Nhóm gen liên kết (hoặc gen liên kết chéo) là nhóm các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể và thường được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác cùng với nhiễm sắc thể mà chúng thuộc về.
Thế nào là nhóm gen liên kết? Ý nghĩa của nhóm gen liên kếtNhóm gen liên kết (hoặc gen liên kết chéo) là nhóm các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể và thường được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác cùng với nhiễm sắc thể mà chúng thuộc về.
Bạn đang xem: Liên kết gen là gì?
I. Nhóm gen liên kết là gì?
Nhóm liên kết gen (còn được gọi là gen liên kết) là tập hợp các gen nằm gần nhau trên cùng một nhiễm sắc thể và có xu hướng được kế thừa cùng nhau trong quá trình phân li. Khi gen nằm gần nhau trên cùng một nhiễm sắc thể, chúng có thể được truyền cùng nhau đến thế hệ sau mà không trải qua sự chia tách độc lập như quy luật Mendel về sự phân li độc lập mô tả.
Quá trình tái kết hợp (crossing over) trong giai đoạn giảm bội tử (meiosis) có thể xảy ra giữa các nhiễm sắc thể tương đồng. Khi đó, các đoạn gen trên cùng một nhiễm sắc thể có thể trao đổi vị trí, tạo ra các tổ hợp gen mới mà không tương đồng với tổ hợp ban đầu.
Mặc dù gen liên kết có xu hướng được kế thừa cùng nhau, nhưng sự giao cắt trong quá trình tái kết hợp có thể làm giảm độ liên kết giữa chúng. Kết quả là việc dự đoán kết quả di truyền của các gen liên kết trở nên phức tạp hơn và cần phải xem xét sự giao cắt trong quá trình tái kết hợp để hiểu rõ hơn về việc kế thừa các đặc tính di truyền.
Gen liên kết cung cấp thông tin quan trọng về cách mà các gen được kế thừa cùng nhau và làm thế nào sự đa dạng gen được tạo ra thông qua quá trình tái kết hợp trong di truyền học.
>> Bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại Đa dạng sinh học là gì? (Cập nhật 2023) – AccGroup
II. Ý nghĩa của nhóm liên kết gen
Nhóm gen liên kết có ý nghĩa quan trọng trong di truyền học và hiểu biết về cách di truyền các đặc tính từ thế hệ này sang thế hệ khác. Ý nghĩa chính của nhóm gen liên kết bao gồm:
1. Kế thừa cùng nhau:
Gen liên kết có xu hướng được kế thừa cùng nhau do chúng nằm trên cùng một nhiễm sắc thể. Điều này có thể tạo ra các cặp gen đồng liên kết, nơi các gen được truyền cùng nhau với một tần suất cao hơn so với việc chia tách độc lập.
2. Quá trình tái kết hợp và đa dạng gen:
Sự giao cắt giữa nhiễm sắc thể tương đồng trong quá trình giảm bội tử (meiosis) tạo ra quá trình tái kết hợp. Điều này dẫn đến sự trao đổi đoạn gen giữa các nhiễm sắc thể và tạo ra các tổ hợp gen mới. Ý nghĩa của điều này là tạo ra sự đa dạng gen và độ biến đổi trong quần thể.
3. Đặc điểm di truyền phức tạp hơn:
Gen liên kết làm cho việc dự đoán kết quả di truyền trở nên phức tạp hơn. Việc không tuân theo quy luật Mendel về sự độc lập trong việc kế thừa gen khiến cho việc hiểu biết và dự đoán các tổ hợp gen và các đặc điểm di truyền trở nên phức tạp hơn.
4. Hiểu biết về cơ chế di truyền:
Nghiên cứu gen liên kết giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế di truyền, quá trình tái kết hợp và cách mà các gen giao tiếp với nhau trong quá trình di truyền học.
Tóm lại, nhóm gen liên kết đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu biết về cách di truyền diễn ra, cách gen được kế thừa và tạo ra sự đa dạng trong các quần thể sinh vật.
Xem thêm : SachHayOnline.com
>> Bạn có thể tham khảo thông tin khác tại bài viết Các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học? [Cập nhật 2023]
III. Bài tập tham khảo về nhóm liên kết gen
Bài 1:
Cho các gen sau đây được cho trên cùng một nhiễm sắc thể: Gen A, Gen B, Gen C, Gen D.
Biết rằng các gen này có thể nằm theo thứ tự A – B – C – D trên nhiễm sắc thể.Tỷ lệ tái kết hợp (crossing over) giữa các cặp gen liên kết được xác định như sau:AB và CD có tỷ lệ tái kết hợp là 20%.AC và BD có tỷ lệ tái kết hợp là 30%.AD và BC có tỷ lệ tái kết hợp là 50%.
Câu hỏi:Tính xác suất để một cá thể sau quá trình tái kết hợp có tổ hợp gen ABCD, không có bất kỳ sự giao cắt nào xảy ra.
Bài giải:
Xác suất để một cá thể không có sự giao cắt giữa gen là tích của xác suất không có sự giao cắt cho mỗi cặp gen.
Xác suất không có sự giao cắt AB và CD: 80% (100% – 20%).Xác suất không có sự giao cắt AC và BD: 70% (100% – 30%).Xác suất không có sự giao cắt AD và BC: 50%.Do đó, xác suất để không có sự giao cắt giữa tất cả các cặp gen là:
0.8×0.7×0.5=0.28, hay 28%.
Vậy xác suất để một cá thể sau quá trình tái kết hợp có tổ hợp gen ABCD, không có bất kỳ sự giao cắt nào xảy ra là 28%.
Bài 2:
Dựa trên thông tin đã được cung cấp về tỷ lệ tái kết hợp giữa các cặp gen và thứ tự của chúng trên cùng một nhiễm sắc thể, chúng ta có thể xác định các tổ hợp gen và xác suất của chúng sau quá trình tái kết hợp.
Thứ tự gen trên nhiễm sắc thể: A – B – C – DTừ các thông tin về tỷ lệ tái kết hợp:
Gen AB và CD có tỷ lệ tái kết hợp là 20%.Gen AC và BD có tỷ lệ tái kết hợp là 30%.Gen AD và BC có tỷ lệ tái kết hợp là 50%.Xác định các tổ hợp gen có thể xảy ra:1. ABCD:
Không có sự giao cắt giữa bất kỳ cặp gen nào.
Xác suất:0.8×0.7×0.5=0.28 hoặc 28%.
Xem thêm : Thận trọng khi dùng băng phiến vì độc tính cao
2. AB | CD
Sự giao cắt giữa AB và CD xảy ra (20%).Cặp AC và BD có tỷ lệ tái kết hợp là 30%.Cặp AD và BC có tỷ lệ tái kết hợp là 50%.Xác suất: 0.2×0.7×0.5=0.07 hoặc 7%.
3. AC | BD:
Sự giao cắt giữa AC và BD xảy ra (30%).Cặp AB và CD có tỷ lệ tái kết hợp là 20%.Cặp AD và BC có tỷ lệ tái kết hợp là 50%.Xác suất: 0.3×0.8×0.5=0.12 hoặc 12%.
4. AD | BC:
Sự giao cắt giữa AD và BC xảy ra (50%).Cặp AB và CD có tỷ lệ tái kết hợp là 20%.Cặp AC và BD có tỷ lệ tái kết hợp là 30%.Xác suất: 0.5×0.8×0.7=0.28 hoặc 28%.Tổng xác suất của tất cả các tổ hợp gen là 28% + 7% + 12% + 28% = 75%.
Bài 3:
Cho các gen sau đây được xác định nằm trên cùng một nhiễm sắc thể: Gen X, Gen Y, Gen Z, Gen W.
Thứ tự gen trên nhiễm sắc thể là X – Y – Z – W.Tỷ lệ tái kết hợp giữa các cặp gen liên kết được xác định như sau:XY và ZW có tỷ lệ tái kết hợp là 15%.XZ và YW có tỷ lệ tái kết hợp là 30%.XW và YZ có tỷ lệ tái kết hợp là 25%.
Câu hỏi:Tính xác suất để một cá thể sau quá trình tái kết hợp có tổ hợp gen XYZW, không có bất kỳ sự giao cắt nào xảy ra.
Bài giải:Tỷ lệ xác suất của mỗi tổ hợp gen có thể được xác định từ thông tin về tỷ lệ tái kết hợp giữa các cặp gen:
Xác suất không có sự giao cắt giữa XY và ZW: 100Xác suất không có sự giao cắt giữa XZ và YW: 100Xác suất không có sự giao cắt giữa XW và YZ: 100Từ đó, xác suất của tổ hợp gen XYZW (không có sự giao cắt nào xảy ra) sẽ là tích của các xác suất trên:
0.85 × 0.70 × 0.75 = 0.44625=> 0.85×0.70×0.75=0.44625, hay khoảng 44.63%.
Vậy xác suất để một cá thể sau quá trình tái kết hợp có tổ hợp gen XYZW, không có bất kỳ sự giao cắt nào xảy ra là khoảng 44.63%.
IV. Các câu hỏi thường gặp về nhóm liên kết gen
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp