Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân I) – Một trong những tổ chức tiền thân của quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng | TRƯỜNG CHÍNH TRỊ HOÀNG VĂN THỤ

Cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn ngày 27/9/1940 đã chính thức báo hiệu một thời kỳ đấu tranh mới của cách mạng Việt Nam. Tiếng súng khởi nghĩa Bắc Sơn đã cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân cả nước, đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ của phong trào đấu tranh giải phóng của các dân tộc Đông Dương trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai. Nhận thức rõ tầm quan trọng, mức độ ảnh hưởng của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn và trước đòi hỏi thực tế của phong trào cách mạng lúc này cần phải thành lập một đội vũ trang có tổ chức chặt chẽ, thống nhất làm nòng cốt cho phong trào, sau khi nghiên cứu tình hình, Trung ương Đảng quyết định thành lập tại Bắc Sơn một đội vũ trang do Trung ương Đảng trực tiếp chỉ đạo.

1. Sự ra đời của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn

Bạn đang xem: Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân I) – Một trong những tổ chức tiền thân của quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng | TRƯỜNG CHÍNH TRỊ HOÀNG VĂN THỤ

Tháng 2 năm 1941, đoàn đại biểu Trung ương Đảng gồm các đồng chí Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt, Trần Đăng Ninh đi dự Hội nghị Trung ương lần thứ 8 ở Pác Bó (Cao Bằng) do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc triệu tập, đã dừng chân ở Khuổi Nọi, Vũ Lễ (Bắc Sơn). Tại đây, các đồng chí Trung ương đã họp với Đảng bộ Bắc Sơn và Ban chỉ huy Đội du kích Bắc Sơn để nắm tình hình, phổ biến chủ trương của Đảng. Đồng chí Hoàng Văn Thụ, Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đảng, Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ đã thông báo, phổ biến quyết định của Trung ương, đổi tên Đội du kích Bắc Sơn thành Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn.

Ngày 23/02/1941, tại Khuổi Nọi, xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn, Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn chính thức được thành lập. Đồng chí Lương Văn Tri, Ủy viên Ban Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ được Trung ương chỉ định đảm nhiệm chức vụ Chỉ huy trưởng, đồng chí Chu Văn Tấn giữ chức vụ Chỉ huy phó.

Đội Cứu quốc quân Bắc Sơnkhi mới thành lập gồm 32 cán bộ, chiến sỹ cả miền ngược lẫn miền xuôi đã trưởng thành từ khởi nghĩa Bắc Sơn và các phong trào cách mạng thời kỳ này, gồm: Lương Văn Tri, Chu Văn Tấn, Nguyễn Cao Đàm, Nguyễn Văn Phòng, Lương Đình Sơn, Lâm Thành Sơn, Mã Viết Vinh, Nguyễn Văn Thái, Hoàng Văn Khằm, Hoàng Tài, Lâm, Nông Thái Long, Nhì Phung, Dương Công Bình, Hoàng Văn Hán, Mã Viết Thốn, Dương Quốc Vinh, Đường Văn Thức, Đường Văn Tư, Hoàng Doãn Hoàng, Dương Thần Tần, Hoàng Đình Ruệ, Vẩn Sáng, Hắc Chấp, Hoàng Văn Thằng, Hà Khai Lạc, Bính, Nguyễn Văn Đắc, Bút, Hoàng Văn Thái, Bùi Sính, Nguyễn Văn Tiến.

Đồng chí Hoàng Văn Thụ thay mặt Trung ương Đảng giao nhiệm vụ cho Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn là: tích cực dùng hình thức vũ trang công tác, củng cố mở rộng căn cứ du kích, nhanh chóng phát triển lực lượng về mọi mặt để kịp thời cơ đến, tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền. Nhiệm vụ trước mắt của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn là để anh em các địa phương khác đến học tập. Đồng chí Hoàng Văn Thụ đã trao cho Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn lá cờ sao vàng do Hội phụ nữ phản đế Hà Nội thêu tặng dòng chữ “Tặng anh em du kích Bắc Sơn”.

Đồng chí Lương Văn Tri thay mặt Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, hứa với Trung ương Đảng, Xứ ủy Bắc Kỳ quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao. Dưới lá cờ đỏ sao vàng thiêng liêng, đồng chí Chỉ huy trưởng Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn đã nghiêm trang đọc 5 lời thề danh dự của Đội: Một, không phản Đảng. Hai, tuyệt đối trung thành với Đảng. Ba, kiên quyết chiến đấu trả thù cho các đồng chí đã hy sinh. Bốn, không hàng giặc. Năm, không hại dân.

Toàn thể Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn cùng đồng thanh tuyên thệ tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, chiến đấu đến hơi thở cuối cùng cho sự nghiêp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Sau khi thành lập, Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn đã biên chế lại tiểu đội, phân công cán bộ, chiến sỹ phụ trách các địa bàn, tăng cường hoạt động tuyên truyền, vận động, phát triển cơ sở quần chúng cách mạng, từng bước mở rộng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai. Trung tâm căn cứ Khuổi Nọi được tăng cường bố trí các lán trại, chuẩn bị bãi tập để tiếp tục tổ chức các lớp huấn luyện quân sự, chính trị. Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn đã cho ra đời Bản tin “Du kích” do đồng chí Lương Văn Tri trực tiếp làm chủ bút, để làm tài liệu tuyên truyền trong quá trình vận động phát triển phong trào cách mạng, xây dựng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai.

Để tăng cường kiến thức và kỷ luật cho Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, được sự phân công của Trung ương Đảng, đồng chí Nguyễn Cao Đàm và Chu Văn Tấn đã tổ chức các lớp huấn luyện về chính trị và quân sự nhằm đào tạo cán bộ. Thôn Mỏ Pia, thôn Lân Táy (xã Tân Lập ngày nay) và một số địa điểm khác trong vùng chiến khu Bắc Sơn đã được Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn chọn làm địa điểm xây dựng căn cứ bí mật, an toàn để huấn luyện cán bộ. Những đồng chí được học lớp huấn luyện này được đưa về các nơi làm nòng cốt, rồi tiếp tục mở ra các lớp huấn luyện khác để đào tạo thêm những người nòng cốt huấn luyện phong trào.

Ngày 01/5/1941, nhằm phát huy khí thế cách mạng của quần chúng nhân dân, Ban Chỉ huy Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn đã quyết định tổ chức cuộc mít tinh lớn nhân ngày Quốc tế Lao động (01/5), đồng thời làm lễ ra mắt Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn tại Khuổi Nọi, trong cánh rừng Tam Tấu, xã Vũ Lễ với sự tham gia của đông đảo quần chúng cách mạng ở châu Bắc Sơn (Lạng Sơn) và châu Võ Nhai (Thái Nguyên). Đồng chí Lương Văn Tri thay mặt Ban Chỉ huy, công bố quyết định của Trung ương Đảng phát triển Đội Du kích Bắc Sơn thành Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn. Trong niềm vui hân hoan, chào đón sự ra đời của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, các đại biểu quần chúng cách mạng đã biểu thị tinh thần tin tưởng, sẵn sàng hưởng ứng Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn trong phát triển các cơ sở quần chúng cách mạng, củng cố và mở rộng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai.

Xem thêm : Hệ thống ATM là gì? Và thẻ ATM là gì?

2. Những hoạt động của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1)

Nhiệm vụ đầu tiên Trung ương Đảng giao cho Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn là đưa đường, bảo vệ các đồng chí cán bộ lãnh đạo của Đảng đi dự Hội nghị Trung ương lần thứ 8 tại Pác Bó, Cao Bằng do đồng chí Nguyễn Ái Quốc triệu tập. Ban chỉ huy Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn đã phân công các đồng chí: Chu Văn Tấn, Lâm, Hoàng Tài, Lâm Thành Sơn… bảo vệ, dẫn đường đưa các các đại biểu của Đảng ta đi dự Hội nghị Trung ương 8.

Hội nghị Trung ương lần thứ 8 họp từ ngày 10 đến ngày 19/5/1941 tại Pác Bó, Cao Bằng đã đề ra chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược và sách lược cách mạng, nêu cao nhiệm vụ giải phóng dân tộc; đề ra nhiệm vụ tăng cường củng cố Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, phát triển căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai. Sau Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (5/1941), nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với các đơn vị vũ trang cách mạng; đồng thời để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới theo Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8, Ðội Cứu quốc quân Bắc Sơn đổi tên thành Đội Cứu quốc quân 1.

Ngày 22/6/1941, đoàn cán bộ Trung ương gồm các đồng chí Trường Chinh, Hoàng Văn Kiên, Hoàng Quốc Việt, Phùng Chí Kiên đã về đến Bắc Sơn. Trong thời gian dừng chân ở lại Bắc Sơn các đồng chí Thường vụ Trung ương Đảng đã truyền đạt nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đồng thời, giúp Đảng bộ Bắc Sơn tổ chức các lớp huấn luyện cán bộ.

Tại Lân Táy, xã Tân Lập, các đồng chí Thường vụ và Ủy viên Trung ương Đảng trực tiếp nghe đồng chí Lương Văn Tri báo cáo về tình hình phong trào cách mạng Bắc Sơn – Võ Nhai. Ban Thường vụ Trung ương đã chỉ định kiện toàn Ban lãnh đạo mới của căn cứ địa cách mạng Bắc Sơn – Võ Nhai. Ban Chỉ huy Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1) do đồng chí Phùng Chí Kiên, Ủy viên Trung ương Đảng được Trung ương phân công đảm nhiệm chức vụ Chỉ huy trưởng căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai kiêm Chỉ huy trưởng Đội Cứu quốc quân 1. Đồng chí Lương Văn Tri, Ủy viên Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ giữ chức vụ Chính trị viên, đồng chí Chu Văn Tấn làm Chỉ huy phó.

Lo sợ trước hoạt động mạnh mẽ của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1), ngày 25/7/1941, thực dân Pháp huy động lực lượng tiến hành một cuộc đàn áp khốc liệt quy mô lớn đối với căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai. Trong cuộc đàn áp quy mô lớn này, thực dân Pháp và tay sai đã gây nhiều tội ác đối với nhân dân Bắc Sơn. Nhiều làng bản bị đốt phá, nhiều quần chúng cách mạng bị giết, bị bắt và bị tra tấn dã man. Chúng dồn dân tập trung ở Đàng Lang, xã Quỳnh Sơn (nay là xã Bắc Quỳnh) để hòng “tát nước bắt cá” tập trung tiêu diệt Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn.

Trước tình hình đó, để bảo toàn lực lượng, đồng chí Lương Văn Tri cùng Ban Chỉ huy Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1) đã quyết định rút toàn bộ Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn chia làm 2 phân đội theo hai hướng lên Cao Bằng và ra khu vực biên giới Việt Nam – Trung Quốc. Trong đó, phân đội Cứu quốc quân do đồng chí Lương Văn Tri và đồng chí Phùng Chí Kiên chỉ huy rút ngày 10/8/1941 sang địa phận Bình Gia qua Na Rì, Ngân Sơn (Bắc Kạn) để lên Cao Bằng. Nhưng do một tên chánh tổng phản động ở Na Rì khai báo, đồng chí Lương Văn Tri cùng các đồng chí của mình bị quân địch bao vây, buộc phải nổ súng ngăn chặn địch để rút khỏi địa bàn. Trong cuộc chiến đấu anh dũng ấy, đồng chí Phùng Chí Kiên đã hy sinh oanh liệt. Đồng chí Lương Văn Tri bị thương nặng, bị địch bắt và giam ở nhà tù Cao Bằng. Ngày 29/9/1941, đồng chí Lương Văn Tri đã anh dũng hy sinh, để lại tấm gương sáng ngời về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, người chiến sĩ cộng sản kiên cường, bất khuất, quên mình vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

3. Ý nghĩa lịch sử về sự ra đời của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1)

Với trọng trách là đội quân vũ trang tuyên truyền, từ năm 1941 – 1945, Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1) giữ vai trò nòng cốt trong quá trình vận động, tập trung lực lượng quần chúng cách mạng, tích cực sửa soạn khởi nghĩa, nhanh chóng nắm bắt thời cơ, phối hợp chặt chẽ với Ban Việt Minh tỉnh, Ban Việt Minh các châu, huyện trong tỉnh Lạng Sơn phát động quần chúng cách mạng nổi dậy giành chính quyền từng phần, tiến tới giành chính quyền hoàn toàn ở Lạng Sơn trong cách mạng tháng Tám năm 1945.

Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn sau đổi tên thành Đội Cứu quốc quân 1 được Trung ương Đảng trực tiếp thành lập và chỉ đạo ngay sau cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn là đội quân giữ vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng, củng cố và phát triển căn cứ địa Bắc Sơn – Võ Nhai, một căn cứ địa chiến lược của cách mạng Việt Nam.

Với vai trò là đội vũ trang tuyên truyền nòng cốt, các lớp huấn luyện quân sự do Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn tổ chức tại địa bàn Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn và Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên đã góp phần trang bị kiến thức cơ sở về quân sự cho lớp cán bộ quân sự đầu tiên của nhiều tỉnh, thành phố trong nước. Từ đó, tiếp tục phát triển, hình thành các đội vũ trang tuyên truyền ở nhiều địa phương khác.

Xem thêm : Dấu hiệu nào dưới đây là một trong những căn cứ để xác định hành vi trái pháp luật?

Tinh thần anh dũng, ý chí kiên cường, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, hy sinh của Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1) trong bối cảnh kẻ thù khủng bố ác liệt đối với phong trào cách mạng ở Bắc Sơn và Võ Nhai đã khích lệ mạnh mẽ ý chí cách mạng, tinh thần đấu tranh kiên cường của quần chúng cách mạng trong cả nước.

Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (Đội Cứu quốc quân 1) là một trong những đội quân tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.

4. Phát huy tinh thần của Đội Cứu quốc quân 1, Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn đã nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều thành tựu trong đấu tranh, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước.

Phát huy tinh thần của Đội Cứu quốc quân 1, Đảng bộ đã lãnh đạo quân dân các dân tộc Lạng Sơn cùng với quân dân cả nước làm nên thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám 1945.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp (1946 – 1954), với ý chí quyết tâm “không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”, cùng với toàn Đảng, toàn dân ta, Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn đã giành được những chiến công hiển hách, giải phóng biên giới, giải phóng Lạng Sơn, góp phần đưa cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ của dân tộc ta đi đến thắng lợi bằng chiến dịch Điện Biên Phủ ngày 07/5/1954 lịch sử.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc (1955 – 1975), Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn đã nêu cao tinh thần cách mạng kiên cường, trở thành “cảng nổi” kiên cường mãi mãi đi vào lịch sử đấu tranh cách mạng của mảnh đất Lạng Sơn anh hùng.

Trong 10 năm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975 – 1985), với tinh thần đoàn kết, tự cường, Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn đã vượt qua mọi khó khăn, đóng góp công sức và trí tuệ khôi phục phát triển kinh tế – xã hội để từng bước vươn lên giành những thành tựu mới.

Trong thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo từ năm 1986 đến nay, tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh đã có bước phát triển vượt bậc. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) bình quân hằng năm giai đoạn 2016 – 2020 đạt 5,45%. GRDP bình quân đầu người năm 2020 đạt 44,5 triệu đồng; lĩnh vực nông, lâm nghiệp và xây dựng nông thôn mới có bước chuyển biến tích cực; tư duy sản xuất bước đầu đã có sự thay đổi theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị sản phẩm. Giáo dục và đào tạo đạt nhiều kết quả, chất lượng giáo dục tiếp tục được nâng lên. Công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia có kết quả tích cực; hết năm 2020 toàn tỉnh có 225 trường đạt chuẩn quốc gia. Công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe Nhân dân có nhiều chuyển biến tích cực, hết năm 2020 có 145/200 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã. Các lĩnh vực văn hoá, thể thao, thông tin và truyền thông đạt nhiều kết quả quan trọng. Công tác giảm nghèo, tạo việc làm được thực hiện quyết liệt, hiệu quả, an sinh xã hội được bảo đảm.Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững gắn với Chương trình xây dựng nông thôn mới được thực hiện tích cực, tỷ lệ hộ nghèo bình quân hằng năm giảm, năm 2020 giảm còn 7,89%. Tiềm lực quốc phòng, an ninh được tăng cường, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân được xây dựng, củng cố ngày càng vững mạnh.Công tác đối ngoại được thực hiện chủ động và hiệu quả, triển khai đồng bộ đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân. Công tác xây dựng Đảng đạt được nhiều kết quả quan trọng, các cấp ủy Đảng từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên, bước đầu đã ngăn chặn được sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, tạo được những chuyển biến tích cực trong việc khắc phục những yếu kém của một bộ phận cán bộ, đảng viên,góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh.

Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đội Cứu quốc quân 1 (23/02/1941 – 23/02/2021) là dịp để Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Lạng Sơn tưởng nhớ và ôn lại truyền thống yêu nước cách mạng kiên cường, tinh thần đoàn kết một lòng đấu tranh giải phóng dân tộc của các thế hệ cha anh đi trước. Mỗi cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh,tích cực phát huy những thành tích đã đạt được, chung sức chung lòng, phấn đấu thực hiện nhiệm vụ năm 2021, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XVII, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2020 – 2025 của Đảng./.

Nguyễn Văn Hiệp

Khoa Xây dựng Đảng

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp