Lịch sử là một trong những môn học quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông ở Việt Nam. Trong quá trình học tập lịch sử lớp 10, chúng ta thường nghe đến hai khái niệm quan trọng là hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử. Vậy hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử là gì? Chúng có điểm gì giống và khác nhau? Dựa theo SGK lịch sử lớp 10 Kết nối tri thức, bài viết này sẽ giải thích chi tiết về hai khái niệm này thông qua ví dụ để giúp bạn hiểu rõ hơn về chúng.
Giải thích hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử
Trước khi đi vào so sánh, chúng ta cần hiểu rõ về hai khái niệm này. Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử là hai khái niệm liên quan đến nhau, nhưng lại có ý nghĩa khác nhau.
Bạn đang xem: So sánh hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử – 5 ví dụ dễ hiểu
Hiện thực lịch sử là tất cả những gì đã diễn ra trong quá khứ, tồn tại hoàn toàn khách quan, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người. Đây là những sự kiện, hành động, tình huống đã xảy ra và được ghi nhận bằng các tài liệu lịch sử, tư liệu, tác phẩm nghệ thuật, văn bản… Hiện thực lịch sử là một phần không thể thiếu trong việc tìm hiểu và nghiên cứu lịch sử. Nó giúp cho chúng ta có cái nhìn chính xác hơn về quá khứ và cũng là cơ sở để xây dựng nhận thức lịch sử.
Nhận thức lịch sử là những hiểu biết của con người về hiện thực lịch sử, được trình bày, tái hiện theo những cách khác nhau. Nhận thức lịch sử không chỉ đơn thuần là việc thu thập thông tin về hiện thực lịch sử mà còn là quá trình suy ngẫm, phân tích và đánh giá về những sự kiện đã xảy ra. Nó phụ thuộc vào nhu cầu và năng lực của người tìm hiểu lịch sử, điều kiện và phương pháp để tìm hiểu lịch sử, cũng như mức độ phong phú và xác thực của thông tin sử liệu thu thập được.
5 ví dụ về hiện thực lịch sử
Xem thêm : Lợi nhuận là gì? [Kinh tế chính trị Mác Lênin]
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện thực lịch sử, chúng ta sẽ cùng điểm qua 5 ví dụ về hiện thực lịch sử trên thế giới và Việt Nam.
Ví dụ về hiện thực lịch sử thế giới
Một ví dụ điển hình về hiện thực lịch sử thế giới là cuộc cách mạng công nghiệp. Đây là một sự kiện lịch sử quan trọng đã diễn ra vào thế kỷ 18 tại Anh, và sau đó lan rộng sang các nước khác trên thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp đã thay đổi toàn bộ cách sống và sản xuất của con người, từ việc sản xuất thủ công sang sản xuất công nghiệp, từ việc sống trong làng quê sang sống trong thành phố. Đây là một ví dụ điển hình về hiện thực lịch sử có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của con người.
Ví dụ về hiện thực lịch sử Việt Nam
Trong lịch sử Việt Nam, có rất nhiều ví dụ về hiện thực lịch sử, nhưng một trong những ví dụ nổi tiếng nhất chính là cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đây là một cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi lãnh đạo, đã giúp cho nhân dân Việt Nam đánh bại quân xâm lược Minh và giành lại độc lập cho đất nước. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là một sự kiện lịch sử có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của Việt Nam.
Ví dụ về nhận thức lịch sử
Một ví dụ về nhận thức lịch sử và hiện thực lịch sử là cuộc cách mạng Pháp năm 1789. Đây là một sự kiện lịch sử được coi là một trong những cột mốc quan trọng của nền dân chủ hiện đại. Tuy nhiên, cách nhìn của người Pháp về cuộc cách mạng này lại khác biệt so với cách nhìn của người nước ngoài. Trong khi người Pháp coi đây là một cuộc cách mạng dân tộc và tự do, thì người nước ngoài lại cho rằng đây là một cuộc cách mạng kinh tế và chính trị. Đây là một ví dụ điển hình về sự khác biệt giữa nhận thức lịch sử và hiện thực lịch sử.
Ví dụ về nhận thức lịch sử Việt Nam
Xem thêm : Kem dưỡng La Roche-Posay Cicaplast B5 nội địa Pháp
Một ví dụ khác về nhận thức lịch sử là cuộc chiến tranh Việt Nam. Đây là một sự kiện lịch sử đã để lại nhiều ảnh hưởng và tranh cãi trong nhận thức của người dân Việt Nam và cả thế giới. Trong khi người Mỹ cho rằng họ đã thắng cuộc chiến, thì người Việt Nam lại cho rằng họ đã chiến thắng. Đây là một ví dụ điển hình về sự khác biệt trong nhận thức lịch sử giữa hai bên đối tác.
So với hiện thực lịch sử, nhận thức lịch sử có đặc điểm gì?
Sau khi đã hiểu rõ về hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử, chúng ta sẽ cùng so sánh hai khái niệm này để thấy được sự khác biệt giữa chúng.
- Tính khách quan: Hiện thực lịch sử là tất cả những gì đã diễn ra trong quá khứ và không thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, nhận thức lịch sử lại phụ thuộc vào nhu cầu và năng lực của người tìm hiểu, điều kiện và phương pháp để tìm hiểu, cũng như mức độ phong phú và xác thực của thông tin sử liệu thu thập được. Do đó, tính khách quan của hiện thực lịch sử cao hơn so với nhận thức lịch sử.
- Tính đa dạng: Hiện thực lịch sử là một khái niệm chung chung, bao gồm tất cả các sự kiện, hành động và tình huống đã xảy ra trong quá khứ. Trong khi đó, nhận thức lịch sử lại có tính đa dạng hơn, bởi nó có thể được trình bày và tái hiện theo nhiều cách khác nhau, phụ thuộc vào ý muốn và suy nghĩ của người tìm hiểu.
- Tính tương đối: Hiện thực lịch sử là không thể thay đổi và không bị ảnh hưởng bởi ý muốn hay suy nghĩ của con người. Tuy nhiên, nhận thức lịch sử lại có tính tương đối, bởi nó phụ thuộc vào nhu cầu và năng lực của người tìm hiểu, điều kiện và phương pháp để tìm hiểu, cũng như mức độ phong phú và xác thực của thông tin sử liệu thu thập được.
Nhận thức lịch sử và hiện thực lịch sử – Giống và khác nhau
Sau khi đã điểm qua các ví dụ và so sánh giữa hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử, chúng ta có thể thấy được sự khác biệt và tương đồng giữa hai khái niệm này.
- Khác nhau: Hiện thực lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ và không thể thay đổi được, trong khi nhận thức lịch sử lại phụ thuộc vào nhu cầu và năng lực của người tìm hiểu. Hiện thực lịch sử có tính khách quan và đa dạng hơn so với nhận thức lịch sử.
- Giống nhau: Cả hai khái niệm đều liên quan đến quá khứ và đều có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hiện tại của con người. Chúng đều có mục đích là để hiểu rõ hơn về quá khứ và từ đó có thể học hỏi và áp dụng vào hiện tại và tương lai.
Kết luận
Trong bài viết này, chúng ta đã cùng so sánh hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử. Chúng ta cũng đã thấy được sự khác biệt và tương đồng giữa hai khái niệm này. Mong rằng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn bài học trên lớp và hẹn gặp bạn trong các bài học tiếp theo.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp