Câu 1. Trong bài thơ dân gian Tiễn dặn người yêu, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào và tác dụng của nó là gì?
a. Anh yêu em, khi tiễn đưa em đến nhà chồng
Bạn đang xem: Danh sách Top 6 Bài luận Thực hành Tiếng Việt: Sử dụng Phương pháp lặp cấu trúc (Ngữ văn 11 – sách Cánh diều) xuất sắc nhất
Chim chích trên cao vút lượn, anh quay lại, anh quay lại
Chim nhạn thấp khuất bay quanh, giống như anh quay đi, anh quay đi
b. Đừng bỏ em trơ trọi giữa rừng
Đừng bỏ em giữa dòng sống thác trào dâng!
c. Không lấy nhau mùa hạ, chúng ta sẽ thuộc về nhau mùa đông
Không lấy nhau khi trẻ, chúng ta sẽ thuộc về nhau khi già.
Trả lời:
a. Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc – “anh quay lại”, “anh quay đi”
Xem thêm : Người sinh tháng 9 âm mệnh gì, tính cách, sự nghiệp?
→ Tác dụng: Truyền đạt cảm xúc trữ tình, lưu luyến của người kể. Thể hiện rõ tâm trạng, cảm xúc lúc tiễn biệt.
b. Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc – “Đừng bỏ em…”
→ Tác dụng: Sử dụng lặp cấu trúc để làm nổi bật cảm xúc tiếc nuối, buồn bã của người con gái khi chia xa người con trai.
c. Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc – “Không lấy nhau…”
→ Tác dụng: Khắc họa hình ảnh và cảm xúc của nhân vật, mong muốn ở bên nhau qua thời gian.
Câu 2. Hãy phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong những đoạn thơ và đoạn văn sau:
a. Trời xanh, núi rừng, cánh đồng, ngả đường, dòng sông – tất cả thuộc về chúng ta (Nguyễn Đình Thi)
b. Mùa xuân ở Bắc Việt, ở Hà Nội, đậm chất riêng – mưa riêu, gió lạnh, tiếng nhạn đêm, tiếng trống thôn xa, và hát huế tình (Vũ Bằng)
c. Nếu là chim, tôi là bồ câu trắng. Nếu là hoa, tôi là đóa hướng dương. Nếu là mây, tôi là vầng mây ấm. Là người, tôi sẽ hy sinh cho quê hương (Trương Quốc Khánh)
d. Mọi người đều coi ông là thủ phạm. Vua xa xỉ là vì ông, công khổ là vì ông, dân lầm than là vì ông, oán giận là vì ông, thần nhân trách móc là vì ông. Cửu Trùng Đài, họ có cần đâu? Họ đưa ra án giết ông, đóng kín Cửu Trùng Đài (Nguyễn Huy Tưởng)
Trả lời:
a. Phép lặp cấu trúc: “Trời xanh đây…”
→ Tác dụng: Tạo nhịp thơ, giọng điệu hùng vĩ, khẳng định ý thức chủ quyền về lãnh thổ và niềm tự hào về cảnh quan thiên nhiên đẹp của đất nước.
b. Phép lặp cấu trúc: “Mùa xuân…”
→ Tác dụng: Nhấn mạnh tình cảm của tác giả với mùa xuân đặc trưng của Bắc Việt, Hà Nội, thể hiện sự trân trọng và yêu quý.
c. Phép lặp cấu trúc: “Nếu là…tôi sẽ…”
→ Tác dụng: Gợi hình, tạo điệu cho câu thơ, nhấn mạnh mong ước chân thành và khát khao cống hiến của tác giả.
d. Phép lặp cấu trúc: “…vì ông”
→ Tác dụng: Gợi hình, tăng cường sức mạnh cho lời tố cáo, làm nổi bật trách nhiệm của người bị nói.
Câu 3. Viết một đoạn văn phân tích tác dụng của biện pháp lặp cấu trúc trong một bài thơ bạn đã đọc hoặc học.
Bài làm 1: Trong bài thơ ‘Đất nước’ của Nguyễn Đình Thi, tác giả tận dụng biện pháp tu từ lặp cấu trúc, với những từ ngữ như ‘Trời xanh’, ‘Núi rừng’, ‘Cánh đồng’, ‘Ngả đường’, ‘Dòng sông’. Phép lặp này tạo ra một nhịp điệu mạnh mẽ, giúp khắc sâu ý thức chủ quyền và lòng tự hào về vẻ đẹp thiên nhiên phong phú của Việt Nam. Đồng thời, nó làm nổi bật tư thế kiêu hãnh, đứng vững sau những năm gian khổ chiến đấu, khiến người đọc cảm nhận sự quyết tâm giữ vững đất nước.
Bài làm 2: Trong tác phẩm thơ ‘Sóng’ của Xuân Quỳnh, biện pháp lặp cấu trúc ‘Em nghĩ về…’ nhấn mạnh sự tương tư và khát khao của người nữ đối với người đồng điệu. Sự lặp lại này đồng thời làm tăng cường hình ảnh sóng biển, biểu tượng cho những biến động và cung bậc của tình cảm. Động từ ‘nghĩ’ lặp lại như một nhịp nhàng, làm nổi bật tâm trạng trữ tình, khao khát tình yêu đẹp và lâu bền.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp