1. Môn tự nhiên là gì?
Môn tự nhiên là khái niệm dùng để chỉ một số môn học thuộc khối khoa học tự nhiên – một trong hai khối kiến thức chính của chương trình đào tạo THPT tại Việt Nam. Các môn học thuộc khối tự nhiên đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và nâng cao khả năng tư duy logic cũng như cung cấp kiến thức nền tảng của khoa học tự nhiên.
- Mỹ vươn lên trở thành trung tâm kinh tế tài chính duy nhất của thế giới vào thời gian nào? A. Từ năm 1945-1975. B. Từ nă… – Olm
- Khái niệm và công thức Khúc xạ ánh sáng – Vật lý 12
- Mẹ bầu có được dùng dầu Phật Linh không? Dùng thế nào cho an toàn?
- Bà bầu ăn dưa lê được không? Những lợi ích và cách ăn an toàn trong thai kỳ
- Năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự của cá nhân
Hiểu một cách cụ thể hơn, môn tự nhiên là các môn học hoặc nghiên cứu nhằm tìm đáp án cho mục đích nhận thức, mô tả, giải thích hay tiên đoán về các quy luật, hiện tượng tự nhiên nhưng dựa trên các dấu hiệu đã được kiểm chứng.
Bạn đang xem: Môn tự nhiên gồm những môn nào? Các tổ hợp môn và ngành học thuộc khối tự nhiên
2. Môn tự nhiên gồm những môn nào?
Tìm hiểu các môn tự nhiên gồm những môn nào bạn sẽ biết được trong chương trình giảng dạy THPT hiện nay tổ hợp này bao gồm Toán học, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
Hiện nay, tự nhiên đang là khối được nhiều bậc phụ huynh hướng con mình lựa chọn và theo đuổi. Bởi lẽ các ngành nghề thuộc khối khoa học tự nhiên khá đa dạng, cơ hội nghề nghiệp và sự phát triển trong tương lai cũng được đánh giá là rộng mở hơn nhiều.
Bên cạnh môn tự nhiên gồm những môn nào thì các tổ hợp môn thuộc khối tự nhiên cũng là vấn đề mà nhiều bạn học sinh quan tâm. Dù chỉ gồm 4 môn học nhưng khối tự nhiên được chia thành nhiều tổ hợp khác nhau.
Không chỉ là sự kết hợp giữa các môn trong trong khối, các tổ hợp tự nhiên còn có sự xuất hiện của các môn ngoại ngữ hoặc thậm chí là cả các môn khoa học xã hội.
Khối tự nhiên được chia thành hai khối nhỏ hơn là A và B với các tổ hợp môn khác nhau. Cụ thể:
Các tổ hợp môn thuộc khối A:
Theo các thông tin từ phía Bộ Giáo dục, hiện tại có 18 tổ hợp môn thuộc khối A được dùng để xét tuyển vào các trường Đại học, Cao đẳng, gồm:
- Tổ hợp môn khối A00: Toán học – Vật lý – Hóa học
- Tổ hợp môn khối A01: Toán học – Vật lý – Tiếng Anh
- Tổ hợp môn khối A02: Toán học – Vật lý – Sinh học
- Tổ hợp môn khối A03: Toán học – Vật lý – Lịch sử
- Tổ hợp môn khối A04: Toán học – Vật lý – Địa lý
- Tổ hợp môn khối A05: Toán học – Hóa học – Lịch sử
- Tổ hợp môn khối A06: Toán học – Hóa học – Địa lý
- Tổ hợp môn khối A07: Toán học – Lịch sử – Địa lý
- Tổ hợp môn khối A08: Toán học – Lịch sử – GDCD
- Tổ hợp môn khối A09: Toán học – Địa lý – GDCD
- Tổ hợp môn khối A10: Toán học – Vật lý – GDCD
- Tổ hợp môn khối A11: Toán học – Hóa học – GDCD
- Tổ hợp môn khối A12: Toán học – KHTN – KHXH
- Tổ hợp môn khối A14: Toán học – KHTN – Địa lý
- Tổ hợp môn khối A15: Toán học – KHTN – GDCD
- Tổ hợp môn khối A16: Toán học – Ngữ văn – KHTN
- Tổ hợp môn khối A17: Toán học – Vật lý – KHXH
- Tổ hợp môn khối A18: Toán học – Hóa học – KHXH
Các tổ hợp môn thuộc khối B:
Hiện nay, có 7 tổ hợp môn khối B được sử dụng để thi tuyển, xét tuyển vào các trường Đại học, Cao đẳng, gồm:
- Tổ hợp môn khối B00: Toán học – Hóa học – Sinh học
- Tổ hợp môn khối B01: Toán học – Sinh học – Lịch Sử
- Tổ hợp môn khối B02: Toán học – Sinh học – Địa lý
- Tổ hợp môn khối B03: Toán học – Sinh học – Ngữ Văn
- Tổ hợp môn khối B04: Toán học – Sinh học – GDCD
- Tổ hợp môn khối B05: Toán học – Sinh học – KHXH
- Tổ hợp môn khối B08: Toán học – Sinh học – Tiếng Anh
3. Học tự nhiên có thể chọn thi ngành nào?
Một trong những lý do mà các bạn học sinh cần biết môn tự nhiên gồm những môn nào chính là để lựa chọn ngành học cho phù hợp. Hiện nay có tới hơn 20 tổ hợp môn thi tuyển và xét tuyển nên các khối ngành tự nhiên mà học sinh, sinh viên có thể cân nhắc khá đa dạng, tiêu biểu như sau.
