Chất điện li mạnh – chất điện ly yếu

Như trước đây đã từng có nhiều ý kiến trái chiều, không thống nhất giữa các thầy cô giáo, các nhà chuyên môn, thậm chí là các sách về việc “BaSO4 là chất điện ly mạnh hay yếu” Hôm nay, admin có bài viết tổng hợp về vấn đề này để các mem hiểu , các mem nên chia sẻ để lúc cần có thể dung tới nó. Hiện nay, nhiều tài liệu không nhất quán về việc BaSO4 là điện ly mạnh hay yếu, sách thì nói mạnh, sách thì nói yếu, sách thì nói là không điện ly. Thậm chí các tài liệu nước ngoài cũng mâu thuẩn nhau.

Về phía nước Việt Nam ta thì hiện nay, bộ sách giáo khoa là tài liệu chính thống mà các em phổ thông được học. Mọi nội dung thi cử đều dựa vào đó mà ra đề. Về vấn đề điện ly mạnh thì sách giáo khoa Hóa Học 11 – trang 9 có nói: “Chất điện ly mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hòa tan đều phân lý ra ion”. Tức là, một chất điện ly mạnh cần có 2 điều kiện: – Thứ nhất: TAN TRONG NƯỚC – Thứ hai: Phân tử hòa tan ĐỀU PHÂN LY RA ION Do đó, những phân tử có hòa tan trong nước nhưng phần tan chưa hẳn phân ly hoàn toàn thành ion nên không thể là điện ly mạnh. Sách giáo khoa có nói thêm: “Vậy chất điện ly mạnh có alpha=1. Đó là các axit mạnh, như HCl, HNO3, HClO4, H2SO4…; các bazo mạnh, như NaOH, KOH, Ba(OH)2,…và HẦU HẾT CÁC MUỐI”

Bạn đang xem: Chất điện li mạnh – chất điện ly yếu

Xem thêm : 6 món ăn ngon được chế biến từ trứng vịt bắc thảo

Tôi xin nhắc là HẦU HẾT CÁC MUỐI chứ không phải là TẤT CẢ CÁC MUỐI như một số mem đã comment. Và thực tế đã ghi nhận một số muối là chất điện ly yếu, nhưng có phải là BaSO4 ?? Thêm nữa, cuối trang 9, có một hoa thị , trong đó nói :”Tất cả các chất đều ít nhiều tan trong nước” Và đưa ra nồng độ bão hòa ở 25 độ C của một số chất như: BaSO4, AgCl, Fe(OH)2 và CaCO3. Nhiều em đọc không hiểu ý, cứ nghĩ rằng nhưng chất này là ĐIỆN LY MANH. Điều đó không đúng, ít ra là với BaSO4, có nhiều tài liệu mâu thuẩn nhau. Phần ghi chú ở dấu sao này chỉ mới tỏa mãn điều kiện thứ nhất tức chỉ nói là tan. Đó chưa phải là quyết đinh, cần thêm điều kiện thứ 2 nữa mới xem là ĐIỆN LY MẠNH. Nhớ rằng là SGK không nói BaSO4 là chất ĐIỆN LY MẠNH ! Các bức hình admin kèm theo là những tài liệu nước ngoài bằng tiếng Anh, ở đó, mỗi tài liệu nói một kiểu, không thống nhất. Các mem có thể đọc và tìm ra sự mẫu thuẩn giữa các tài liệu. Ý kiến riêng của admin: Về vấn đề này, SGK không nói CHẮC CHẮN KHÔNG THI ĐẠI HỌC, các em yên tâm. Còn việc thực sự BaSO4 là gì thì…..vẫn chưa có sự thống nhất.

Tôi cũng đã có trao đổi với một số thầy cô của tôi và cũng đều nhận được câu trả lời rằng BaSO4 là một chất điện ly yếu……… nó là một chất rất rất ít tan biểu thị tại tích số tan nó rất nhỏ….. như chúng ta đã biết đại lượng đặc trưng cho độ mạnh hay yếu của chất điện ly đó là độ điện ly . Mà đại lượng này phải đo bằng thực nghiệm thì mới cho ta con số chính xác chứ cũng chẳng có lý thuyết nào mà xác định nó cả…. những chất có độ điện lý <=0,03 thì được xếp vào chất điện ly yếu…… Thực tế trong quyển ”Những viên kim cương trong hóa học ” của PGs.Ts.Thầy Cao Cự Giacs cũng có nói những muối ít tan như BaSO4, Ag2SO4, BaCO3 hay CaSO4 cũng tương tự vậy là những chất điện ly yếu….. Tôi cũng có tham khảo thêm cuốn HÓA HỌC PHÂN TÍCH – Câu hỏi và bài tập cân bằng ion trong dung dịch của GsTS Nguyễn Tinh Dung và Ts Đào Thị Phương Diệp – một trong những người đầu ngành về hóa học phân tích cũng có bài viết như sau: Mô tả trạng thái ban đầu và trạng thái cân bằng trong dung dịch BaCl2 và Na2SO4 cùng nồng độ . Thì ở trạng thái ban đầu là : Ba2 + + SO42- = BaSO4 kết tủa nhưng ở trạng thái cân bằng BaSO4 <=> Ba2+ + SO4 2- nguyên văn trong sách tác giả viết dùng mũi tên 2 chiều đồng nghĩa với việc khẳng định rằng BaSO4 nó là chất điện ly yếu. ( ai cũng biết điều này) . Thực ra vấn đề này tôi cũng chưa thấy đề thi của năm nào đề cập( kể cả những đề thi cho học sinh giỏi mà tôi từng biết). cho nên có thể là vấn đề này đề cập trong sách giáo khoa thpt với trình độ như vậy có thể chấp nhận BaSO4 là chất điện ly mạnh. Tóm lại, như tôi đã nói rồi và các bạn cũng đã biết rõ là sự phân loại các chất điện lý mạnh hay yếu chỉ có tính chất tương đối vì độ điện ly của một chất điện ly còn phụ thuộc vào nồng độ. một chất điện li yếu có thể phân li hoàn toàn ở nồng độ rất loãng…. mà hóa học thì luôn có những ngoại lệ ta nên học cái thực tế của nó….. đó là những thiển ý của tôi cho nên khi đưa ra vấn đề ta nên xem xét và đừng vội gay gắt với nhau bằng những lời không đáng có….

Tôi cũng đã có trao đổi với một số thầy cô của tôi và cũng đều nhận được câu trả lời rằng BaSO4 là một chất điện ly yếu……… nó là một chất rất rất ít tan biểu thị tại tích số tan nó rất nhỏ….. như chúng ta đã biết đại lượng đặc trưng cho độ mạnh hay yếu của chất điện ly đó là độ điện ly . Mà đại lượng này phải đo bằng thực nghiệm thì mới cho ta con số chính xác chứ cũng chẳng có lý thuyết nào mà xác định nó cả…. những chất có độ điện lý <=0,03 thì được xếp vào chất điện ly yếu…… Thực tế trong quyển ”Những viên kim cương trong hóa học ” của PGs.Ts.Thầy Cao Cự Giacs cũng có nói những muối ít tan như BaSO4, Ag2SO4, BaCO3 hay CaSO4 cũng tương tự vậy là những chất điện ly yếu….. Tôi cũng có tham khảo thêm cuốn HÓA HỌC PHÂN TÍCH – Câu hỏi và bài tập cân bằng ion trong dung dịch của GsTS Nguyễn Tinh Dung và Ts Đào Thị Phương Diệp – một trong những người đầu ngành về hóa học phân tích cũng có bài viết như sau: Mô tả trạng thái ban đầu và trạng thái cân bằng trong dung dịch BaCl2 và Na2SO4 cùng nồng độ . Thì ở trạng thái ban đầu là : Ba2 + + SO42- = BaSO4 kết tủa nhưng ở trạng thái cân bằng BaSO4 <=> Ba2+ + SO4 2- nguyên văn trong sách tác giả viết dùng mũi tên 2 chiều đồng nghĩa với việc khẳng định rằng BaSO4 nó là chất điện ly yếu. ( ai cũng biết điều này) . Thực ra vấn đề này tôi cũng chưa thấy đề thi của năm nào đề cập( kể cả những đề thi cho học sinh giỏi mà tôi từng biết). cho nên có thể là vấn đề này đề cập trong sách giáo khoa thpt với trình độ như vậy có thể chấp nhận BaSO4 là chất điện ly mạnh.

Tóm lại, như tôi đã nói rồi và các bạn cũng đã biết rõ là sự phân loại các chất điện lý mạnh hay yếu chỉ có tính chất tương đối vì độ điện ly của một chất điện ly còn phụ thuộc vào nồng độ. một chất điện li yếu có thể phân li hoàn toàn ở nồng độ rất loãng…. mà hóa học thì luôn có những ngoại lệ ta nên học cái thực tế của nó….. đó là những thiển ý của tôi cho nên khi đưa ra vấn đề ta nên xem xét và đừng vội gay gắt với nhau bằng những lời không đáng có….

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp