1. Khái quát về Cách mạng
Một cuộc cách mạng là một sự thay đổi cơ bản về quyền lực chính trị hoặc cơ cấu tổ chức diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định khi người dân nổi dậy chống lại chính quyền hiện tại. Các cuộc cách mạng đã xảy ra trong suốt lịch sử loài người và rất đa dạng về phương pháp, thời gian và ý thức hệ. Kết quả của các cuộc cách mạng là những thay đổi to lớn về văn hóa, kinh tế và thể chế chính trị – xã hội.
Thuật ngữ “cách mạng” cũng được dùng để chỉ những thay đổi lớn bên ngoài chính trị. Những cuộc cách mạng như vậy đã thay đổi xã hội, văn hóa hoặc khoa học hơn là hệ thống chính trị; những cuộc cách mạng này thường được gọi là các cuộc cách mạng xã hội. Một số có phạm vi toàn cầu, trong khi một số khác chỉ giới hạn ở một quốc gia. Một trong những ví dụ phổ biến nhất của thuật ngữ “cách mạng” được sử dụng theo nghĩa này là cuộc Cách mạng Công nghiệp (khoảng năm 1760 đến nửa đầu thế kỷ 19). Một ví dụ tương tự là cuộc cách mạng kỹ thuật số trong thời đại hiện nay.
Bạn đang xem: Cách mạng tư sản và vô sản là gì?
2. Cách mạng tư sản
Cách mạng tư sản là phương tiện chuyển từ hình thái kinh tế – xã hội phong kiến sang hình thái kinh tế xã hội chủ nghĩa. Nó đạt được thông qua một cuộc đấu tranh giai cấp khốc liệt để giành quyền lực giữa công đoàn phong kiến kiểu cũ và giai cấp tiến bộ với sự tham gia của quần chúng.
Là sự kết hợp giữa mâu thuẫn giữa các lực lượng sản xuất mới với quan hệ sản xuất phong kiến lỗi thời, cách mạng tư sản là phương thức giải quyết những mâu thuẫn vô cùng gay gắt giữa các lực lượng này. Nguyên nhân hình thành cách mạng tư sản hay tiền đề của nó là: muốn cách mạng tư sản nổ ra thì phải có lực lượng sản xuất là trung tâm của chế độ phong kiến; Phải có giai cấp tư sản và phải có những giai cấp đại biểu cho chế độ tư bản chủ nghĩa. Tiền đề của tư tưởng dân chủ tư sản là ngọn đuốc soi sáng cách đánh vào tư tưởng phong kiến. Cách mạng chỉ có thể nổ ra khi có điều kiện, hoàn cảnh và khi có tiền đề thì cách mạng chưa chắc nổ ra, phải có hai đặc điểm cơ bản sau để tiến hành: giai cấp thống trị không còn khả năng thống trị, dẫn đến giai cấp khủng hoảng toàn diện; Giai cấp bị trị không muốn sống như vậy nữa và đấu tranh mạnh mẽ. Động lực cách mạng của cách mạng tư sản là các giai cấp cách mạng, bao gồm giai cấp thống trị và quần chúng nhân dân. Giai cấp thống trị: giai cấp tư sản
Quần chúng bình dân: bộ phận đông đảo nhất là nông dân. Trong cuộc cách mạng nào hay ở giai đoạn nào mà quần chúng nhân dân đông thì bạo lực càng lớn, tính chất cách mạng càng triệt để, cho nên tính chất cách mạng tư sản là bạo lực chính trị và bạo lực vũ trang. (chủ yếu là theo người)
Xem thêm : Định luật bảo toàn năng lượng là gì?
Còn cách mạng tư sản thực hiện hai nhiệm vụ chính là dân chủ và dân tộc. Đó là, xóa bỏ địa vị phong kiến, thống nhất thị trường, hình thành một nhà nước dân tộc tư sản với bốn tính chất: ngôn ngữ, lãnh thổ, văn hóa, kinh tế chung là nhiệm vụ của cả nước; còn về nhiệm vụ dân chủ thì thực hiện dân chủ trên hai phương diện là dân chủ chính trị và dân chủ kinh tế. Từ đó nảy sinh các mâu thuẫn như mâu thuẫn giữa tư bản và giai cấp vô sản; tư bản chủ nghĩa và các nước thuộc địa, phụ thuộc; giữa các đế chế. Đồng thời, giai cấp công nhân từng bước hình thành các cuộc cách mạng đấu tranh đòi quyền lợi cho giai cấp vô sản.
3. Cách mạng vô sản
Sự ra đời của chuyên chính vô sản là một quá trình lịch sử lâu dài. Thoát khỏi tích lũy sơ khai tạo ra hai hạng người:
Của cải: sở hữu tư liệu sản xuất
Nghèo đói: chỉ sở hữu hàng hóa là sức lao động (họ bị tước đoạt tư liệu sản xuất, tư liệu sinh hoạt trở thành những người tự do bán sức lao động để kiếm sống). Tích luỹ nguyên thuỷ đã biến những người lao động của xã hội phong kiến thành những người lao động. Về đặc điểm của giai cấp vô sản:
Chúng được tách ra trong sản xuất
Không có mối quan hệ mật thiết với nhau
Xem thêm : Quần áo mới mua khoan giặt vội, làm thêm bước này mặc 5 năm nữa cũng chưa phai
Về tư tưởng, nó mang tâm lý tư duy của người sản xuất nhỏ. Sự nô dịch của chủ nghĩa tư bản đối với công nhân được che đậy bởi thực tế là công nhân vẫn có một số tư liệu sản xuất
Suy cho cùng, giai cấp công nhân này vẫn chưa trở thành lực lượng ổn định, độc lập trong xã hội và thân phận làm thuê chỉ là tạm thời. Từ đây xuất hiện các phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân: đây là những cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa tư bản và nó xuất hiện từ khi giai cấp công nhân vừa ra đời. Nó được chia thành các giai đoạn về sự tiến bộ trong nhận thức của giai cấp này:
Giai đoạn đầu thì do trình độ nhận thức kém nên không tìm được thủ phạm gây nên sự bóc lột vì thế mà đối tượng đầu tiên bị giai cấp công nhân tấn công là máy móc, vì họ nghĩ máy móc là nguồn gốc gây nên sự áp bức, đàn áp, qua những phong trào đập phá máy móc cho thấy được cuộc tập dợt đấu tranh đầu tiên cho có tổ chức và quả đấu tranh thì giai cấp công nhân trưởng thành hơn về ý thức và sự đoàn kết họ nhận ra rằng không phải máy móc mà là chủ máy móc đem đến sự áp bức. Giai đoạn tiếp đến thì giai công nhân tiến đến hình thức đấu tranh bãi công, tiến đến xây dựng tổ chức công đoàn rồi đấu tranh vũ trang, với khẩu hiệu ban đầu là về kinh tế rồi tiến lên đấu tranh chính trị đòi lật đổ giai cấp thống trị.
4. Phân biệt cách mạng tư sản và cách mạng vô sản
Về mục tiêu, của cách mạng tư sản và cách mạng vô sản đều hướng tới mục tiêu lật đổ chế độ cũ để thiết lập một chế độ mới, tuy nhiên chế độ bị lật đổ ở hai cuộc cách mạng có thể sẽ khác nhau. Thông thường, cách mạng tư sản sẽ lật đổ chế độ phong kiến (cách mạng Pháp 1789), còn cách mạng vô sản có thể lật đổ chế độ phong kiến (cách mạng tháng 8 năm 1945) hoặc cũng có thể lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa (cách mạng tháng 10 Nga 1917). Về giai cấp thống trị cách mạng, cách mạng tư sản do giai cấp tư sản lãnh đạo, cách mạng vô sản do nhiều giai cấp, tầng lớp như công nhân, nông dân, trí thức, tiểu tư sản, v.v lãnh đạo.
Về tư tưởng cách mạng, cách mạng tư sản có sự đa dạng về tư tưởng như trào lưu triết học ánh sáng (cách mạng tư sản Pháp), chủ nghĩa Thanh giáo (cách mạng tư sản Anh). Cách mạng vô sản có tiền đề tư tưởng là chủ nghĩa Mác – Lênin nói chung. Xét về thời gian trong lịch sử, các cuộc cách mạng tư sản chủ yếu diễn ra vào cuối thời kỳ phong kiến (thế kỷ XVII – XVIII). Cách mạng vô sản chủ yếu diễn ra trong thời kỳ đế quốc và thực dân đô hộ (từ đầu thế kỷ XX). Về hình thức cách mạng, cách mạng tư sản thường có nhiều hình thức như chiến tranh tôn giáo (cách mạng Anh), chiến tranh giành độc lập (cách mạng Mỹ). Cách mạng vô sản nói chung là hình thức khởi nghĩa vũ trang (Cách mạng tháng Mười Nga, Cách mạng tháng Tám ở Việt Nam).
Xét về tính triệt để của cách mạng, thì cách mạng tư sản thường không triệt để bằng cách mạng vô sản, như Bác Hồ đã từng viết: “Cách mạng Pháp cũng giống như Cách mạng Mỹ, nó tức là cách mạng tư bản chủ nghĩa, cách mạng là không đến. , tiếng là cộng hòa dân chủ mà thực ra bên trong thì bóc lột công nông, bên ngoài thì đàn áp thuộc địa. Cách mạng đã bốn lần nổ ra, nhưng đến nay công nhân và nông dân Pháp vẫn phải mưu tính cách mạng để thoát khỏi vòng áp bức. Cách mạng An Nam nên ghi nhớ những điều này. “
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp