I. Sự Quan Trọng của Ngôi Kể trong Văn Tự Sự
Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi trang 87, 88 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Bạn đang xem: Top 6 Bài viết ‘Ngôi kể trong văn tự sự’ lớp 6 đặc sắc
Đoạn 1
Vua và đình thần nhận ra thằng bé rất thông minh. Tuy nhiên, vua vẫn muốn thử thách thêm. Ngày sau, khi hai cha con đang ăn trưa ở công quán, bất ngờ có sứ giả của vua mang đến một con chim sẻ, yêu cầu họ phải chuẩn bị ba bữa ăn. Thằng bé nhờ cha lấy một cái kim may và đưa cho sứ giả, nói:
– Ông hãy mang cái này về tới thợ rèn của vua để rèn thành một con dao, tôi sẽ dùng nó để xẻ thịt con chim.
Vua nghe tin, từ đó ông mới thật sự kính trọng.
(Câu chuyện về đứa trẻ thông minh)
Đoạn 2
Với lối sống ổn định và lành mạnh, tôi phát triển nhanh chóng. Đâu đâu, tôi tạo nên một chàng dế trẻ khỏe mạnh. Đôi càng tôi mẫm mê bóng. Những chiếc vuốt ở chân và khoeo trở nên cứng cáp và nhọn như dao. Đôi cánh ngày càng mở rộng, biến thành bộ áo dài tôi mặc. Mỗi lần tôi bay lên, âm thanh phát ra như tiếng dao chém rách không gian.
(Tô Hoài, Hành Trình Phiêu Lưu của Dế Mèn)
a) Đoạn 1 được kể theo ngôi nào? Làm thế nào để nhận diện?
b) Đoạn 2 được kể theo ngôi nào? Cách nhận diện là gì?
c) ‘Tôi’ trong đoạn 2 là nhân vật Dế Mèn hay là tác giả Tô Hoài?
d) So sánh giữa ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất trong hai đoạn trên. Đôi ngôi kể nào cho phép kể tự do, không bị giới hạn, và ngôi kể nào chỉ kể những gì đã trải qua và biết?
đ) Hãy thay đổi ngôi kể trong đoạn 2 sang ngôi thứ ba, thay ‘tôi’ bằng ‘Dế Mèn’. Điều này sẽ làm thay đổi đoạn văn như thế nào?
e) Có thể thay đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 sang ngôi kể thứ nhất được không? Vì sao?
Trả lời
a) Đoạn 1 được kể theo ngôi thứ ba. Người kể sử dụng tên các nhân vật, giấu mình trong câu chuyện.
Xem thêm : Thay bát hương mới vào tháng nào trong năm để cả gia đình luôn bình an, tài lộc?
b) Đoạn 2 được kể theo ngôi thứ nhất. Nhận diện bằng việc người kể xưng ‘tôi’ – nhân vật Dế Mèn.
c) ‘Tôi’ trong đoạn 2 là nhân vật Dế Mèn, không phải tác giả Tô Hoài, mặc dù để kể câu chuyện, tác giả phải đóng vai nhân vật ‘tôi’ – Dế Mèn.
d) Ngôi kể thứ ba ở đoạn 1 cho phép tự do hơn trong việc quan sát, biết và kể lại mọi chuyện. Ngôi kể thứ nhất (tôi) trong đoạn 2 chỉ có thể kể những gì Dế Mèn biết và trải qua.
đ) Việc thay đổi ngôi kể trong đoạn 2 thành ngôi thứ ba sẽ làm mất đi tính cá nhân, chân thực của câu chuyện. Đoạn văn sẽ trở nên mờ nhạt và mất đi màu sắc độc đáo của Dế Mèn.
e) Không thể thay đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 thành ngôi kể thứ nhất được vì ngôi kể thứ ba mang lại sự tự do lớn hơn, có thể quan sát và kể chuyện từ nhiều góc độ.
II. Bài Tập
Bài 1 trang 89 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ ba và nhận xét về sự mới mẻ của đoạn văn:
Mỗi ngày, tôi âm thầm đào đất trong hang, tận hưởng việc tạo ra một ổ lớn, biến nó thành chiếc giường ngủ thoải mái. Tôi còn lắp đặt những con đường ngắn, những cửa sau, và những kẽ hở trên trần hang để đảm bảo an toàn khi cần thoát hiểm.
(Tô Hoài, Dế Mèn Phiêu Lưu Kí)
Bài 2 trang 89 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét về sự khác biệt:
Một bóng đen nhẹ bất ngờ nảy ra từ đâu đó và rơi xuống bàn. Mắt tôi chăm chú nhìn thấy: con mèo già của bà, người bạn đồng hành lâu năm, vẫn giữ nguyên độ trẻ trung. Nó nhẹ nhàng vặn đuôi và đưa mắt ngọc thạch xanh lên nhìn tôi. Tôi mỉm cười và đến gần vuốt ve nó.
(Thạch Lam, Dưới Bóng Hoàng Lan)
Bài 3 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Truyện Cây Bút Thần được kể theo ngôi nào? Vì sao lại như vậy?
Bài 4 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Tại sao trong truyện cổ tích và truyền thuyết, thường kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không sử dụng ngôi thứ nhất?
Xem thêm : Vùng nào của Việt Nam rộng lớn nhất?
Bài 5 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Khi viết thư, bạn thường sử dụng ngôi kể nào?
Bài 6 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1
Hãy sử dụng ngôi thứ nhất để kể về cảm xúc của bạn khi nhận được một món quà từ người thân.
Tóm Tắt Lí Thuyết về Ngôi Kể
1. Định Nghĩa
– Ngôi kể là vị trí người kể sử dụng khi kể chuyện.
– Có hai loại ngôi kể chính:
+ Ngôi kể thứ ba
Người kể gọi tên các nhân vật và tự giấu mình, có mặt ở mọi nơi trong câu chuyện.Kể linh hoạt, tự do với những diễn biến của nhân vật.
+ Ngôi kể thứ nhất
Người kể sử dụng từ ‘tôi’.Có thể trực tiếp kể về những gì người kể nghe, thấy, trải qua, cũng như nói ra cảm xúc và ý nghĩ của mình.
2. Vai Trò của Ngôi Kể trong Văn Tự Sự
– Người kể có quyền tự do chọn lựa ngôi kể.
– Khi chọn ngôi kể thứ nhất, ‘tôi’ có thể là tác giả hoặc nhân vật trong câu chuyện, mang tính chủ quan. Người kể có thể mô tả trực tiếp mọi thứ, thể hiện cảm xúc và ý nghĩ cá nhân.
– Khi gọi tên các nhân vật, người kể sử dụng ngôi thứ ba, giấu mình để kể câu chuyện một cách khách quan, tự do với diễn biến của nhân vật.
– Người kể có thể thay đổi ngôi kể từ thứ nhất sang thứ ba, nhưng thay đổi từ thứ ba sang thứ nhất thì khó khả thi.
Nhớ Rõ
Ngôi kể là vị trí mà người kể sử dụng khi kể chuyện.Khi gọi tên các nhân vật và giấu mình, người kể sử dụng ngôi thứ ba, có tự do và linh hoạt trong cách kể chuyện.Khi sử dụng từ ‘tôi’ và xưng ‘tôi’, người kể đang sử dụng ngôi thứ nhất, có thể mô tả trực tiếp cảm xúc và ý nghĩ cá nhân.Để câu chuyện trở nên linh hoạt và thú vị, người kể có thể lựa chọn ngôi kể phù hợp với nội dung.Người kể xưng ‘tôi’ không nhất thiết là tác giả của câu chuyện.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp