Quốc phòng là công cuộc giữ nước bằng sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng, lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt.

MỞ ĐẦU Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định: “Phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị đồng thời kết hợp sức mạnh thời đại, tranh thủ tối đa sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN, nền văn hoá và lợi ích quốc gia – dân tộc; giữ vững môi trường hoà bình, ổn định chính trị, an ninh quốc gia, an ninh con người, xây dựng trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh để phát triển đất nước theo định hướng XHCN”.

Củng cố QPAN, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó Quân đội và Công an là nòng cốt. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động “DBHB”. Ứng phó kịp thời, hiệu quả với các đe doạ an ninh phi truyền thống. Có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa… Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, thống nhất chủ quyền lãnh thổ, vùng trời, vùng biển của Tổ quốc.

Vì vậy, việc nghiên cứu nắm vững quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước góp phần xây dựng nền QPTD và an ninh nhân dân vững chắc là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và của toàn dân trong đó có sinh viên

I. VỊ TRÍ, ĐẶC TRƯNG NỀN QUỐC PHÒNG TOÀN DÂN VÀ AN NINH NHÂN DÂN

A. VỊ TRÍ 1. Một số khái niệm

  • Khái niệm về Quốc phòng. “Quốc phòng là công cuộc giữ nước của một quốc gia, gồm tổng thể các hoạt động đối nội, đối ngoại về quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học…., của nhà nước và nhân dân để phòng thủ đất nước, tạo nên sức mạnh toàn diện, cân đối, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng, nhằm giữ vững hòa bình, đẩy lùi ngăn chặn các hoạt động gây chiến của kẻ thù và sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược dưới mọi hình thức quy mô” (Trung tâm từ điển bách khoa quân sự, từ điển BKQSVN, NXBQĐND, Hà Nội 2004)

  • Khái niệm về Quốc phòng toàn dân. Quốc phòng toàn dân là nền quốc phòng mang tính chất “vì dân, do dân, của dân”, phát triển theo phương hướng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường và ngày càng hiện đại, kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lí, điều hành của Nhà nước, do nhân dân làm chủ, nhằm giữ vững hoà bình, ổn định của đất nước, sẵn sàng

đánh bại mọi hành động xâm lược và bạo loạn lật đổ của các thế lực đế quốc, phản động; bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.” – Nền quốc phòng toàn dân là sức mạnh quốc phòng của đất nước được xây dựng trên nền tảng nhân lực, vật lực, tinh thần mang tính chất toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự cường – Khái niệm về An ninh nhân dân. + Là sự nghiệp của toàn dân, do nhân dân tiến hành, lực lượng an ninh nhân dân làm nòng cốt dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước. Nhằm đập tan mọi âm mưu và hành động xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, cùng với quốc phòng toàn dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

  • Bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam có vai trò nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia. An ninh quốc gia có nhiệm vụ: đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ Đảng, chính quyền, các lực lượng vũ trang và nhân dân”
  • Nền an ninh nhân dân là sức mạnh về tinh thần, vật chất, sự đoàn kết và truyền thống dựng nước, giữ nước của toàn dân tộc được huy động vào sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, trong đó lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh nhân dân làm nòng cốt.

2. Vị trí Xây dựng nền QPTD, ANND có vị trí chiến lược trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc

Đảng ta đã khẳng định: “Trong khi đặt trọng tâm vào nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội, chúng ta không một chút lơi lỏng nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, luôn luôn coi trọng quốc phòng – an ninh, coi đó là nhiệm vụ chiến lược gắn bó chặt chẽ”

B. ĐẶC TRƯNG 1. Nền QPTD – ANND chỉ có mục đích duy nhất là tự vệ chính đáng

  • Chúng ta xây dựng nền quốc phòng, an ninh nhân dân vững mạnh là để tự vệ, chống lại thù trong, giặc ngoài, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân dân. Góp phần giữ gìn hòa bình hợp tác và phát triễn ở khu vực và trên thế giới.

  • Khác hẳn về chất so với nền quốc phòng của các nước tư bản chủ nghĩa 2. Đó Là nền quốc phòng – an ninh vì dân, của dân và do toàn thể nhân dân tiến hành

  • Đặc trưng này thể hiện truyền thống, kinh nghiệm của dân tộc ta trong lịch sử dựng nước và giữ nước.

định chính trị, môi trừơng hoà bình, phát triển đất nước theo hướng xã hội chủ nghĩa.

B. NHIỆM VỤ XÂY DỰNG NỀN QPTD – ANND

  • Lực lượng QP-AN: Là những con người, tổ chức và những cơ sở vật chất, tài chính đảm bảo cho các hoạt động đáp ứng yêu cầu của quốc phòng, an ninh.

Lực lượng quốc phòng, an ninh bao gồm lực lượng toàn dân (lực lượng chính trị) và lực lượng vũ trang nhân dân.

Lực lượng chính trị bao gồm: Các tổ chức trong hệ thống chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội và những tổ chức khác trong đời sống xã hội đã được phép thành lập và quần chúng nhân dân.

Lực lượng vũ trang nhân dân bao gồm: Quân đội nhân dân, Dân quân tự vệ, Công an nhân dân.

  • Xây dựng lực lượng QP – AN đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam XHCN:

Là xây dựng lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang nhân dân đáp ứng yêu cầu của quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

C. XÂY DỰNG TIỀM LỰC QP – AN NGÀY CÀNG VỮNG MẠNH 1. Khái niệm tiềm lực QP-AN Là khả năng nhân lực, vật lực, tài chính có thể huy động để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Tiềm lực QP – AN được thể hiện ở tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội nhưng tập trung ở: Tiềm lực chính trị, tinh thần; tiềm lực kinh tế; tiềm lực khoa học, công nghệ và tiềm lực quân sự, an ninh.

2. Nội dung xây dựng tiềm lực QP – AN a) Xây dựng tiềm lực chính trị – tinh thần

  • Là khả năng về chính trị, tinh thần có thể huy động nhằm tạo nên sức mạnh để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng an ninh.

  • Vị trí: Tiềm lực chính trị tinh thần là nhân tố cơ bản tạo nên sức mạnh của quốc phòng, an ninh. Là yếu tố quyết định để xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững mạnh.

  • Biểu hiện: Được biểu hiện ở năng lực lãnh đạo của Đảng, quản lí điều hành của Nhà nước; ý chí, quyết tâm của nhân dân, của các lực lượng vũ trang nhân dân sẵn sàng đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ QPAN bảo vệ Tổ quốc trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, tình huống.

  • Nội dung: Là tập trung xây dựng sức mạnh tinh thần, là xây dựng bồi đắp nhân tố con người cụ thể:

  • Xây dựng tình yêu quê hương đất nước niềm tin đối với sự lãnh đạo của Đảng, quản lí của Nhà nước, đối với chế độ xã hội chủ nghĩa.

  • Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

  • Xây dựng khối đoàn kết toàn dân; nâng cao cảnh gíac cách mạng ; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

  • Thực hiện tốt giáo dục quốc phòng, an ninh.

  • Biện pháp:
  • Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng và không ngừng phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

  • Thực hiện tốt sự lãnh đạo của Đảng, quản lý điều hành của nhà nước trên tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội.

  • Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, chăm lo xây dựng các tổ chức quần chúng; quan tâm đến lợi ích của tất cả các giai cấp, tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo.

b) Xây dựng tiềm lực KH – CN

  • Là khả năng về khoa học và công nghệ quốc gia có thể khai thác, huy động cho quốc phòng an ninh

  • Biểu hiện: Là ở số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ khoa học kĩ thuật, cơ sở vật chất kĩ thuật có thể huy động phục vụ cho quốc phòng, an ninh và năng lực ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học có thể đáp ứng yêu cầu của quốc phòng, an ninh…

  • Nội dung: Xây dựng tiềm lực khoa học công nghệ của nền QPTD, ANND, Là tạo nên khả năng về khoa học, công nghệ của quốc gia có thể khai thác, huy động phục vụ cho quốc phòng, an ninh.

  • Biện pháp:

  • Phải huy động tổng lực các khoa học, công nghệ quốc gia, trong đó KHQS, an ninh làm nòng cốt để nghiên cứu các vấn đề về quân sự, an ninh, về sữa chữa, cải tiến, sản xuất các loại vũ khí trang bị.

  • Phải thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ khoa học, kĩ thuật.

Phải huy động tổng lực, các khoa học công nghệ quốc gia…, phải thực hiên tốt công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ KHKT….,

c) Xây dựng tiềm lực kinh tế

  • Là khả năng về kinh tế của đất nước có thể khai thác, huy động nhằm phục vụ cho quốc phòng, an ninh.
  • Xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh toàn diện.

  • Xây dựng đội ngũ cán bộ trong lực lượng vũ trang nhân dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc tronh tình hình mới.

  • Bố trí lực lượng luôn đáp ứng yêu cầu chuẩn bị cho đất nước về mọi mặt, sẵn sàng động viên thời chiến.

  • Tăng cường nghiên cứu khoa học quân sự, nghệ thuật quân sự trong chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc hiện nay và nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng, an ninh.

D. XÂY DỰNG THẾ TRẬN QPTD – ANND VỮNG CHẮC 1. Khái niệm thế trận QP- AN Là sự tổ chức, bố trí lực lượng, tiềm lực mọi mặt của đất nước và của toàn dân trên toàn bộ lãnh thổ theo yêu cầu của quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

2. Nội dung XD thế trận QP- AN

  • Phân vùng chiến lược về quốc phòng, an ninh kết hợp với vùng kinh tế trên cơ sở quy hoạch các vùng dân cư theo nguyên tắc bảo vệ đi đôi với xây dựng đất nước.

  • Xây dựng hậu phương, tạo chỗ dựa vững chắc cho thế trận quốc phòng, an ninh. Xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh (thành phố) tạo nền tảng của thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân.

  • Tổ chức phòng thủ dân sự, kết hợp cải tạo địa hình với xây dựng hạ tầng và các công trình quốc phòng, an ninh.

III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHÍNH XÂY DỰNG NỀN QUỐC PHÒNG TOÀN DÂN VÀ AN NINH NHÂN DÂN

A. THƯỜNG XUYÊN THỰC HIỆN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH

  • Thực hiện chỉ thị 12 – CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị và Nghị định 116/2007/NĐ – CP của Thủ tướng Chính phủ về giáo dục quốc phòng – an ninh. Nội dung giáo dục phải toàn diện coi trọng:

  • Giáo dục tình yêu quê hương đất nước, yêu chế độ xã hội chủ nghĩa.

  • Âm mưu thủ đoạn của địch;

  • Đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật của nhà nước về QPAN

  • Nghĩa vụ công dân đối với xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN B. TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG, SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC, TRÁCH NHIỆM TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CỦA CÁC CƠ QUAN, TỔ CHỨC VÀ NHÂN DÂN ĐỐI VỚI XÂY DỰNG NỀN QPTD – ANND

  • Cụ thể hóa các nội dung lãnh đạo về QPAN và bổ sung cơ chế hoạt động của từng cấp, từng ngành, từng địa phương, đặc biệt chú trọng khi xử trí các tình huống phức tạp.

  • Điều chỉnh cơ cấu quản lý nhà nước về QPAN của bộ máy nhà nước các cấp từ trung ương đến cơ sở. Tổ chức phân công cán bộ chuyên trách để phát huy vai trò tham mưu trong tổ chức thực hiện công tác QPAN.

  • Chấp hành quy chế 107/2003/QĐ – TTg của Thủ tướng chính phủ về phối hợp quân đội với công an.

C. NÂNG CAO Ý THỨC, TRÁCH NHIỆM CÔNG DÂN CHO SINH VIÊN TRONG XÂY DỰNG NỀN QPTD – ANND

  • Xây dựng nền QPTD, ANND là trách nhiệm của toàn dân, mọi công dân, mọi tổ chức, lực lượng đều phải tham gia theo pham vi khả năng của mình.

  • Sinh viên phải tích cực học tập nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt, nắm vững kiến thức QPAN.

  • Nhận thức rõ âm mưu thủ đoạn hoạt động chống phá cách mạng Việt Nam của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch. Từ đó tích cực tự giác luyện tập các kỷ năng quân sự, an ninh và chủ động tham gia các hoạt động về QPAN, do nhà trường xã, phường, thị trấn triển khai.

KẾT LUẬN Để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN, yêu cầu khách quan là phải xây dựng nền QPTD và nền ANND vững mạnh. Đây là một chủ trương chiến lược của Đảng, Nhà nước, đồng thời cũng là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.

Phát huy trách nhiệm của sinh viên trong xây dựng nền QPTD, là nhiệm vụ hết sức quan trọng của cấp ủy, chính quyền và đoàn thể chính trị – xã hội ở địa phương. Đồng thời là trách nhiệm của công dân của sinh viên đối với ổn định và phát triển của quê hương đất nước.

Là sinh viên, cần nhận thức đầy đủ trách nhiêm, tích cực thực hiện và vận động các tín đồ thực hiện quan điểm chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng nền QPTD và nền ANND bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

HƯỚNG DẪN NGHIÊN CỨU, THẢO LUẬN

  1. Nêu vị trí, đặc trưng nền quốc phòng toàn dân , an ninh nhân dân.
  2. Trình bày muc đích, nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân vững mạnh. Liên hệ thực tiển và trách nhiệm của bản thân.

Ngày … tháng 02 năm 2021 NGƯỜI BIÊN SOẠN