Thường biến là gì? Đặc điểm, ý nghĩa vai trò của thường biến trong cuộc sống là gì? Hãy cùng NOVAGEN tìm lời giải đáp trong bài viết dưới đây nhé!
Thường biến là gì?
Thường biến là những thay đổi thông thường xảy ra ở hình dạng của sinh vật, chủ yếu do ảnh hưởng trực tiếp từ môi trường. Các biến đổi này phụ thuộc vào cả môi trường và gen, tuy nhiên, gen không có ảnh hưởng lớn đến sự thay đổi ở hình dạng do môi trường gây ra.
Bạn đang xem: Thường Biến Là Gì? Đặc Điểm, Ý Nghĩa, Vai Trò Của Thường Biến
Khác với đột biến gen, thường biến tập trung chủ yếu vào việc thay đổi hình dạng mà không làm thay đổi gen. Thường biến không được chuyển giao từ cha mẹ sang con cái. Điều này dễ nhận biết qua những đặc điểm phổ quát xuất hiện trong một nhóm sinh vật, phản ánh ảnh hưởng của môi trường lên hình dạng của chúng.
Với tính chất chỉ ảnh hưởng đến hình dạng bề ngoài mà không thay đổi gen, thường biến giúp sinh vật thích nghi và điều chỉnh hình dạng của mình phù hợp với môi trường. Điều này đặc biệt hữu ích trong quá trình tiến hóa, mang lại sự linh hoạt và thích ứng cho cả thực vật và động vật. Thường biến đóng vai trò quan trọng, mang lại lợi ích và ưu điểm hơn so với các biến đổi gen đột ngột. Tóm lại, thường biến là những thay đổi ở hình dạng phát sinh trong đời cá thể dưới tác động trực tiếp của môi trường, không có tính chất di truyền qua thế hệ.
Đặc điểm của thường biến
Thường biến xuất hiện với những đặc điểm quan trọng sau:
- Không di truyền: Khác với các biến đổi gen, thường biến không được chuyển giao từ thế hệ cha mẹ sang thế hệ con cháu.
- Tương ứng với điều kiện môi trường: Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo một hướng xác định, phản ánh sự ảnh hưởng của môi trường đối với hình dạng của cá thể.
- Không liên quan đến biến đổi kiểu gen: Thường biến tập trung chủ yếu vào thay đổi hình dạng mà không tác động đến gen.
Ý nghĩa của thường biến
Thường biến mang lại những ưu điểm quan trọng cho sinh vật:
- Thích nghi với môi trường thay đổi: Giúp thực vật và động vật thích nghi linh hoạt với môi trường biến đổi, tạo ra sự đa dạng và phong phú trong loài.
- Không di truyền tính trạng xấu: Không chuyển giao các tính trạng không mong muốn sang thế hệ kế tiếp.
- Biến đổi vật chất di truyền và kiểu hình: Tạo ra sự linh hoạt trong phản ứng của cơ thể, không chỉ trong việc thích ứng với biến đổi ngẫu nhiên mà còn theo chu kỳ của môi trường.
Vai trò của thường biến
Thường biến đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của một nhóm sinh vật:
Biến dị đồng loạt: Thường biến xuất hiện đồng loạt trong một nhóm cá thể cùng kiểu gen và sống trong điều kiện giống nhau.
Tương ứng với môi trường: Biến đổi này phản ánh sự thích ứng của cơ thể với điều kiện môi trường, giúp đảm bảo sự linh hoạt và thích ứng trước những biến động của môi trường, mặc dù không di truyền qua các thế hệ.
Phân biệt thường biến và đột biến
Thường biến Đột biến
– Là những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường nhưng không làm biến đổi kiểu gen.
– Xuất hiện đồng loạt, theo hướng xác định, không có khả năng di truyền.
– Nguyên nhân phát sinh: do ảnh hưởng trực tiếp của môi trường sống.
– Có lợi, giúp sinh vật thích nghi với môi trường sống nhưng không được sử dụng làm nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.
Xem thêm : Dùng nước xả vải đúng cách có giúp quần áo thơm lâu hơn?
– Là những biến đổi trong vật chất di truyền: ADN hoặc NST, từ đó dẫn đến biến đổi kiểu hình.
– Xuất hiện ngẫu nhiên, riêng lẻ, không định hướng, có khả năng di truyền.
– Nguyên nhân phát sinh: do tác nhân vật lí, hóa học của môi trường hoặc do rối loạn quá trình lí nội bào.
– Đa số có hại, 1 số ít có lợi, được sử dụng là nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.
Phân loại thường biến
Thường biến thích nghi hay thích ứng: Thường gặp và phổ biến nhất. Đó là hiện tượng biến dị theo điều kiện tự nhiên không do hiện tượng di truyền từ đời cha mẹ. Loại này thường được gặp nhiều nhất là do đặc tính thích nghi sao cho phù hợp với điều kiện sống của sinh vật.
Thường biến ngẫu nhiên: Là loại sinh ra không do các tác động vật lý hay hóa học nào của môi trường sống gây ra. Hiện tượng này gây ra các kiểu hình có đặc điểm giống như các giống đột biến.
Thường biến kéo dài: Là dạng biến dị không di truyền được qua một vài thế hệ theo xu hướng ngày càng giảm. Loại này không thể hiện ngay sự biến đổi mà được kéo dài qua một vài thế hệ mới thấy rõ được sự khác biệt.
Hy vọng qua bài viết trên có thể giúp bạn hiểu rõ hơn nội dung thường biến là gì? Nếu còn thắc mắc vui lòng liên hệ NOVAGEN theo hotline: 083.424.3399 để được hỗ trợ.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp