Thụ tinh kép là gì? Quá trình, ý nghĩa của thụ tinh kép ở thực vật

Trong chương trình sinh học lớp 11, sinh sản hữu tính ở thực vật là một bài học hấp dẫn đối với học sinh. Để bổ trợ thêm kiến thức về thụ tinh kép là gì, Dinhnghia đã tổng hợp những kiến thức liên quan đến thụ tinh là gì và quá trình thụ tinh kép để giúp bạn hiểu hơn về quá trình sinh sản ở thực vật!

Thụ tinh ở thực vật là gì?

Thụ tinh là gì lớp 11? Thụ tinh ở thực vật là gì? Khái niệm này có thể được hiểu như sau: Thụ tinh ở thực vật là hiện tượng tế bào sinh dục đực (tinh trùng) của hạt phấn kết hợp với tế bào sinh dục cái (trứng) có trong noãn và tạo thành một tế bào mới gọi là hợp tử. Thụ tinh là một bước quan trọng trong quá trình sinh sản hữu tính. Sau khi thụ tinh, hợp tử phát triển thành phôi, noãn phát triển thành hạt có chứa phôi, bầu phát triển thành quả có chứa hạt.

Bạn đang xem: Thụ tinh kép là gì? Quá trình, ý nghĩa của thụ tinh kép ở thực vật

Thụ tinh kép là gì? Quá trình thụ tinh kép ở thực vật

Thụ tinh kép là gì?

Thụ tinh kép là hiện tượng cả 2 nhân cùng tham gia vào quá trình thụ tinh. Trong đó, nhân thứ nhất (giao tử đực thứ nhất) thụ tinh với tế bào trứng tạo thành hợp tử, còn nhân thứ 2 (giao tử đực thứ hai) hợp nhất với nhân lưỡng bội (2n) ở trung tâm của túi phôi tạo nên nhân tam bội (3n). Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật Hạt kín (thực vật có hoa).

Quá trình thụ tinh kép ở thực vật xảy ra như thế nào?

Hạt phấn nảy mầm tạo thành ống phấn, trong ống phấn có chứa nhân sinh dưỡng và nhân sinh sản. Khi tới lỗ noãn thì nhân sinh dưỡng mất đi, còn lại nhân sinh sản. Nhân sinh sản nguyên phân một lần cho 2 giao tử đực

• 1 giao tử đực kết hợp với noãn cầu → hợp tử 2n → hạt
• 1 giao tử đực kết hợp với nhân lưỡng bội 2n → hợp tử 3n → phôi nhũ

Ưu điểm của thụ tinh kép

Thụ tinh kép mang lại rất nhiều ưu điểm nổi bật như:

• Thụ tinh kép sẽ tạo ra được những cá thể có khả năng thích nghi tốt với môi trường sống ổn định và ít có sự biến động. Nhờ đó mà quần thể phát triển, sinh sôi nảy nở rất nhanh.
• Tốc độ thụ tinh nhanh, chỉ trong một thời gian ngắn có thể tạo ra được số lượng con cháu lớn.
• Thông qua sự phát triển của thực vật hạt trần và thực vật hạt kín, có thể thấy được môi trường sống của thực vật hạt kín đa dạng hơn, khả năng tiến hóa của chúng cũng tốt hơn thực vật hạt trần.

• Thụ tinh kép sẽ tạo nên được những cá thể mới giống với cá thể mẹ về những đặc điểm di truyền.
• Vì không tiêu tốn năng lượng cho việc tạo giao tử và thụ tinh nên cho phép hiệu suất sinh sản cao.
• Cá thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra được thế hệ sau. Điều này rất có lợi trong các quần thể có mật độ thưa và thấp.

Một số giải đáp liên quan đến thụ tinh kép

Thụ tinh kép là gì? Tại sao thụ tinh kép chỉ diễn ra ở thực vật hạt kín và ưu thế của nó là gì? Cùng tìm hiểu một số vấn đề liên quan đến thụ tinh kép nhé!

Vì sao chỉ diễn ra thụ tinh kép ở thực vật hạt kín?

Thực vật hạt kín là nhóm thực vật có hoa, có cơ quan sinh dưỡng phát triển đa dạng. Thực vật hạt kín có hoa, quả hạt và hạt nằm trong quả. Thụ tinh kép là một đặc trưng của thực vật hạt kín, là cơ sở để nhận biết sự khác biệt trong quá trình sinh sản giữa thực vật hạt trần và thực vật hạt kín.

• Ở thực vật hạt kín, hạt được bao bọc bởi quả, được quả bảo vệ và cung cấp dinh dưỡng; do đó, thực vật hạt kín phải trải qua quá trình thụ tinh kép.
• Đối với thực vật hạt trần, hạt không ở trong quả cho nên không có quá trình thụ tinh kép tạo phôi mà chỉ có thụ tinh tạo hợp tử.

Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là gì?

Vai trò của thụ tinh kép là dự trữ chất dinh dưỡng trong noãn đã thụ tinh để nuôi phôi phát triển để đến khi hình thành cây non có khả năng tự dưỡng; điều này, đảm bảo cho thế hệ sau có khả năng thích nghi với điều kiện biến đổi của môi trường sống, duy trì nòi giống.

Chúng ta có thể nhận thấy ưu điểm của thụ tinh kép thông qua sự phát triển của thực vật hạt kín và thực vật hạt trần, theo đó môi trường sống của thực vật hạt kín đa dạng hơn, sự tiến hóa cao hơn so với thực vật hạt trần.

Thụ phấn và thụ tinh có mối quan hệ như thế nào?

