Cách mạng tư sản là gì? Là một trong những bước ngoặt quan trọng trong tiến trình lịch sử, mở ra chương mới cho lịch sử loài người. Không chỉ chấm dứt sự đô hộ của các nước thuộc địa mà còn lật độ hoàn toàn chế độ phong kiến, giải quyết những mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất mới với quan hệ sản xuất phong kiến lỗi thời. Cùng tìm hiểu chi tiết trong nội dung thông tin dưới đây.
Cách mạng tư sản là gì?
Thế nào là cách mạng tư sản? Theo học thuyết Max, cách mạng tư sản là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản hay tầng lớp quý tộc mới lãnh đạo với mục đích lật đổ chế độ phong kiến, thiết lập nền thống trị mới của giai cấp tư sản. Bên cạnh đó, còn mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.
Bạn đang xem: Cách mạng tư sản là gì? Hình thức, ý nghĩa và các cuộc cách mạng tư sản
Cách mạng tư sản được coi là bước tiến vượt bậc về phương thức sản xuất, giữ vai trò và ý nghĩa quan trọng trong quá trình phát triển, tạo lập xã hội của loài người. Về bản chất, cách mạng tư sản vẫn giữ nguyên bản chất là sự bóc bột, chỉ là sự thay thế chế độ bóc lột của tầng lớp phong kiến thành chế độ tư bản chủ nghĩa. Chính vì thế, vẫn có nhiều hạn chế vì chưa giải quyết được triệt để các vấn đề cơ bản của xã hội, vẫn thực hiện việc bóc lột con người.
Cuộc cách mạng tư sản đầu tiên diễn ra vào thế kỷ 16 đến thế kỷ 20. Cách mạng tư sản cũng đã thiết lập nên nền dân chủ vô sản. Từ đó, cách mạng vô sản cũng tạo ra những bước phát triển mạnh mẽ trong lực lượng sản xuất.
Hình thức của cách mạng tư sản
Các cuộc cách mạng tư sản trên thế giới đều diễn ra theo nhiều hình thức khác nhau, trong đó phải kể đến như:
- Nội chiến
Nội chiến là cuộc chiến tranh diễn ra giữa các thành phần ở trong một quốc gia, vùng lãnh thổ. Nó diễn ra giữa những người sử dụng cùng một ngôn ngữ nhưng lại tranh chấp bởi những lý do khác. Tiêu biểu cho hình thức này là cuộc cách mạng tư sản Anh diễn ra vào thế kỷ 17 (1642 – 1689), nội chiến ở Mỹ (1861-1865),..
- Cách mạng quần chúng
Cách mạng quần chúng là cuộc cách mạng vì quần chúng nhân dân, coi trọng sức mạnh vĩ đại của quần chúng. Cuộc cách mạng tư sản đi theo hình thức cách mạng quần chúng tiêu biểu nhất đó là cách mạng Pháp năm 1789.
- Phong trào giải phóng dân tộc
Là những phong trào nổi lên để người dân đấu tranh giành quyền độc lập, bảo vệ độc lập dân tộc. Nói cách khác, phong trào giải phóng dân tộc là của các nước thuộc địa trên thế giới. Các cuộc cách mạng tư sản đi theo hình thức này đó là chiến tranh giành độc lập của 13 bang thuộc địa ở Bắc Mỹ, cách mạng Hà Lan,…
- Thống nhất quốc gia
Thống nhất quốc gia là hinh thức đấu tranh nhằm mục đích thống nhất lãnh thổ quốc gia. Cuộc cách mạng tiêu biểu cho hình thức này đó là cuộc đấu tranh ở Đức và Italia.
- Cải cách duy tân
Xem thêm : Chụp CT có được bảo hiểm không
Cải cách duy tân là hình thức tạo ra các chuỗi sự kiện cải cách. Những cuộc cải cách được thực hiện với mục đích tạo ra được sự thay đổi lớn trong kinh tế, chính trị và xã hội. Các cuộc cải cách duy tân tiêu biểu diễn ra ở Nga, Nhật, Xiêm.
Nhiệm vụ, mục tiêu của các cuộc cách mạng tư sản
Mục tiêu chính của các cuộc cách mạng tư sản đó là giải quyết những mâu thuẫn giữa quan hệ sản xuất phong kiến với tư bản chủ nghĩa. Chủ nghĩa tư bản tham chiến để gạt bỏ hoàn toàn mọi sự cản trở, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư sản phát triển và vững mạnh hơn.
Bên cạnh đó, các cuộc cách mạng tư sản diễn ra còn với mục đích lật đổ chế độ phong kiến đương thời, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền. Từ đó, quyền lực sẽ tập trung vào tay giai cấp tư sản, đưa đất nước phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa.
Mỗi cuộc cách mạng tư sản diễn ra ở quốc gia, khu vực sẽ mang trong mình những nhiệm vụ riêng nhưng cũng có nhiệm vụ chung. Cụ thể:
Cách mạng tư sản Hà Lan: Thực hiện nhiệm vụ lật đổ ách thống trị của vương triều Tây Ban Nha, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Cách mạng tư sản Anh: Nhiệm vụ là mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, mang lại quyền lợi cho giai cấp tư sản và tầng lớp quý tộc mới.
Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ 18: Lật đổ hoàn toàn chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên nắm quyền, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Cách mạng tư sản Bắc Mỹ: Thực hiện nhiệm vụ giành độc lập, chuẩn bị cho sự ra đời của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
Lực lượng của cách mạng tư sản
Lực lượng của cách mạng tư sản đó là giai cấp lãnh đạo và quần chúng nhân dân. Trong đó, giai cấp lãnh đạo là giai cấp tư sản, quần chúng nhân dân chủ yếu là nông dân, bình dân và thành thị.
Trong các cuộc cách mạng tư sản đã thể hiện rõ vai trò của quần chúng nhân dân. Thậm chí, nhiều cuộc đấu tranh quần chúng nhân dân tham gia hăng hái, đông đảo đến mức không có sự lãnh đạo của tư bản họ vẫn nổi dậy đấu tranh chống chính quyền.
Tuy nhiên, cần chú ý tới mối liên minh giữa giai cấp tư sản và quần chúng nhân dân. Giai cấp lãnh đạo thường sử dụng bạo lực của quần chúng để lật đổ chế độ phong kiến, thiết lập chính quyền của giai cấp tư sản. Sau khi đạt được mục đích họ không quan tâm tới nguyện vọng của quần chúng nhân dân, sẵn sàng quay lưng và đàn áp những phong trào của nhân dân mà giai cấp tư sản coi đó là quá khích.
Ý nghĩa của cách mạng tư sản
Cách mạng tư sản bắt đầu từ thế kỷ 16 kéo dài đến thế kỷ 20 là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, chấm dứt sự thống trị của chế độ phong kiến ở hầu hết các nước trên thế giới. Thiết lập nền dân chủ tư sản, mở ra thời đại mới với sự phát triển vượt bậc của lực lượng sản xuất, phương thức sản xuất. Cách mạng tư sản cũng đã mở đường cho sự phát triển những mầm mống của quan hệ tư bản xã hội vốn bị phong kiến kìm hãm.
Cách mạng tư sản bản chất sâu xa vẫn là bóc lột nó chỉ thay thế sự bóc lột của phong kiến bằng sự bóc lột của chế độ tư bản chủ nghĩa. Chính vì thế, cách mạng tư sản vẫn còn nhiều hạn chế vì chưa giải quyết triệt để các vấn đề cơ bản của xã hội, xóa bỏ chế độ người bóc lột người.
Các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu
Cách mạng tư sản Hà Lan diễn ra năm 1566, là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới,. Cuộc cách mạng này được thực hiện để chống lại sự cai trị của Felipe II Tây Ban Nha. Kết quả, năm 1648, cách mạng Hà Lan dành được chiến thắng, đi theo con đường chủ nghĩa tư bản.
Cách mạng tư sản Pháp diễn ra từ năm 1789 – 1799. Đây là cuộc đấu tranh đã làm sụp đổ chế độ phong kiến Pháp, giải phóng nhân dân, thiết lập chế độ mới mà ở đó ruộng đất được chia đều hết cho người dân. Đồng thời, sự thắng lợi của cách mạng tư sản Pháp đã thiết lập quyền bình đẳng giữa người với người.
Cách mạng tư sản Anh (1642 – 1651) với nhiều cuộc chiến lớn. Với sự ủng hộ mạnh mẽ của quần chúng nhân dân, cách mạng tư sản Anh giành được thắng lợi, góp phần quan trọng cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Bên cạnh đó, đã báo hiệu sự suy vong của chế độ quân chủ chuyên chế.
Cách mạng tư sản ở Bắc Mỹ (1765 – 1783) trên 13 thuộc địa của vương quốc Anh ở khu vực Bắc Mỹ. Đây được xem là cuộc cách mạng của chính trị và tư tưởng. Qua mấy thập kỷ, ngày 4/7/1776 bản Tuyên ngôn độc lập của Mỹ được tuyên bố. Bản tuyên ngôn độc lập của Mỹ được coi là lời tuyên bố về quyền tự do dân chủ, khẳng định nền độc lập của các thuộc địa Anh.
Với các thông tin có trong bài viết trên đây, hy vọng sẽ giúp bạn biết cách mạng tư sản là gì cũng như hình thức đấu tranh, nhiệm vụ và ý nghĩa. Tìm hiểu thêm nhiều kiến thức Lịch sử khác bằng cách truy cập website muahangdambao.com, chắc chắn sẽ giúp ích bạn rất nhiều đó!
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp