Bài 2: Xu hướng toàn cầu hóa, khu vực hóa kinh tế

A. Kiến thức trọng tâm

I. Xu hướng toàn cầu hóa kinh tế

Toàn cầu hóa là quá trình liên kết toàn cầu về nhiều mặt từ nền kinh tế đến văn hóa, khoa học…Trong đó toàn cầu hoá kinh tế có tác động mạnh mẽ nhất đến mọi mặt của nền kinh tế – xã hội thế giới.

1. Toàn cầu hóa về kinh tế.

a. Thương mại thế giới phát triển mạnh

  • Tốc độ tăng trưởng ngoại thương cao
  • Hình thành tổ chức thương mại toàn cầu WTO

b. Đầu tư nước ngoài tăng nhanh

  • Tổng giá trị đầu tư tăng nhanh
  • Đầu tư chủ yếu vào lĩnh vực dịch vụ.

c. Thị trường tài chính quốc tế mở rộng

  • Hình thành mạng lưới liên kết tài chính
  • Các tổ chức tài chính toàn cầu IMF, WB…đóng vài trò to lớn trong nền kinh tế – xã hội.

d. Các công ty xuyên quốc gia có vai trò ngày càng lớn

  • Số lượng các công ty xuyên quốc gia ngày càng nhiều
  • Nắm trong tay một khối lượng tài sản lớn.

2. Hệ quả của việc toàn cầu hóa kinh tế

  • Tích cực: Thúc đẩy phát triển và tăng cường kinh tế toàn cầu, đẩy nhanh đầu tư, tăng cường sự hợp tác quốc tế.
  • Thách thức: Làm gia tăng nhanh chóng khoảng cách giàu nghèo và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các nước.

II. Xu hướng khu vực hóa kinh tế.

1. Các tổ chức liên kết kinh tế khu vực

  • Nguyên nhân hình thành: Do phát triển kinh tế không đều và sức ép cạnh tranh trên thế giới những quốc gia trên thế giới tương đồng về văn hóa, xã hội hay mục têu lớn
  • Các tổ chức liên kết khu vực: AFTA, EU, ASEAN, APEC…

2. Hệ quả của khu vực hóa kinh tế

  • Tích cực: Vừa hợp tác vừa cạnh tanh tạo nên sự tăng trưởng kinh tế, tăng tự do thương mại, đầu tư, bảo vệ lợi ích KT các nước thành viên. Tạo nên thị trường rộng lớn và tăng cường toàn cầu hóa kinh tế.
  • Thách thức: Vấn đề chủ quyền kinh tế, quyền lực quốc gia….