm túi mật cấp là do tình trạng tắc nghẽn cổ túi do sỏi túi mật gây ra. Viêm túi mật cấp do sỏi có thể được xem là tình trạng cấp cứu và được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ túi mật đang viêm. Tình trạng này có thể đánh giá sớm thông qua phương pháp siêu âm gan.
Ngoài ra, siêu âm gan còn ghi nhận được những bất thường mạn tính của túi mật như polyp, khối u bất thường, đóng góp rất nhiều trong việc nhận diện và điều trị những loại ung thư túi mật từ sớm.
6. U đường mật
U đường mật được xem là một trong số các loại u có tiên lượng dè dặt. Những khối u này thường làm hẹp một đoạn ống mật, diễn tiến dần dần sẽ gây ứ trệ dịch mật khiến đường mật trước đoạn hẹp bị dãn ra. Hình ảnh này rất dễ tìm thấy trên siêu âm gan.
7. Các bệnh lý khác
Siêu âm gan có thể cho thấy hình ảnh nhiều bệnh lý khác như nang gan, các bướu máu gan lành tính, FNH hay adenoma, xơ hóa đường mật…
IV. Quy trình thực hiện siêu âm gan
Bạn thường sẽ mất khoảng nửa giờ cho một buổi khám siêu âm gan với một quy trình thông thường như sau:
1. Chuẩn bị
Trước khi bắt đầu siêu âm gan, điều dưỡng viên hay kỹ thuật viên có thể hướng dẫn bạn dùng áo choàng của bệnh viện thay vì mặc quần áo bình thường. Bạn có thể lựa chọn những loại đồ dễ mặc, dễ thay để việc chuẩn bị trước khi siêu âm thuận lợi hơn.
2. Thực hiện
Đầu tiên, bác sĩ siêu âm sẽ bôi một lượng nhỏ gel trong suốt lên vùng bụng của bạn. Đây là loại gel không mùi và không gây ố quần áo, bạn có thể yên tâm khi lau vết gel này sau khi khám xong.
Tiếp theo, bác sĩ sẽ đưa đầu dò của máy siêu âm và ấn nhẹ nhàng lên thành bụng. Việc di chuyển qua lại sẽ giúp bác sĩ có cái nhìn đầy đủ hơn về cấu trúc của gan.
3. Sau siêu âm gan
Sau quá trình siêu âm, bạn sẽ được lau sạch lớp gel đã phủ lên trước đó và có thể quay lại hoạt động bình thường mà không cần phải nằm nghỉ ngơi.
Siêu âm gan là một thủ thuật không xâm lấn và không gây đau.
4. Đọc kết quả siêu âm gan
Làm sao để biết một kết quả siêu âm gan là bình thường? Bác sĩ siêu âm sẽ quan sát mô gan theo nhiều hướng khác nhau để kiểm tra một cách toàn diện nhất. Bạn có thể tham khảo một số thông tin bình thường của gan như sau:
- Cấu trúc mạch máu trong nhu mô gan. Thông thường có 2 hệ thống mạch máu chính là tĩnh mạch gan và tĩnh mạch cửa. Cả hai đều có cấu trúc hình ống, phản âm trống, thành mạch cho phản âm rõ. Từ vị trí đi vào của tĩnh mạch cửa (rốn gan), tĩnh mạch này chia nhánh vào các thùy và hạ phân thùy gan. Tĩnh mạch gan khác một chút, tĩnh mạch này cho hình ảnh trống âm, thành mạch không viền, và thay đổi đường kính theo động tác di động của lồng ngực. Nơi hợp lưu của 2 vùng này có đường kính thường
- Cấu trúc đường viền gan đều và rõ nét. Một số vị trí của gan sẽ nổi gồ lên so với các mô xung quanh như phần gan dưới bờ sườn, thùy đuôi của gan (nằm ở mặt đằng sau lá gan).
- Cấu trúc rốn gan. Tĩnh mạch mạc treo tràng trên và tĩnh mạch lách khi giao nhau chúng sẽ đưa về tĩnh mạch lớn hơn gọi là tĩnh mạch cửa, hợp lưu này thường có đường kính
V. Các thắc mắc thường gặp về siêu âm gan
1. Siêu âm gan mất bao lâu?
Thông thường, một buổi siêu âm gan có thể dao động từ 10-30 phút tính luôn thời gian bác sĩ hoặc kỹ thuật viên hướng dẫn siêu âm gan và thực hiện siêu âm. Tùy theo bệnh cảnh lâm sàng mà bác sĩ khám được, thời gian thực hiện siêu âm có thể lâu hơn.
Và dựa theo kết quả siêu âm gan, bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
2. Siêu âm gan có phát hiện ung thư không?
Siêu âm là một công cụ tầm soát, phát hiện sớm các khối tế bào bất thường tại gan. Bác sĩ có thể chỉ định dùng thêm siêu âm tăng cường độ tương phản mạch (CEUS). Loại siêu âm này dùng một chất làm tăng tương phản được tiêm vào mạch máu trước khi siêu âm, nhờ đó các khối u nhỏ sẽ có hình ảnh khác biệt nhu mô gan xung quanh, giúp bác sĩ quan sát được dễ dàng hơn.
3. Siêu âm gan có cần nhịn ăn không?
Xem thêm : Nhiệt năng là gì? Có mấy cách làm thay đổi nhiệt năng?
Để tối ưu quá trình và kết quả siêu âm gan, nên nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước siêu âm, điều này giúp túi mật căng sẽ dễ dàng đánh giá hơn. Tuy nhiên với bác sĩ có kinh nghiệm và hệ thống máy hiện đại hiện nay thì vẫn có thể thực hiện siêu âm gan đánh giá hình thái gan mà không cần chuẩn bị gì đặc biệt.
Trong trường hợp người bệnh siêu âm đàn hồi để đánh giá xơ hóa gan, các chuyên gia khuyến cáo nên nhịn ăn 4 giờ trước siêu âm để có kết quả chính xác.
4. Siêu âm gan có chính xác không?
Siêu âm là phương tiện hình ảnh có thể dùng để đánh giá gan. Các hệ thống máy cao cấp cung cấp hình ảnh với độ phân giải cao, tương phản tốt và sắc nét để khảo sát gan. Tuy nhiên, việc khảo sát nên thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa, có kinh nghiệm để có kết quả chính xác.
Nhìn chung, phương pháp siêu âm gan có độ chính xác cao. Việc phối hợp kết quả siêu âm gan với thông tin thăm khám lâm sàng có thể giúp bác sĩ chẩn đoán được nhiều bệnh lý gan mật, để từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất với từng người bệnh.
5. Siêu âm gan nhiều có gây hại gì không?
Siêu âm là phương pháp khảo sát hình ảnh gan hoàn toàn vô hại, an toàn, có thể làm nhiều lần mà không có bất kỳ ảnh hưởng gì đến người bệnh.
6. Siêu âm đàn hồi là gì?
Trước đây, để biết mức độ xơ hóa gan, bác sĩ sẽ dùng kim để chọc vào gan của người bệnh, lấy ra 1 mẫu mô để xem dưới kính hiển vi và phân loại mức độ xơ hóa. Tuy đây là 1 kỹ thuật có độ chính xác cao nhưng kỹ thuật này vẫn còn nhiều hạn chế, không thể thực hiện nhiều lần ( kỹ thuật xâm lấn, gây đau và có để lại các biến chứng như nhiễm trùng, chảy máu…, thậm chí tử vong).
Siêu âm đàn hồi là một phương kỹ thuật mới, hiện đại và chính xác chỉ được tích hợp trong các hệ thống máy siêu âm hàng đầu hiện nay, giúp đánh giá mức độ xơ hóa gan mà không cần sinh thiết. Từ kết quả siêu âm gan đàn hồi, bác sĩ lâm sàng có thể đưa ra quyết định điều trị cũng như tiên lượng các biến chứng, khả năng tử vong trong tương lai. Nhìn chung, ưu điểm của siêu âm đàn hồi chính là không gây đau, an toàn và có thể thực hiện nhiều lần.
VI. Siêu âm gan bao nhiêu tiền?
Giá thành siêu âm gan như thế nào là thắc mắc của nhiều bệnh nhân. Tùy theo cơ sở y tế, trang thiết bị, tính chất hoặc nhu cầu của siêu âm mà giá siêu âm gan có thể dao động trong khoảng từ 300.000 cho đến 500.000 VNĐ.
*Lưu ý bảng giá dịch vụ trên đây là bảng giá tham khảo tại thời điểm cập nhật bài viết. Khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp bệnh viện để được tư vấn cụ thể về chi phí tại thời điểm khách hàng sử dụng dịch vụ.
Tùy theo bệnh trạng bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân chỉ siêu âm gan hoặc thực hiện thêm các phương pháp xét nghiệm kết hợp. Lúc này, giá thành có thể sẽ cao hơn.
VII. Siêu âm gan ở đâu?
Nếu có một trong các dấu hiệu, triệu chứng về gan kể trên, người bệnh nên đi khám tại các cơ sở y tế để được chỉ định siêu âm gan khi cần.
Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ y bác sĩ chẩn đoán hình ảnh chuyên môn cao, tay nghề giỏi, nhiều năm kinh nghiệm. Trung tâm còn đầu tư hệ thống máy móc, trang thiết bị sử dụng công nghệ mới hiện đại. Với hệ thống máy siêu âm hàng đầu hiện nay như Supersonic Mach 30 (Pháp), GE E10 (Mỹ), Siemens Acuson Sequoia (Đức) hay Hitachi Arietta 850 ( Nhật) giúp cung cấp hình ảnh rõ nét cho khảo sát gan cũng như các cơ quan khác. Đặc biệt trên các dòng máy cao cấp này có tích hợp các tính năng siêu âm đàn hồi để đánh giá độ xơ hóa gan, chức năng định lượng gan nhiễm mỡ cũng như đánh giá độ nhớt của gan trong bệnh cảnh viêm gan cấp.
Trong quá trình thăm khám, siêu âm gan, người bệnh sẽ được bác sĩ hướng dẫn và tư vấn cụ thể, quy trình thực hiện nghiêm ngặt, đảm bảo mang đến sự an toàn và thoải mái tuyệt đối cho người bệnh.
Hiện nay, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những địa điểm đáng tin cậy hàng đầu về siêu âm gan hoặc thăm khám sức khỏe gan mật, tiêu hóa định kỳ. Thực hiện siêu âm gan giúp tầm soát và sớm phát hiện ra các bệnh lý gan mật như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan, ung thư gan, u đường mật, sỏi mật,… để điều trị kịp thời.
Siêu âm gan giúp sớm phát hiện ra những bệnh lý gan mật. Do đó, nếu có các triệu chứng như vàng da, đau tức vùng mạn sườn phải, báng hoặc từng bị viêm gan, các bệnh lý gan mạn tính,… hãy chủ động đến bệnh viện để siêu âm, chủ động tầm soát bệnh từ sớm.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp