Ý nghĩa, nguồn gốc bánh chưng bánh giầy và bánh tét trong mâm cỗ ngày Tết

Trong mâm cỗ ngày Tết của mọi gia đình từ Bắc vào Nam đâu đâu cũng thấy hình ảnh của các loại bánh như bánh chưng, bánh giầy và bánh tét. Bánh chưng và bánh giầy không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng của văn hóa và tâm linh của dân tộc. Vậy nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy, bánh tét từ đâu và có ý nghĩa như thế nào? Hãy cùng FPT Shop tìm hiểu câu trả lời qua bài bên dưới nhé!

Tìm hiểu nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy và bánh tét

Nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy

Theo truyền thuyết, nguồn gốc bánh chưng và bánh giầy bắt nguồn từ một cuộc thi do vua Hùng đời thứ sáu tổ chức để chọn người kế vị với yêu cầu tìm món ăn ngon để bày trong mâm cỗ ngày Tết sao cho ý nghĩa nhất.

Trong khi các hoàng tử đua nhau tìm kiếm của ngon vật lạ dâng lên cho vua cha thì người con trai thứ 18 của vua Hùng là Lang Liêu được thần linh mách bảo chọn gạo là nguyên liệu quan trọng nhất để làm nên chiếc bánh đã dâng lên hai loại bánh đơn giản nhưng đậm đà bản sắc dân tộc được làm từ gạo chính là bánh chưng và bánh giầy. Ông muốn thể hiện lòng thành kính của mình với tổ tiên và lòng yêu quý quê hương đất nước.

Vua Hùng Vương đã rất ấn tượng với sự sáng tạo và ý nghĩa của bánh chưng và bánh giầy và đã trao ngôi vua cho Lang Liêu. Từ đó, bánh chưng và bánh giầy trở thành hai loại bánh không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt Nam để tưởng nhớ công lao của tổ tiên và biểu hiện lòng biết ơn đối với mẹ thiên nhiên.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 1)

Nguồn gốc bánh tét

Bánh tét là một món ăn truyền thống của người Việt Nam, đặc biệt là ở miền Tây Nam Bộ. Bánh tét không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn mang nhiều ý nghĩa văn hóa và lịch sử. Theo một số giả thuyết, bánh tét là kết quả của sự ảnh hưởng văn hóa Việt – Chăm và là biểu tượng của Linga, vật thể linh thiêng của thần Shiva trong tôn giáo Hindu của người Chăm.

Bánh tét cũng được cho là có liên quan đến chiến thắng lịch sử của vua Quang Trung khi đem quân Bắc tiến đánh quân Thanh năm 1789. Theo truyền thuyết này, vua Quang Trung đã ra lệnh nấu bánh chưng nhưng hình dạng trụ như bánh tét hiện nay để quân lính mang theo bánh tét để tiện cho việc hành quân và ăn uống.

Đặc điểm của bánh chưng, bánh giầy và bánh tét

Đặc điểm bánh chưng

Nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy đến từ miền Bắc. Bánh có hình vuông, dày khoảng 5-6cm mang biểu tượng cho đất. Bánh thường được gói bằng các nguyên liệu như gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn và bao bọc bởi lá dong. Bánh chưng có hương vị đặc trưng do sự kết hợp hài hòa giữa các thành phần: vỏ bánh mềm dẻo, nhân bánh bùi béo và thơm mùi lá dong. Bánh chưng có thể ăn kèm với dưa hành, giò lụa, nem chua hoặc mắm tôm để tăng thêm phần hấp dẫn. Bánh chưng cũng có thể chiên giòn hoặc nướng để đổi vị.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 2)

Đặc điểm bánh giầy

Bánh giầy là một món ăn truyền thống của người Việt Nam được làm từ gạo nếp, loại gạo có đặc tính dẻo, ngọt và hạt to. Bánh giầy được nghiền nhuyễn từ gạo nếp và ép thành hình tròn, dẹt, thường được dùng làm bánh mì hoặc bánh kẹp. Bánh giầy có thể kết hợp với nhiều loại nhân khác nhau tùy thuộc vào khẩu vị và địa phương.Một số cách ăn phổ biến là ăn bánh giầy với chả lụa, nem chua, dưa muối, mè rang, mật ong, đường hoặc muối. Bánh giầy cũng có thể chiên giòn hoặc nướng lên để ăn.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 3)

Đặc điểm bánh tét

Bánh tét có hình dạng trụ dài được gói bằng lá chuối và luộc chín trong nước. Bên trong bánh tét có nhân làm từ đậu xanh, thịt heo hoặc các loại nhân khác như nhân tam sắc, ngũ sắc tùy theo vùng miền. Bánh tét có màu vàng của gạo nếp, xanh của lá chuối và đỏ của thịt heo. Bánh tét thường được dùng làm món ăn trong các dịp lễ Tết Nguyên Đán.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 4)

Ý nghĩa của bánh chưng, bánh giầy

Tượng trưng cho Trời Đất

Dựa trên nguồn gốc bánh chưng, khi Lang Liêu được thần nhân mách bảo cặn kẽ về nguyên liệu làm nên chiếc bánh là gạo – “hạt ngọc Trời” nuôi nấng tâm hồn người Việt.

Hơn nữa, bánh chưng được biết đến có hình vuông tượng trưng cho Đất, còn bánh giầy có hình tròn tượng trưng cho Trời. Bánh chưng và bánh giầy thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người, giữa vật chất và tinh thần.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 5)

Thể hiện lòng biết ơn tổ tiên

Bánh chưng, bánh giầy là những món bánh truyền thống của người Việt không thể thiếu trong mâm cỗ cúng ông bà tổ tiên. Những chiếc bánh ngọt này không chỉ có ý nghĩa văn hóa mà còn thể hiện tình cảm, lòng biết ơn mà thế hệ mai sau dành cho ông bà.

Thể hiện tình yêu thương

Bánh chưng, bánh giầy không chỉ là biểu tượng của nền văn minh lúa nước mà còn thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, gia đình. Bánh chưng, bánh giầy còn là cách để người dân Việt Nam thể hiện lòng kính trọng, biết ơn đến những người đã hy sinh, góp phần xây dựng quê hương và bảo vệ Tổ Quốc.

Khi ăn bánh chưng, bánh giầy, chúng ta cảm nhận được hương vị của quê hương, của cha ông, của lịch sử và văn hóa. Bánh chưng, bánh giầy là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người Việt Nam.

Thể hiện sự sung túc, sum vầy

Bánh chưng, bánh giầy cũng là một phần không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên đán, biểu trưng cho sự sung túc, tròn đầy. Trong mỗi mâm cỗ Việt, hai loại bánh Tết này còn thể hiện sự mong cầu một năm mới hạnh phúc và ấm no.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 6)

Ý nghĩa của bánh tét

Biểu trưng cho sự an khang và thịnh vượng

Bánh tét có hình dạng trụ, dài, giống như tiền vàng hoặc cây tre. Bánh tét đặc trưng với màu vàng của gạo nếp, màu xanh của lá chuối và màu đỏ của thịt heo, những màu sắc này được xem là mang lại sự sung túc và phú quý. Bánh tét cũng được coi là một loại vật phẩm cúng Tết để cầu mong cho năm mới an khang và thịnh vượng.

Thể hiện niềm kính trọng và tri ân

Bánh tét được làm từ những nguyên liệu quen thuộc và dễ kiếm như gạo nếp, đậu xanh, thịt heo, lá chuối,… Những nguyên liệu này không chỉ bổ dưỡng mà còn phản ánh sự giản dị, thanh cao và mộc mạc của người Việt Nam. Bánh tét còn xuất hiện trong mâm cỗ Việt với ý nghĩa kính trọng biết ơn tổ tiên. Bánh tét cũng dùng để biếu cho người thân, bạn bè, hàng xóm hoặc đem lên chùa để tỏ lòng hiếu kính và biết ơn.

Thể hiện sự gắn kết và sum họp của gia đình

Bánh tét được làm từ nhiều nguyên liệu khác nhau nhưng khi được gói và nấu chung, chúng tạo thành một món ăn ngon và hài hòa. Bánh tét cũng giống như các thành viên trong gia đình, dù có khác biệt nhưng vẫn luôn quan tâm và yêu thương nhau.

nguồn gốc bánh chưng (ảnh 7)

Tạm kết

Những món bánh này không chỉ là món ăn ngon mà còn là biểu tượng của lịch sử, văn hóa và tâm linh của người Việt Nam. Hy vọng qua bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa và nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy và bánh tét. Chúng ta hãy cùng nhau duy trì và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp này bạn nhé!

Xem thêm:

  • Sự thật thú vị về bánh đa – món ăn truyền thống với hương vị dân dã mà “gây thương nhớ”
  • Bánh cáy là bánh gì? Cách làm bánh cáy đặc sản Thái Bình thơm ngon chuẩn vị

Nếu bạn muốn “đổi vị” cho những món bánh này, bạn có thể thử rán bánh chưng, bánh tét với nồi chiên không dầu. Lớp vỏ giòn tan bên ngoài kết hợp với gạo nếp dẻo mềm bên trong chắc chắn sẽ không làm bạn thất vọng. Hãy tham khảo ngay nồi chiên không dầu chất lượng tại FPT Shop.