Đất xám bạc màu là gì? Nguyên nhân, tính chất và biện pháp cải tạo

Đất xám bạc màu là loại đất có chất dinh dưỡng rất nghèo nàn nên rất khó trồng cây cối. Vậy nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về loại đất này để để tìm được lời giải đáp chuẩn nhất nhé.

Đất xám bạc màu là gì?

Đất xám bạc màu là loại đất cằn cỗi, nghèo chất dinh dưỡng, tầng mặt đất sẽ có màu xám trắng và dễ bị rửa trôi. Đất có độ mùn thấp, thường nhỏ hơn 1% và pH < 4,5, nghèo NPK,…

Đất xám bạc màu rất nghèo chất dinh dưỡng
Đất xám bạc màu rất nghèo chất dinh dưỡng

Dinh dưỡng của đất xám bạc màu rất nghèo nên làm mất cân bằng hệ vi sinh, thiếu limon, lợi khuẩn và sét trầm trọng. Tầng canh tác của đất xám bạc màu cũng rất mỏng, cơ giới đất rất nhẹ và kém liên kết. Vào mùa hạn, đất xám bạc màu sẽ bị nứt nẻ khiến cho việc trồng trọt trở nên khó khăn. Nếu không có biện pháp cải tạo đất xám bạc màu phù hợp thì cây trồng sẽ cho năng suất thấp, đề kháng yếu, dễ sâu bệnh.

Đặc điểm, tính chất của đất xám bạc màu

Đất xám bạc màu có tầng đất mặt rất mỏng, lớp đất mặt có thành phần cơ giới nhẹ; tỉ lệ cát lớn, lượng keo và sét ít. Đất thường bị khô hạn.

Đất xám bạc màu thường là đất chua hoặc là rất chua, đất nghèo chất dinh dưỡng, nghèo mùn. Bên cạnh đó số lượng vi sinh vật trong đất xám bạc màu rất ít và hoạt động của vi sinh vật trong đất yếu. Đất bạc màu, có tỷ trọng 2.6-2.65 và dung dịch từ 1.57-1.68.

Độ xốp dưới 40%, có độ thoáng khí cao, nước giữ kém, kết cấu đất kém, mâu thuẫn giữa chế độ nước và không khí thường xảy ra. Độ ẩm đồng ruộng trong khoảng từ 22 – 24%, độ ẩm cây héo thấp và chế độ nhiệt ko ổn định.

Nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu

Có rất nhiều nguyên nhân hình thành đất xám bạc màu. Một số nguyên nhân chính đó là:

– Đất xám bạc màu được hình thành và phân bố chủ yếu ở vùng giáp ranh giữa đồng bằng và trung du miền núi, ở các địa hình dốc thoải nên quá trình rửa trôi keo, các hạt sét và chất dinh dưỡng diễn ra mạnh mẽ.

– Do quá trình canh tác không khoa học, không thường xuyên cải tạo lại đất sau khi sử dụng.

Quá lạm dụng phân bón hóa học là nguyên nhân khiến đất xám bạc màu
Quá lạm dụng phân bón hóa học là nguyên nhân khiến đất xám bạc màu

– Do quá lạm dụng vào các loại thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học.

– Do tình trạng chặt phá rừng bừa bãi và chỉ quan tâm trồng các loại cây mang lại kinh tế cao.

– Do hệ thống kênh mương tưới tiêu nước chưa được tiên tiến và hợp lý.

– Do thời tiết thất thường gây nắng hạn, mưa nhiều làm cho đất bị xói mòn rửa trôi đi các chất dinh dưỡng. Vào mùa khô, nhiệt độ cao sẽ phân hủy nhanh các chất dinh dưỡng có lợi dẫn đến kết cấu của đất bị chai cứng, sau đó chuyển dần sang màu xám bạc.

Biện pháp cải tạo đất xám bạc màu

Đất xám bạc màu khiến cho nông dân trở nên khó khăn hơn trong việc trồng trọt. Vì thế, khi thấy đất bị bạc màu, bà con cần áp dụng ngay các biện pháp cải tạo rồi mới có thể tiếp tục canh tác được.

Dưới đây là một số biện pháp chính để cải tạo đất xám bạc màu:

Cày sâu và làm đất đúng kỹ thuật

Khi đất bị bạc màu, bà con nên cày sâu để làm tăng độ dày của lớp bề mặt đất, từ đó cải thiện được độ chai cứng, thiếu ẩm, thiếu khí của đất. Tuy nhiên, không cày xới quá nhiều để tránh tình trạng độ ẩm của đất bị bốc hơi nhanh hơn. Bà con cũng nên tưới nước thường xuyên, tăng độ ẩm cho đất và kết hợp phân bón phù hợp làm mềm đất, cải thiện chất lượng tầng canh tác.

Cày sâu để cải tạo đất
Cày sâu để cải tạo đất

Kết hợp xen canh và luân canh

Một trong những biện pháp cải tạo đất xám bạc màu khá đó chính là trồng đa dạng các loại cây thích hợp cho đất chứ không trồng chỉ một loại trong thời gian quá dài. Bà con nên xen canh các loại cây họ đậu, cây phân xanh với các giống cây có khả năng cố định đạm tốt. Những cây này sẽ giúp cho hệ vi sinh gia tăng, từ đó giúp đất khỏe hơn và củng cố độ mùn.

Tăng cao độ che phủ

Tăng độ che phủ cho đất bằng cách trồng nhiều cây xanh, cây ăn trái để không ảnh hưởng quá nhiều đến thảm thực vật tự nhiên mà vẫn tăng được độ che phủ trên mặt đất. Thảm thực vật dày sẽ giữ được chất dinh dưỡng của đất, hạn chế sự rửa trôi, xói mòn do mưa lũ. Đất có sự che phủ cũng sẽ hạn chế hiện tượng bốc hơi, từ đó duy trì được độ ẩm thích hợp.

Tưới tiêu khoa học

Nếu thời tiết không thuận lợi thì bà con cần phải thiết lập hệ thống tưới tiêu sao cho hợp lý, khắc phục tình trạng xói mòn, rửa trôi vào mùa mưa và hạn hán vào mùa khô. Nên có thêm những bờ thửa, mương máng dẫn nước giúp cho đất luôn duy trì được dinh dưỡng và độ ẩm, tạo môi trường lý tưởng cho vi sinh vật có lợi đối với đất phát triển sinh sôi.

Tưới tiêu khoa học
Tưới tiêu khoa học

Hạn chế sử dụng hóa chất

Cần phải hạn chế sử dụng hóa chất cho đất xám bạc màu bởi vì trong đất có dư thừa lượng Nitrat, làm phá vỡ cấu trúc của các tầng đất làm cho đất bị chai cứng lại và không thoát được nước. Các loại hóa chất, nấm bệnh, thuốc diệt cỏ cũng tiêu diệt luôn cả hệ vi sinh vật tạo mùn tạo ẩm. Từ đó gây tình trạng mất cân bằng sinh thái và thậm chí là khiến đất bị ngộ độc hóa học.

Vì thế, thay vì sử dụng hóa chất cho đất chúng ta nên sử dụng phân và các chế phẩm sinh học hữu cơ để cải tạo đất. Những sản phẩm này vừa thân thiện với môi trường lại vừa bổ sung một nguồn dinh dưỡng thiết yếu giúp cân bằng độ pH và hệ vi sinh vật của đất.

Có thể bạn quan tâm:

Đất sào là gì? 1 sào bằng bao nhiêu m2 ở Bắc bộ, Nam bộ, Trung bộ

Đới nóng có mấy kiểu môi trường? Đặc điểm của khu vực đới nóng trên Trái Đất

Hy vọng qua bài viết trên, các bạn đã có được kiến thức về đất xám bạc màu là gì cũng như hiểu được nguyên nhân hình thành và những cách cải tạo đất xám bạc màu hiệu quả.