Quá trình thụ tinh chỉ xảy ra sau khi thụ phấn kết thúc. Để có thể xảy ra quá trình thụ tinh thì hạt phấn sau khi rơi vào đầu nhụy phải nảy mầm và mọc ra ống phấn, giải phóng tinh trùng kết hợp với noãn trong quá trình thụ tinh tạo thành hợp tử 2n và nội nhũ 3n. Nếu quá trình thụ phấn không thành công thì thụ tinh cũng sẽ không diễn ra.

Sinh sản hữu tính là gì? Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa?

Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản trong đó có sự hợp nhất của giao tử đực ( tinh trùng ) và giao tử cái (trứng) để tạo nên hợp tử, sau này sẽ dần hình thành và phát triển thành cá thể mới.

Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi

• Sự hình thành hạt phấn: Hạt phấn được hình thành từ tế bào mẹ hạt phấn (2n) có trong bao phấn giảm phân tạo thành bốn tế bào đơn bội (n). Bốn tế bào đơn này tiếp tục nguyên phân tạo thành hai tế bào không cân đối. Trong đó, tế bào bé sẽ là tế bào sinh sản, tế bào lớn là tế bào dinh dưỡng sẽ phân hóa thành ống phấn.
• Sự hình thành túi phôi: Tế bào mẹ ở trong bầu nhụy sẽ tiến hành giảm phân tạo thành 4 tế bào con. Sau đó 3 tế bào đơn bội sẽ bị tiêu biến dần chỉ còn lại duy nhất 1 đại bảo tử được giữ lại. Đại bào tử này sẽ thực hiện nguyên nhân, hình thành nên túi phôi. Túi phôi sẽ là nơi chứa noãn cầu đơn bội (n) và nhân cực (2n).

Quá trình hình thành hạt và quả

Noãn đã thụ tinh sẽ phát triển thành hạt. Có hai hạt là hạt có nội nhũ (hạt cây một lá nảy mầm) và hạt không có nội nhũ (hạt cây hai lá nảy mầm). Nội nhũ hay còn gọi là phôi nhũ là mô nuôi dưỡng phôi phát triển.

Quả là do bầu nhụy sinh trưởng và phát triển thành. Bầu nhụy dày lên, biến thành quả giống như một cái bao bọc, bảo vệ hạt và giúp hạt phát tán. Quả đơn tính là quả được hình thành không qua thụ tinh noãn. Tuy nhiên quả không có hạt chưa hẳn là quả đơn tính vì có thể hạt đã bị thóai hóa.

Sau khi trải qua những biến đổi về mặt sinh lí, sinh hóa quả sẽ bắt đầu chín. Khi chín quả sẽ có sự thay đổi về mặt kích thước, màu sắc cũng như độ cứng hoặc hương vị nhằm mục đích hấp dẫn, tạo thuận lợi cho sự phát tán của hạt.

Bài tập trắc nghiệm về thụ tinh kép ở thực vật có hoa

Câu 1: Thụ tinh kép ở thực vật có hoa là sự kết hợp của?

A. Hai nhân giao tử đực với nhân của trứng và nhân cực trong túi phôi tạo thành hợp tử và nhân nội nhũ.

Xem thêm : Thế kỷ là gì? Tìm hiểu thế kỷ XXI là thế kỷ bao nhiêu?

B. Nhân 2 giao tử đực và giao tử cái (trứng) trong túi phôi tạo thành hợp tử.

C. Hai tinh tử với trứng ở trong túi phôi.

D. Hai bộ NST đơn bội của giao tử đực và giao tử cái (trứng) trong túi phôi tạo thành hợp tử có bộ NST lưỡng bội.

Hướng dẫn giải: Đáp án đúng là A

Câu 2: Khi hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ cùng loài thì hạt phấn hút chất nhầy trên đầu nhuỵ, trương lên và nảy mầm thành

A. Túi phôi.

B. Bao phấn.

C. Chỉ nhị.

D. Ống phấn.

Hướng dẫn giải: Đáp án đúng là D

Câu 3: Trứng được thụ tinh ở:

A. Ống phấn

B. Túi phôi

C. Đầu nhụy

D. Bao phấn

Hướng dẫn giải: Đáp án đúng là B

Câu 4: Hiện tượng thụ tinh kép có ở nhóm thực vật nào sau đây?

A. Thực vật hạt trần

B. Rêu

C. Dương xỉ

D. Thực vật hạt kín

Hướng dẫn giải: Đáp án đúng là D

Câu 5: Trong quá trình thụ tinh của thực vật có hoa, bộ nhiễm sắc thể của các nhân gồm nhân của giao tử là?

A. n của nhân cực là n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 3n.

B. n của nhân cực là 2n của trúng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 2n.

C. n của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 3n

D. n của nhân cực là 2n, của trứng là n, của hợp tử là 2n, của nội nhũ là 4n

Hướng dẫn giải: Đáp án đúng là C

Câu 6: Trong các loài hoa dưới đây, loài hoa nào chứa nhiều noãn nhất ?

A. Hoa măng cụt

B. Hoa vải

C. Hoa lạc

D. Hoa na

Xem thêm:

• Cơ quan sinh sản của cây thông là gì? So sánh đặc điểm sinh sản của cây dương xỉ và cây thông
• Enzim là gì? Enzim trong nước bọt có tên là gì?
• Nuôi cấy mô là gì? Cơ sở tế bào học của nuôi cấy mô

Hy vọng với bài viết thụ tinh kép là gì sẽ giải đáp được những thắc mắc của bạn. Hãy theo dõi những bài viết tiếp theo của Dinhnghia để bổ sung thêm kiến thức bạn nhé! Cảm ơn, hẹn gặp lại!

Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp