Intracom Group

Trong xã hội hiện đại, chất thải nguy hại đã trở thành một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất đang đối diện với chúng ta. Sự gia tăng không ngừng về sản xuất công nghiệp và tiêu dùng đã kéo theo việc tạo ra một lượng lớn chất thải độc hại, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Nhưng liệu chúng ta đã thực sự hiểu về chất thải nguy hại và có những giải pháp nào để giải quyết vấn đề này? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Chất thải nguy hại là gì?

Chất thải nguy hại là loại chất thải mà có khả năng gây hại đến sức khỏe con người, động vật và môi trường nếu không được xử lý đúng cách. Chúng bao gồm các chất độc hại, chất ô nhiễm, chất gây ung thư, chất gây di truyền, chất gây phân hủy và các chất gây ô nhiễm khác. Một số ví dụ về chất thải nguy hại bao gồm pin, ắc quy, thuốc trừ sâu, hóa chất công nghiệp, chất bảo quản, chất xâm nhập từ các thiết bị điện tử và nhiều loại chất thải từ sản xuất công nghiệp khác.

Muôn hình vạn trạng các loại chất thải nguy hại

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, chất thải nguy hại là chất thải có chứa yếu tố độc hại, phóng xạ, lây nhiễm, dễ cháy, dễ nổ, gây ăn mòn, gây nhiễm độc hoặc có đặc tính nguy hại khác.

Dưới đây là một số loại chất thải nguy hại phổ biến:

  • Hóa chất công nghiệp: Bao gồm các chất hóa học dùng trong quá trình sản xuất công nghiệp như axit, kiềm, dung môi hữu cơ, thuốc nhuộm, chất tẩy rửa, chất xúc tiến…
  • Chất ô nhiễm từ công nghiệp: Bao gồm khí thải công nghiệp, bụi, tro, kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium, asen,…
  • Chất thải y tế: Bao gồm các vật liệu sử dụng trong các cơ sở y tế như kim tiêm, băng gạc, bình máu, thuốc hết hạn sử dụng, chất xét nghiệm ô nhiễm,…
  • Chất thải điện tử: Bao gồm các thiết bị điện tử cũ, như máy tính, điện thoại di động, máy ảnh, pin, bóng đèn huỳnh quang,… Chúng chứa các chất độc hại như thủy ngân, chì, brom, polybrominated diphenyl ethers (PBDEs).
  • Chất thải hạt nhựa: Bao gồm các sản phẩm nhựa dùng một lần như túi nilon, chai nhựa, ống phân tử polymer,… Những chất thải này không phân hủy tự nhiên và gây ô nhiễm môi trường.
  • Chất thải hạt kim loại: Bao gồm các kim loại nặng như thủy ngân, chì, cadmium, arsenic, nickel,… Họ có khả năng tích tụ trong cơ thể con người và gây hại đến sức khỏe.
  • Chất phóng xạ: Bao gồm các chất phóng xạ như uranium, plutonium, cesium-137,… Chúng có thể gây tác động tiêu cực lên môi trường và sức khỏe con người.

Các loại chất thải nguy hại này đều cần được xử lý một cách an toàn và bền vững để giảm thiểu tác động đến môi trường và sức khỏe con người.

Tình hình chất thải nguy hại hiện nay

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, lượng chất thải nguy hại phát sinh tại Việt Nam hiện nay khoảng 874.589 tấn/năm, trong đó, chất thải rắn chiếm khoảng 80%. Lượng chất thải này phát sinh chủ yếu từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chiếm khoảng 70%, tiếp theo là chất thải từ hoạt động y tế, chiếm khoảng 20% và rác thải nguy hại từ hoạt động sinh hoạt, chiếm khoảng 10%.

Tình trạng phát sinh chất thải nguy hại ngày càng tăng

Do sự phát triển kinh tế – xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ngày càng mở rộng, kéo theo lượng chất thải nguy hại phát sinh cũng tăng lên. Bên cạnh đó, hoạt động sinh hoạt của con người cũng có xu hướng gia tăng, dẫn đến lượng chất thải từ hoạt động sinh hoạt cũng tăng lên.

Tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải nguy hại còn thấp

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải nguy hại tại Việt Nam hiện nay đạt khoảng 90%, trong đó, tỷ lệ thu gom rác thải từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đạt khoảng 95%, tỷ lệ thu gom từ hoạt động y tế đạt khoảng 99% và từ hoạt động sinh hoạt đạt khoảng 85%. Tuy nhiên, tỷ lệ xử lý chất thải nguy hại an toàn và hiệu quả còn chưa cao, dẫn đến nguy cơ ô nhiễm môi trường và sức khỏe con người.

Cơ sở hạ tầng xử lý chất thải nguy hại còn thiếu và chưa đồng bộ

Hiện nay, cả nước có khoảng 118 cơ sở xử lý chất thải nguy hại đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép, với tổng công suất xử lý khoảng 1.500 nghìn tấn/năm. Tuy nhiên, các cơ sở này chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn, còn ở các khu vực nông thôn, miền núi, công ty xử lý chất thải nguy hại còn thiếu và chưa đồng bộ.

Giải pháp quản lý cho vấn đề chất thải nguy hại

Để giảm thiểu phát sinh chất thải nguy hại, cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của chúng, từ đó thay đổi hành vi, thói quen sản xuất, sinh hoạt để giảm thiểu phát sinh rác thải nguy hại.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh thu gom, xử lý, bảo đảm thu gom và xử lý an toàn, hiệu quả. Bên cạnh đó, cần phát triển các công nghệ xử lý chất thải nguy hại tiên tiến, thân thiện với môi trường.

Đặc biệt, cần nâng cấp cơ sở hạ tầng, đảm bảo đáp ứng nhu cầu xử lý chất thải nguy hại phát sinh. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh đầu tư xây dựng mới các cơ sở xử lý chất thải nguy hại ở các khu vực nông thôn, miền núi.

Việc quản lý và xử lý chất thải nguy hại là một vấn đề cấp bách cần được quan tâm. Với những giải pháp đồng bộ, hiệu quả, Việt Nam sẽ từng bước giải quyết những thách thức trong quản lý và xử lý, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.