Môi trường là gì? Chức năng vai trò và biện pháp bảo vệ môi trường

Trong thế giới hiện đại ngày nay, “môi trường” không còn là một khái niệm xa lạ, nhưng liệu mỗi chúng ta đã thực sự hiểu rõ môi trường là gì, nó có vai trò và chức năng như thế nào trong cuộc sống của chúng ta và làm thế nào để bảo vệ môi trường hiệu quả? Bài viết này sẽ là chìa khóa mở ra những hiểu biết sâu sắc về môi trường – ngôi nhà chung của chúng ta và đề xuất các biện pháp thiết thực nhằm gìn giữ và phát triển bền vững môi trường sống quý giá này

Môi trường là gì?

Môi trường bao gồm tất cả những gì tồn tại xung quanh chúng ta, tạo nên điều kiện để chúng ta và các sinh vật khác có thể sống, phát triển. Môi trường không chỉ bao gồm các yếu tố tự nhiên như không khí, nước, đất, sinh vật, mà còn bao gồm các yếu tố nhân tạo như các công trình xây dựng, đô thị, cơ sở hạ tầng, và các hoạt động kinh tế, xã hội.

Bạn đang xem: Môi trường là gì? Chức năng vai trò và biện pháp bảo vệ môi trường

Môi trường cũng bao gồm các khía cạnh vật lý, hóa học, sinh học và cả các yếu tố văn hóa, xã hội mà con người tạo ra và tương tác. Sự cân bằng và bảo vệ môi trường là điều cần thiết để duy trì sự đa dạng sinh học và đảm bảo sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống cho tất cả mọi người.

Còn theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2020 định nghĩa“Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và sinh vật”.

Khái niệm môi trường tự nhiên là gì?

Môi trường tự nhiên là hệ thống tổng hợp của các yếu tố tự nhiên không do con người tạo ra, bao gồm các thành phần vô sinh như đất, nước, không khí, và các thành phần hữu sinh như thực vật, động vật và các sinh vật khác. Môi trường tự nhiên cũng bao gồm các hiện tượng như khí hậu, thời tiết, và các quá trình địa chất như núi lửa, động đất và sự xói mòn.

Môi trường tự nhiên cung cấp nguồn tài nguyên cần thiết cho sự sống và phát triển của con người và các hệ sinh thái. Nó cũng đóng vai trò là một hệ thống tự điều chỉnh, có khả năng duy trì sự cân bằng sinh thái và hỗ trợ đa dạng sinh học. Tuy nhiên, môi trường tự nhiên ngày càng bị ảnh hưởng bởi các hoạt động của con người, dẫn đến những thách thức như biến đổi khí hậu, ô nhiễm và mất đa dạng sinh học.

> XEM THÊM:

• Tìm hiểu chi tiết mục đích của việc bảo vệ môi trường
• Ô nhiễm môi trường là gì? Những loại ô nhiễm môi trường hiện nay tại Việt Nam

Khái niệm môi trường nhân tạo là gì?

Môi trường nhân tạo là những không gian và cảnh quan được tạo ra hoặc sửa đổi bởi con người, trái ngược với môi trường tự nhiên, nơi các yếu tố và quy trình tự nhiên chiếm ưu thế. Môi trường nhân tạo có thể bao gồm các khu đô thị, nhà cửa, công trình xây dựng, đường xá, cơ sở hạ tầng và nhiều công trình phục vụ cho các hoạt động của xã hội như khu vực công nghiệp, khu thương mại và dịch vụ.

Xem thêm : Bầu ăn rau má được không? Những lưu ý khi sử dụng rau cho cho bà bầu

Môi trường nhân tạo thể hiện mức độ tác động của con người lên môi trường tự nhiên, làm thay đổi cảnh quan, chu trình sinh thái và điều kiện sống của nhiều loài sinh vật, bao gồm cả con người. Việc thiết kế và quản lý môi trường nhân tạo có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe, và ổn định môi trường tự nhiên.

Môi trường xã hội là gì?

Khái niệm môi trường xã hội được hiểu là thuật ngữ dùng để chỉ khung cảnh xã hội mà trong đó các cá nhân, nhóm và tổ chức tồn tại và tương tác với nhau. Các loại môi trường này bao gồm các yếu tố như:

• Kinh tế
• Chính trị
• Văn hóa
• Môi trường giáo dục
• Môi trường tự nhiên…

Môi trường xã hội ảnh hưởng đến sức khỏe, hạnh phúc, phát triển cá nhân và cả vấn đề lớn hơn như bình đẳng xã hội, công bằng và phát triển bền vững. Hiểu biết về môi trường xã hội và cách thức nó tác động đến hành vi và quyết định cá nhân là quan trọng để xây dựng các chính sách và chương trình hiệu quả nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống và xã hội.

Chức năng và vai trò của môi trường đối với con người

Môi trường có một vai trò quan trọng đối với con người cũng như toàn bộ sinh quyển. Dưới đây là một số chức năng của môi trường:

chính của môi trường đối với con người:

Môi trường chứa đựng tài nguyên thiên nhiên

Môi trường là tất cả những gì bao quanh chúng ta và bao gồm các thành phần tự nhiên và nhân tạo. Nó cung cấp cho chúng ta không gian để sống và nguồn tài nguyên cần thiết để duy trì cuộc sống. Tài nguyên thiên nhiên là những nguồn lực được tạo ra một cách tự nhiên mà không cần sự can thiệp của con người. Các loại tài nguyên thiên nhiên có thể được chia thành nhiều nhóm khác nhau, bao gồm nhưng không giới hạn:

• Tài nguyên không tái tạo: Đây là những nguồn tài nguyên tự nhiên có hạn, không thể tái tạo hoặc mất một khoảng thời gian lớn để tái tạo sau khi bị khai thác. Ví dụ bao gồm dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, và các khoáng sản như vàng, bạc, và đồng.
• Tài nguyên tái tạo: Những nguồn này có thể được tái tạo hoặc phục hồi trong một khoảng thời gian ngắn hơn qua quá trình tự nhiên hoặc can thiệp nhân tạo. Ví dụ bao gồm nước, cây cối, đất đai, và nguồn gió.
• Tài nguyên sinh học: Đây là các loại tài nguyên sống hoặc từng sống, chẳng hạn như thực vật, động vật, và vi sinh vật. Chúng cung cấp thức ăn, nguyên liệu và năng lượng cho các hoạt động khác của con người.
• Tài nguyên địa chất: Các tài nguyên như đá, cát, đất sét, và các loại khoáng sản khác mà chúng ta sử dụng trong xây dựng và ngành công nghiệp.
• Tài nguyên nước: Nước là tài nguyên thiết yếu cho sự sống của tất cả sinh vật và cần thiết cho nông nghiệp, công nghiệp, và sử dụng cá nhân.
• Tài nguyên không khí: Không khí sạch là cần thiết cho sức khỏe của con người và các hệ thống sinh thái.

Môi trường chứa đựng các chất phế thải do con người tạo ra.

Môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc chứa đựng và xử lý các chất phế thải do con người tạo ra. Dưới đây là một số điểm chính về vai trò của môi trường trong việc xử lý chất phế thải:

• Là nơi tiếp nhận phế thải: Môi trường tự nhiên bao gồm không khí, nước, đất, và các hệ sinh thái khác là nơi chứa đựng các chất phế thải mà con người thải ra từ hoạt động sản xuất, sinh hoạt, nông nghiệp, y tế, v.v.
• Phân hủy tự nhiên: Nhiều chất phế thải hữu cơ có thể được phân hủy một cách tự nhiên bằng các vi sinh vật trong đất hoặc nước, chuyển hóa thành các chất đơn giản hơn như nước, CO2, và các chất dinh dưỡng mà cây cối có thể tái sử dụng.
• Lọc và thanh lọc: Đất và nước có khả năng lọc và thanh lọc một số chất độc hại, giảm bớt tác động của chúng đối với môi trường sống của con người và các loài sinh vật khác.
• Hấp thụ và trung hòa: Một số hệ thống tự nhiên như rừng, đầm lầy, và các hệ sinh thái nước có thể hấp thụ các chất ô nhiễm, giúp trung hòa ảnh hưởng của chúng.
• Tạo nguồn tài nguyên mới: Quá trình tái chế và tái sử dụng phế thải có thể giúp chuyển hóa chất thải thành nguồn tài nguyên mới, giảm áp lực tiêu thụ nguồn tài nguyên tự nhiên và giảm tác động đến môi trường.
• Giới hạn sức chứa: Mặc dù môi trường có khả năng xử lý chất thải, nhưng sức chứa này là có hạn. Nếu lượng chất thải vượt quá khả năng xử lý tự nhiên của môi trường, sẽ dẫn đến ô nhiễm và các vấn đề môi trường nghiêm trọng.

Lưu trữ và cung cấp các thông tin

Vai trò lưu trữ và cung cấp thông tin của môi trường là vô cùng quan trọng trong việc quản lý và bảo tồn môi trường, cũng như hỗ trợ cho quyết định kinh tế – xã hội. Môi trường lưu trữ thông tin qua nhiều hình thức khác nhau:

• Hệ sinh thái giữ vai trò như một ngân hàng dữ liệu sống động, lưu trữ thông tin về sự đa dạng sinh học, quá trình sinh thái và tương tác giữa các loài.
• Các đặc tính hóa học, vật lý của đất và nước cung cấp thông tin về nguồn gốc, lịch sử hình thành và các tác động môi trường đã qua, cũng như khả năng hỗ trợ đời sống và sinh sản của các loài.
• Thành phần và chất lượng không khí ghi lại thông tin về hoạt động tự nhiên và nhân tạo, từ đó giúp nhận diện các vấn đề như ô nhiễm và biến đổi khí hậu….

Bảo vệ con người và sinh vật

Xem thêm : Trẻ em thừa canxi dễ bị… lùn?

Môi trường tự nhiên có vai trò hết sức quan trọng đối với sự sống của con người và các sinh vật khác trên Trái Đất. Dưới đây là một số vai trò cụ thể mà môi trường đóng góp cho sự bảo vệ và duy trì sự sống:

• Môi trường cung cấp nước, không khí, thực phẩm, nhiên liệu và nhiều tài nguyên khác cần thiết cho sự sống.
• Các hệ sinh thái khác nhau như rừng, đại dương, đầm lầy, và các hệ thống khác, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chu trình carbon, nitơ, oxy và các chu trình sinh học khác cần thiết cho sự sống.
• Cây xanh và đại dương giúp hấp thụ khí CO2, một trong những nguyên nhân chính của biến đổi khí hậu. Đồng thời, các hệ sinh thái cũng giúp điều chỉnh nhiệt độ và mức độ ẩm của không khí.
• Môi trường tự nhiên là nơi sinh sống của hàng triệu loài sinh vật, cung cấp nơi cư trú, thức ăn và điều kiện để sinh sản và phát triển.

Những biện pháp bảo vệ môi trường hiện nay

Có nhiều biện pháp bảo vệ môi trường đang được thực hiện trên khắp thế giới để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đảm bảo sự bền vững của hành tinh. Dưới đây là một số biện pháp phổ biến mà ai cũng có thể thực hiện.

1. Tăng cường việc trồng cây

Cây cối đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất oxy và tiêu thụ carbon dioxide, giảm thiểu hiện tượng xói mòn đất và duy trì cân bằng cho hệ sinh thái. Chính vì lý do này, chúng ta nên trồng nhiều cây quanh nhà để tận hưởng bầu không khí sạch sẽ mà chúng cung cấp, đồng thời kiềm chế việc phá rừng không kiểm soát.

1. Áp dụng vật liệu từ tự nhiên

Chúng ta có thể giảm thiểu khí thải độc hại ra môi trường không khí, đất và nước nếu sử dụng năng lượng và các phương tiện vận chuyển một cách thông minh hơn. Thông qua việc lên kế hoạch bảo vệ môi trường, mỗi cá nhân có thể góp phần tạo ra sự biến đổi tích cực, giúp môi trường trở nên xanh, sạch và đẹp hơn.

1. Ứng dụng năng lượng sạch

Chúng ta cần phải chuyển đổi sang sử dụng các loại năng lượng tái tạo, ví dụ như năng lượng gió hoặc năng lượng mặt trời. Các nguồn năng lượng này được coi là sạch bởi vì chúng không gây ra khí thải nhà kính như khi sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

1. Sử dụng điện một cách tiết kiệm

Thói quen để các phích cắm trong ổ khi không sử dụng thiết bị điện có thể gây ra sự lãng phí điện đáng kể, vì ngay cả khi ở chế độ chờ, chúng vẫn tiêu thụ điện. Do đó, hãy nhớ rút phích cắm ra khỏi ổ điện hoặc tắt nguồn khi thiết bị không được sử dụng.

1. Hạn chế sử dụng túi nilon

Túi nilon mất hàng trăm đến hàng ngàn năm mới có thể phân hủy sinh học và có thể tồn tại trong môi trường trong thời gian dài, gây hại cho con người và nhiều sinh vật sống trong nước và đại dương. Quá trình sản xuất 100 triệu túi nhựa tiêu tốn tới 12 triệu barrels dầu mỏ. Vì vậy, chúng ta nên sử dụng giấy, lá, giỏ tre hoặc nứa để đóng gói sản phẩm thay thế cho túi nilon.

Như vậy với những phân tích trên các bạn đã hiểu rõ hơn về các khái niệm môi trường dưới các góc độ khác nhau. Từ đó hãy cùng nhau nâng cao ý thức bảo vệ giữ gìn môi trường sống của chúng ta các bạn nhé.

“>

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp