Tỷ suất lợi nhuận phản ánh điều gì? [Cập nhật 2023]

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp hoạt động rất quan tâm đến tỷ suất lợi nhuận bởi nó giúp đo lường mức độ hiệu quả của hoạt động doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận là gì? Tỷ suất lợi nhuận phản ánh điều gì? Mời các bạn cùng ACC tìm hiểu nội dung này trong bài viết sau đây.

1. Tỷ suất lợi nhuận là gì?

Tỷ suất lợi nhuận (viết tắt là ROS – Return On Sales) là tỷ số giữa mức lợi nhuận thu được với tổng số vốn cố định và vốn lưu động được sử dụng trong cùng một kỳ. Tỷ suất lợi nhuận có đơn vị tính là % (phần trăm).

Doanh nghiệp thường quan tâm đến chỉ số ROS bởi nó có thể xác định tình hình sinh lợi thực tế của công ty và biết được lãi ròng của các cổ đông trong doanh nghiệp đó.

2. Tỷ suất lợi nhuận phản ánh điều gì?

Tỷ suất lợi nhuận phản ánh hiệu quả của tư bản đầu tư.

Sự thèm khát lợi nhuận của các nhà tư bản là không có giới hạn. Mức tỷ suất lợi nhuận cao bao nhiêu cũng không thoả mãn được lòng tham vô đáy của chúng. Nhưng mức tỷ suất lợi nhuận cao hay thấp không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của các nhà tư bản, mà phụ thuộc vào những nhân tố khách quan sau đây:

– Tỷ suất giá trị thặng dư:

Tỷ suất giá trị thặng dư càng cao thì tỷ suất lợi nhuận càng lớn và ngược lại. Ví dụ:

+ Nếu cơ cấu giá trị hàng hoá là: 800 c + 200 v + 200 m, thì m’ = 100% và p’= 20%.

+ Nếu cơ cấu giá trị hàng hoá là: 800 c + 200 v + 400 m, thì m’ = 200% và p’ = 40%.

Do đó, tất cả những thủ đoạn nhằm nâng cao trình độ bóc lột giá trị thặng dư, cũng chính là những thủ đoạn nhằm nâng cao tỷ suất lợi nhuận.

– Cấu tạo hữu cơ của tư bản:

Trong điều kiện tỷ suất giá trị thặng dư không đổi, nếu cấu tạo hữu cơ tư bản càng cao thì tỷ suất lợi nhuận càng giảm và ngược lại.

3. Tìm hiểu về ý nghĩa và vai trò của tỷ suất lợi nhuận

– Ý nghĩa của Tỷ suất lợi nhuận:

Biên lợi nhuận giúp đo lường và xác định xem một doanh nghiệp có đang hoạt động hiệu quả hay không. Đặc biệt:

+ Nếu tỷ suất lợi nhuận dương thì doanh nghiệp làm ăn có lãi.

+ Nếu tỷ suất lợi nhuận âm, doanh nghiệp làm ăn thua lỗ. Chủ doanh nghiệp cần có phương án điều chỉnh kế hoạch kinh doanh.

Tuy nhiên, tỷ suất lợi nhuận âm hay dương không cung cấp một dấu hiệu rõ ràng về hiệu quả của một doanh nghiệp. Để hiểu được mức độ và năng suất của doanh nghiệp, các nhà quản lý cần có hiểu biết tổng thể về toàn ngành, so sánh tỷ suất lợi nhuận biên của doanh nghiệp với mức trung bình chung của toàn ngành.

Vai trò của tỷ suất lợi nhuận:

+ Đánh giá tình hình kinh doanh

Tỷ suất lợi nhuận giúp các công ty đánh giá đúng hiệu quả hoạt động kinh doanh để xác định dự án hoặc giai đoạn nào có lãi hay lỗ.

+ Đánh giá hiệu quả tài chính

Tỷ suất lợi nhuận cung cấp một cái nhìn chi tiết, cụ thể về tất cả các khía cạnh của hoạt động tài chính của một doanh nghiệp. bao gồm:

Khả năng quản lý chi phí kinh doanh. Chiến lược định giá của công ty. Lợi nhuận và sự ổn định của doanh nghiệp. tiềm năng đầu tư của doanh nghiệp.

+ Lập kế hoạch chiến lược hợp lý

Bằng cách đánh giá các điều kiện kinh doanh và hiệu quả tài chính, tỷ suất lợi nhuận giúp các công ty phát triển các chiến lược để cải thiện sản phẩm và dịch vụ một cách kịp thời.

+ Khẳng định vị thế doanh nghiệp và thu hút đầu tư

Do tỷ suất lợi nhuận được đánh giá theo lợi nhuận doanh nghiệp tạo ra là tiền đề quan trọng để doanh nghiệp có chỗ đứng và thu hút các quỹ đầu tư. Ngoài ra, lợi nhuận của doanh nghiệp còn phụ thuộc vào các yếu tố khách quan khác như tốc độ tăng trưởng của ngành, đặc điểm của lĩnh vực kinh doanh, v.v.

Vì vậy, tỷ suất lợi nhuận càng cao thì thị phần của doanh nghiệp càng lớn.

4. Các loại tỷ suất lợi nhuận quan trọng

– Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu:

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS – Return On Sales) hay tỷ suất lợi nhuận ròng là tỉ số giữa lợi nhuận thu được trên tổng doanh thu trong một kỳ cố định. ROS được đo bằng % và có thể thay đổi khi biến lợi nhuận và doanh thu thay đổi.

ROS = (Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu) x 100%

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu giúp nhà đầu tư chủ động nắm bắt tình hiện kinh doanh và phát triển của doanh nghiệp. Nhờ đó, chủ doanh nghiệp có thể biết được chính xác số vốn bỏ ra và lợi nhuận thu vào.

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu có thể giúp doanh nghiệp biết được:

Một đồng doanh thu thu về bao nhiêu đồng lợi nhuận. Sản phẩm, dịch vụ có bán giá thấp hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành hay không (Khi ROS của doanh nghiệp thấp hơn ROS ngành). Từ đó, doanh nghiệp có thể tăng tỷ suất lợi nhuận bằng việc nâng giá bán sản phẩm, dịch vụ.

Chỉ số này có sự khác biệt giữa các ngành và tùy thời điểm. Do đó, ROS chỉ dùng để so sánh giữa các công ty cùng ngành trong cùng 1 thời kỳ.

– Tỷ suất sinh lợi:

Tỷ số sinh lời là tỉ số giữa tổng mức lợi nhuận có được và tổng vốn đầu tư trong một kỳ hạn nhất định (một tháng, một quý, nửa năm,…)

Tỷ suất sinh lợi có 2 loại là tỷ suất sinh lời trên số vốn sở hữu và tỷ suất sinh lời trên tài sản.

+ Tỷ suất sinh lời trên số vốn sở hữu (ROE – Return On Equity)

ROE = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn sở hữu) x 100%

ROE giúp chủ doanh nghiệp xác định được mức lợi nhuận thu về khi đầu tư vốn vào hoạt động kinh doanh. ROE càng cao thì khả năng thu hồi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp càng lớn.

+ Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA – Return On Asset)

ROA = (Lợi nhuận sau thuế / Tổng tài sản) x 100%

ROA là chỉ số phản ánh được khả năng sinh lời của tổng tài sản gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn vay. Từ đó, thể hiện hiện tính hiệu quả kinh doanh của một doanh nghiệp.

Tỷ suất sinh lời ròng của tài sản là một chỉ tiêu tài chính tổng hợp phản ánh khả năng sinh lời của một doanh nghiệp trong mối quan hệ với tổng tài sản của nó. Tỷ lệ này cho biết một doanh nghiệp đang hoạt động tốt như thế nào bằng cách so sánh lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp tạo ra với số vốn mà doanh nghiệp đầu tư vào tài sản. ROA càng cao chứng tỏ việc quản lý sử dụng các nguồn lực kinh tế có năng suất và hiệu quả hơn.