KINH TẾ Chính TRỊ MÁC Lênin

KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC LÊNIN

CHỦ ĐỀ 1: Sản xuất hàng hóa ra đời trong điều kiện nào? Hiện nay Việt Nam có

điều kiện để phát triển sản xuất hàng hóa không? Vì sao?

– Điều kiện ra đời :

+ Phân công lao động xã hội: Phân công lao động xã hội là sự chuyên môn hóa

sản xuất, phân chia lao động xã hội ra thành các ngành, các lĩnh vực sản xuất khác

nhau sự phân công lao động xã hội nên việc trao đổi sản phẩm trở thành tất yếu.

Khi có phân công lao động xã hội, mỗi người chỉ sản xuất một hoặc một vài thứ

sản phẩm nhất định, nhưng nhu cầu của cuộc sống đòi hỏi họ phải có nhiều loại sản phẩm

khác nhau, do đó, họ cần đến sản phẩm của nhau, buộc phải trao đổi với nhau.

Phân công lao động xã hội, chuyên môn hóa sản xuất đồng thời làm cho năng suất

lao động tăng lên, sản phẩm thặng dư ngày càng nhiều nên càng thúc đẩy sự trao đổi sản

phẩm.

Như vậy, phân công lao động xã hội là cơ sở, là tiền đề của sản xuất hàng hóa.

Phân công lao động xã hội càng phát triển, thì sản xuất và trao đổi hàng hóa càng mở

rộng hơn, đa dạng hơn.

+Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất.

Khi những người sản xuất trở thành những chủ thể độc lập nhất định với nhau, sản

phẩm làm ra thuộc quyền sở hữu của các chủ thể kinh tế, người này muốn tiêu dùng sản

phẩm lao động của người khác cần phải thông qua trao đổi, mua bán hàng hoá.

Trong lịch sử, sự tách biệt này do chế độ tư hữu về tư hữu tư liệu sản xuất quy

định. Trong chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất thì tư liệu sản xuất thuộc sở hữu tư nhân,

sản phẩm làm ra thuộc quyền sở hữu của họ.

– Hiện nay VN có đk để sx hàng hóa. Vì:

CHỦ ĐỀ 2: Giá cả hàng hóa là gì? Giá cả lên xuống do nhân tố nào chi phối? yếu tố

nào quyết định giá cả? Lạm phát có liên quan đến giá cả như thế nào?

  • Giá cả hàng hóa là sự biểu hiện bằng tiền rgiá trị xã hội của hàng hóa nhất định , 1 dvi

sdung nhất định

  • Giá cả lên xuống do giá trị của hàng hóa chi phối

  • Các yếu tố qdinh giá cả:

  • Giá trị của hàng hóa

  • Giá trị của tiền tệ

  • Quan hệ cung-cầu về hàng hóa trên thi trường

  • ngoài ra còn chịu tđong của qhe cạnh tranh

-Lạm phát là sự tăng mức giá hcung 1 cách ltuc của hàng hóa và dvu theo 1 khoảng tgian

nhất định, làm cho đồng tiền bị mất giá hơn so với trc. Khi mức giá hung tăng cao , vẫn

với 1 số tiền nhất định thì sẽ mua đc ít háng hóa và dịch vụ hơn so với trc đây. Do đó nó

còn phản ánh sự suy giảm sưc mua của đồng tiền

CHỦ ĐỀ 3. Vai trò của thị trường thể hiện ở các quy luật kinh tế nào? Quy luật gtri

có phải là quy luật kte cban của sx hàng hóa k? Vì sao?

-Vai trò của thị trường thể hiện ở các quy luật kte:

  • Quy luật gtri
  • Quy luật cung cầu +Quy luật cạnh tranh
  • quy luật lưu thông tiền tệ
  • Quy luật giá trị là quy luật cban của sx hàng hóa, quy định bản chất của sx hàng hóa, là

cơ sở của tất cả các qluat khác của sx hàng hóa.

  • Trong sản xuất: QLGT yêu cầu người sx phải đảm bảo sao cho tgain lđ cá biệt

để sx hàng hóa đó phù hợp với tgian lđ xh cần thiết

  • trong lưu thông : việc trao đổi hhoa phải dựa theo ntac ngang giá
  • Đối vs 1 hàng hóa , giá cả của 1 hhoa có thể cao hoặc thấp so vs gtri của nó

nhưng bh cũng phải xoay quanh trục gtri hhoa

  • đối vs tổng hhoa trên toàn xh, quy luật gtri yêu cầu : tổn giá cả hhoasau khi bán

phải bằng tổng gtri hhoa đc tạo ra trong quá trình sx

Thực tiễn đổi mới cho thấy, sự năng động của nền KTTT không thể tương dung với cơ chế quản lý cứng nhắc, mệnh lệnh hành chính, quan liêu; bộ máy quản lý cồng kềnh, chồng chéo, kém hiệu quả. Trong phát triển KTTT định hướng XHCN, vai trò của Nhà nước thể hiện rõ ở việc “định hướng, xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, minh bạch và lành mạnh; sử dụng các công cụ, chính sách và các nguồn lực của Nhà nước để định hướng và điều tiết nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và bảo vệ môi trường; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội trong từng bước, từng chính sách phát triển”(4)

  • Ba là, nâng cao năng lực làm chủ của nhân dân trong phát triển KTTT định hướng XHCN

Trong quá trình xây dựng, phát triển KTTT định hướng XHCN, nhân dân vừa là chủ thể, vừa là đối tượng phục vụ mà nền kinh tế hướng tới, bởi “Đó là nền kinh tế được xây dựng ở một chế độ xã hội do nhân dân làm chủ, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa quản lý, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, nhằm mục tiêu đi lên chủ nghĩa xã hộ

NHÂN TỐ KHÁCH QUAN :

  • Phân công lao động xã hội là cơ sở tất yếu của nền sản xuất hàng hóa vẫn tồn tại và ngày càng phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu ở nước ta hiện nay

  • Sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế: Do tồn tại nhiều hình thức sở hữu ( sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, sở hữu hỗn hợp. Do đó tồn tại nhiều chủ thể kinh tế độc lập, lợi ích riêng, nên quan hệ kinh tế giữa họ chỉ có thể thực hiện bằng quan hệ hàng hóa -tiền tệ.

  • Thành phần kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể, tuy cùng dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, nhưng các đơn vị kinh tế vẫn có sự khác biệt nhất định, có quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh, có lợi ích riêng, mặt khác các đơn vị kinh tế còn có sự khác nhau về trình độ kỹ thuật – công nghệ, về trình độ quản lý, nên chi phí sản xuất và hiệu quả cũng khác nhau nên quan hệ kinh tế giữa họ phải thực hiện bằng quan hệ hàng hóa tiền tệ.

  • Trong quan hệ kinh tế đối ngoại trong điều kiện phân công lao động quốc tế mỗi quốc gia riêng biệt là chủ sở hữu đối với mỗi hàng hóa đưa ra trao đổi trên thị trường, sự trao đổi này phải trên nguyên tắc ngang giá.

CHỦ ĐỀ 6: Có mấy nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị của hàng hóa? Các nhân

tố ảnh hưởng đến đại lượng giá trị hàng hóa như thế nào? Cho ví dụ minh họa?

– Năng suất lao động:

  • Khái niệm: Năng suất lao động là năng lực sản xuất của lao động, được tính bằng số lượng sản phẩm sản xuất ra trong một đợn vị thời gian hoặc số lượng thời gian cần thiết để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm.
  • Khi tất cả các yếu tố khác không đổi:

Năng suất lao động xã hội tăng > Số lượng hàng hoá được sản xuất ra trong cùng 1 đơn vị thời gian tăng; nghĩa là thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra 1 đơn vị hàng hoá giảm > lượng giá trị của một đơn vị hàng hoá giảm.

>> Ví dụ (BẮT BUỘC): Ngày xưa áo quần may bằng tay, bây giờ áo quần may bằng máy (cho thấy ta có thể phân biệt thời đại qua năng suất lao động …

– Cường độ lao động:

  • Khái niệm: Cường độ lao động là mức độ hao phí lao động của người lao động trong một đơn vị thời gian, được tính bằng số calo hao phí trong 1 đơn vị thời gian.
  • Khi tất cả các yếu tố khác không đổi: Cường độ lao động tăng > mức độ hao phí lao động tăng > tổng số hàng hoá được sản xuất ra trong cùng 1 đơn vị thời gian tăng ĐỒNG THỜI với sự tăng của tổng lượng hao phí > nên lượng hao phí lao động để sản xuất ra 1 đơn vị hàng hoá không đổi > lượng giá trị của một đơn vị hàng hoá không đổi.

>> Ví dụ (BẮT BUỘC): : Công ty trước đó sản xuất cần 2h/sp và sau khi tăng cường độ lao động thì có thể thành 1h/sp. khi đó ng công nhân phải lao động gấp 2 lần bình thường >> Kết luận: Như vậy, sự thay đổi của CĐLĐ KHÔNG tác động đến lượng GT của MỘT đơn vị hàng hóa NHƯNG NÓ tác động theo tỷ lệ THUẬN đến TỔNG lượng giá trị của tổng số hàng hóa được sản xuất ra trong cùng một đơn vị thời gian. >> Liên hệ:

Trong thực tế SX hàng hoá TBCN, việc các nhà tư bản áp dụng tăng CĐLĐ đối với người làm thuê (trong khi không trả công tương xứng) KHÔNG nhằm làm giảm lượng giá trị của 1 đơn vị hàng hoá, không tạo ra khả năng cạnh tranh về giá MÀ là NHẰM tăng MỨC ĐỘ BÓC LỘT lao động làm thuê.

  • Cường độ lao động phụ thuộc theo chiều thuận vào:
  1. Thể chất, tinh thần, kỹ năng, tay nghề, ý thức của người lao động.
  2. Trình độ tổ chức quản lý.
  3. Quy mô và hiệu suất của tư liệu sản xuất.

– Mức độ phức tạp của lao động:

Ảnh hưởng theo tỷ lệ THUẬN đến lượng giá trị của một đơn vị hàng hóa bà TỔNG lượng giá trị của tổng số hàng hóa đưỡc sản xuất ra trong cùng 1 đơn vị thời gian

Ví dụ : Công ty trước đó sản xuất cần 2h/sp và sau khi tăng năng suất lao động thì chỉ cần 1h/sp

CHỦ ĐỀ 7: Tại sao nói: “ giá trị thặng dư là học thuyết trung tâm trong học thuyết kinh tế của Mác”? Giá trị thặng dư có mấy hình thái và liên quan đến các phương pháp sx ra nó là gì? Liên hệ với Việt Nam?