Năng lượng hao phí là gì? Nguyên nhân và cách giảm thiểu

Năng lượng hao phí là gì?

– Năng lượng hao phí là phần năng lượng ban đầu chuyển hóa thành dạng năng lượng không đúng mục đích sử dụng. Năng lượng hao phí luôn xuất hiện trong quá trình chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác, từ vật này sang vật khác.

– Năng lượng hao phí thường xuất hiện dưới dạng nhiệt năng (đôi khi có cả âm thanh hoặc ánh sáng).

Ví dụ về năng lượng hao phí

– Khi sử dụng bóng đèn điện, phần năng lượng hữu ích là quang năng (ánh sáng), phần năng lượng hao phí là nhiệt năng (làm nóng bóng đèn và môi trường xung quanh).

– Khi sử dụng máy giặt, phần năng lượng hữu ích là năng lượng cơ học (làm quay lồng giặt), phần năng lượng hao phí là nhiệt năng (làm nóng nước và máy giặt), âm thanh (tiếng máy giặt hoạt động).

– Khi sử dụng xe máy, phần năng lượng hữu ích là năng lượng cơ học (làm quay bánh xe), phần năng lượng hao phí là nhiệt năng (làm nóng động cơ và môi trường xung quanh), âm thanh (tiếng động cơ hoạt động).

– Quạt điện chạy do năng lượng điện chuyển hóa thành cơ năng. Nhưng sau một thời gian quạt chạy, ta thấy ở phía động cơ quạt bị nóng lên. Chứng tỏ một phần năng lượng đã chuyển hóa thành nhiệt năng.

– Nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn và trong các thiết bị tiêu thụ điện: máy móc, đồ dùng điện trong gia đình,… là năng lượng hao phí.

Ví dụ về năng lượng hao phí

Ví dụ về năng lượng hao phí

Nguyên nhân làm xuất hiện năng lượng hao phí

– Do ma sát: Ma sát là lực cản lại chuyển động của vật, do đó nó làm giảm năng lượng của vật. Ví dụ, ma sát giữa bánh xe và mặt đường làm giảm năng lượng cơ học của xe.

– Do sự truyền nhiệt: Khi hai vật tiếp xúc với nhau, nhiệt sẽ truyền từ vật có nhiệt độ cao sang vật có nhiệt độ thấp. Ví dụ, bóng đèn điện nóng lên là do nhiệt truyền từ dây tóc đèn sang bóng đèn và môi trường xung quanh.

– Do sự tỏa sáng: Khi vật nóng lên, nó sẽ phát ra ánh sáng. Ví dụ, bóng đèn điện phát ra ánh sáng là do dây tóc đèn nóng lên.

– Do sự phát xạ: Một số vật có khả năng phát ra sóng điện từ. Ví dụ, lò vi sóng phát ra sóng điện từ để làm nóng thức ăn.

Công thức tính điện năng hao phí

– Công thức tính điện năng hao phí:

$P_{hp}$ = I2.R = R.P2/ U2 = P2.U2.cos2φ.r.

Trong đó:

$P_{hp}$: là tổn thất điện năng khi truyền tải từ nhà máy điện đến hộ tiêu dùng (W)I: là hiện tại (A)U: là hiệu điện thế (V)R: là điện trở của dây dẫn (Ω)Cos φ: là hệ số công suất của mạch điện xoay chiều.

– Công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây là:

$P_{hp} = frac{P^{2}.R}{U^{2}}$

Trong đó:

P là công suất điện, có đơn vị là oát (W)U là hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây, có đơn vị là vôn (V).R là điện trở của đường dây, có đơn vị là ôm (Ω).$P_{hp}$ là công suất hao phí trên đường dây, có đơn vị là oát (W).

Tầm quan trọng của việc giảm năng lượng hao phí

Việc giảm năng lượng hao phí có ý nghĩa quan trọng đối với môi trường và tiết kiệm chi phí.

– Về môi trường: Giảm năng lượng hao phí sẽ giúp giảm lượng khí thải nhà kính, từ đó góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

– Về kinh tế: Giảm năng lượng hao phí sẽ giúp tiết kiệm chi phí sử dụng năng lượng, từ đó giảm chi phí sản xuất và sinh hoạt.

Cách giảm năng lượng hao phí

Để giảm năng lượng hao phí, ta có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

– Sử dụng các thiết bị có hiệu suất cao: Các thiết bị có hiệu suất cao sẽ sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, do đó sẽ giảm năng lượng hao phí. Ví dụ, bóng đèn LED có hiệu suất cao hơn bóng đèn sợi đốt, do đó sẽ giảm năng lượng hao phí.

– Sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng: Các thiết bị tiết kiệm năng lượng được thiết kế để giảm năng lượng hao phí. Ví dụ, máy giặt tiết kiệm năng lượng được thiết kế để sử dụng ít nước và điện hơn máy giặt thông thường.

– Sử dụng các thiết bị đúng cách: Sử dụng các thiết bị đúng cách sẽ giúp giảm năng lượng hao phí. Ví dụ, không để nhiệt độ trong phòng quá cao sẽ giúp giảm năng lượng hao phí cho điều hòa.