3.1. Nhóm ngành kỹ thuật – công nghệ
Kỹ thuật – công nghệ là một trong những nhóm ngành nổi bật nhất và cũng có tính ứng dụng cao trong khối tự nhiên. Nếu kỹ thuật là nhóm ngành có sức hút lâu dài hơi thì công nghệ lại tượng trưng cho sự bùng nổ và cần thiết ở thời điểm hiện tại.
Số lượng học sinh, sinh viên lựa chọn khối ngành này hàng năm đều ở mức cao. Tuy nhiên với cơ hội việc làm khá rộng mở, đặc biệt là sự thiếu hụt về nhân lực trong những năm gần đây thì không khó hiểu khi kỹ thuật – công nghệ vẫn là sự lựa chọn được nhiều bạn học sinh ưu tiên.
Các tổ hợp môn xét tuyển khối ngành công nghệ tập trung chủ yếu ở khối A như A00, A01, A02… Điều này phụ thuộc vào các chuyên ngành cụ thể cũng như các đơn vị đào tạo mà bạn lựa chọn.
Một số ngành nghề hot thuộc nhóm kỹ thuật – công nghệ mà các bạn dự định theo khối tự nhiên có thể tham khảo như:
- Nhóm kỹ thuật: cơ khí ô tô, chế tạo máy, kỹ thuật điện – điện tử…
- Nhóm công nghệ: khoa học máy tính, kỹ thuật phần mềm, an ninh mạng và hệ thống thông tin, công nghệ sinh học – thực phẩm…
3.2. Nhóm ngành kinh tế – tài chính
Các môn tự nhiên có môn chủ đạo là Toán nên không khó hiểu khi những ngành liên quan đến con số được cân nhắc nếu muốn theo học khối tự nhiên. Khối ngành này đem đến những kiến thức từ nền tảng đến chuyên sâu về nguyên lý, thị trường cũng như các sản phẩm và hoạt động của lĩnh vực kinh tế – tài chính.
Các ngành học thuộc nhóm kinh tế – tài chính cũng chủ yếu xét tuyển bằng các tổ hợp môn thuộc khối A như A00, A01…
Một số vị trí công việc nổi bật thuộc nhóm kinh tế – tài chính mà các bạn học sinh – sinh viên có thể tham khảo như:
- Kế toán
- Marketing
- Các vị trí về tài chính – ngân hàng
- Quản trị kinh doanh…
3.3. Nhóm ngành Y – dược
Y – dược là một trong những nhóm ngành thuộc top đầu khối tự nhiên nếu xét về độ khó cũng như tỷ lệ cạnh tranh đầu vào. Đây cũng là nhóm ngành có điểm chuẩn cao nhất nhì các kỳ tuyển sinh những năm qua.
Y – dược là nhóm ngành cung cấp kiến thức và kỹ năng để sinh viên có thể làm việc cũng như trở thành các chuyên gia trong lĩnh vực y tế. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có thể làm việc tại các bệnh viện, phòng khám, nhà thuốc hoặc các đơn vị, tổ chức trong ngành y tế.
Xem thêm : Quản lý chuỗi cung ứng của pepsico
Khác với các khối ngành như kỹ thuật – công nghệ hay kinh tế – tài chính, Y – dược là ngành tập trung xét tuyển bằng các tổ hợp khối B là chủ yếu. Cơ hội việc làm và tương lai phát triển sau khi tốt nghiệp nhóm ngành này cũng vô cùng rộng mở dù sức cạnh tranh khá cao.
Một số vị trí việc làm hot của nhóm ngành y – dược phải kể đến như:
- Bác sĩ đa khoa
- Nha sĩ
- Bác sĩ da liễu
- Điều dưỡng
- Dược sĩ…
3.4. Nhóm ngành xây dựng, kiến trúc, mỹ thuật
Nếu bạn lựa chọn theo ban tự nhiên thì nhóm ngành xây dựng – kiến trúc – mỹ thuật cũng là gợi ý không tồi. Đây là nhóm ngành có nhiều cơ hội thăng tiến nên không khó hiểu khi chúng luôn được “săn đón” trong mỗi dịp tuyển sinh.
Tuy nhiên, đối với các ngành kiến trúc, mỹ thuật thì trong quá trình thi tuyển, các bạn học sinh cần thực hiện các bài thi năng khiếu tiêu biểu như vẽ. Điều này phụ thuộc vào đơn vị đào tạo cũng như chuyên ngành mà các bạn dự định lựa chọn.
Một số vị trí việc làm hot thuộc nhóm ngành xây dựng – kiến trúc – mỹ thuật phải kể đến như:
- Thiết kế đồ họa
- Thiết kế nội thất
- Kiến trúc sư
- Kỹ sư xây dựng công trình dân dụng
- Kỹ sư xây dựng công trình công nghiệp
- Công nghệ vật liệu…
3.5. Nhóm ngành luật, ngoại giao
Dù không phải thế mạnh nhưng không thể phủ nhận rằng nhóm ngành luật – ngoại giao vẫn có sức hút lớn với ban tự nhiên. Hiện nay, các chuyên ngành trong nhóm luật – ngoại giao thường xét tuyển chủ yếu bằng các khối liên quan đến xã hội.
Đối với ban tự nhiên thì các khối A thường được sử dụng để thi tuyển và xét tuyển nhiều hơn khối B, đặc biệt là các khối kết hợp với ngoại ngữ và các môn khoa học xã hội.
Một số công việc có tiềm năng phát triển thuộc nhóm luật – ngoại giao phải kể đến như:
- Luật sư
- Quan hệ quốc tế
- Văn hóa học…
3.6. Nhóm ngành môi trường
Sau khi xác định được môn tự nhiên gồm những môn nào thì cũng khá nhiều bạn lựa chọn ngành môi trường. Đây là nhóm ngành đào tạo về địa chất, khoa học môi trường, sinh học, quản lý tài nguyên…
Hầu hết các chuyên ngành thuộc nhóm ngành môi trường tập trung xét tuyển bằng các tổ hợp môn khối A. Tuy nhiên, đối với một số chuyên ngành có tính chất đặc thù có thể xét tuyển bằng các tổ hợp môn có sự kết hợp với khoa học xã hội.
Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo, sinh viên có thể cân nhắc làm việc tại các cơ quan, đơn vị thuộc lĩnh vực môi trường ở một số vị trí như:
- Chuyên gia địa chất
- Quản trị tài nguyên thiên nhiên
- Nghiên cứu công nghệ sinh học …
3.7. Nhóm ngành giáo dục
Nhắc đến những ngành tiềm năng thuộc ban tự nhiên thì không thể không nhắc tới giáo dục. Sau khi biết môn tự nhiên gồm những môn nào thì đây là sự lựa chọn hàng đầu của nhiều bạn học sinh. Nhóm ngành này chủ yếu đào tạo nghiệp vụ giảng dạy, nghiên cứu cũng như phát triển và cải thiện các phương pháp giáo dục.
Nhóm ngành giáo dục được chia thành nhiều nhóm ngành nhỏ gồm mầm non, tiểu học, trung học, GDQP – an ninh, giáo dục đặc biệt và khoa học giáo dục. Tổ hợp môn xét tuyển sẽ phụ thuộc vào chuyên ngành cũng như đơn vị đào tạo chuyên ngành đó.
Sau khi tốt nghiệp các chuyên ngành giáo dục, bạn có làm việc tại các cơ quan về giáo dục ở các cấp hoặc trở thành giáo viên tại các đơn vị đào tạo.
3.8. Nhóm ngành giao thông
Những năm gần đây, logistics trở thành một trong những lĩnh vực phát triển nhanh chóng nên giao thông cũng trở thành nhóm ngành đáng cân nhắc trong ban tự nhiên.
Hầu hết các trường đào tạo chuyên ngành này đều xét tuyển bằng các tổ hợp môn khối A. Tuy nhiên, cũng có một số đơn vị cân nhắc xét tuyển bằng các tổ hợp khác tùy theo tính chất của từng chuyên ngành.
Các vị trí việc làm hot thuộc nhóm ngành giao thông hiện nay có thể kể đến như:
- Hải quan
- Các vị trí trong ngành Logistic
- Cầu đường
- Hàng không…
4. Một số trường đại học đào tạo khối ngành tự nhiên tốt
Biết được môn tự nhiên gồm những môn nào, các ngành học thuộc khối tự nhiên thì bạn cần cân nhắc đến các trường đại học đào tạo tốt khối ngành này. Với sức hút lớn lại đa dạng chuyên ngành nên số lượng các trường đào tạo khối tự nhiên hiện nay cũng không hề ít. Dưới đây là một số trường đại học được đánh giá cao về chất lượng đào tạo mà bạn có thể tham khảo.
4.1. Đại học Bách Khoa Hà Nội
Nhắc đến những đơn vị đào tạo khối tự nhiên chất lượng hiện nay thì Đại học Bách Khoa Hà Nội (HUST) là một trong những ứng cử viên sáng giá. Với bề dày thành tích cũng như chất lượng đào tạo tốt, HUST lọt top 33% trường đại học tốt nhất châu Á, top 450 trường Đại học tốt nhất thế giới trong việc đào tạo mảng Kỹ thuật và Công nghệ.
Hiện nay, Đại học Bách Khoa Hà Nội đào tạo 160 chuyên ngành với 65 chương trình kỹ sư/cử nhân, 63 chương trình đào tạo thạc sĩ và 32 chương trình tiến sĩ. Mỗi năm, đơn vị này đào tạo khoảng 38.000 sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh.
Bên cạnh đó, Đại học Bách Khoa Hà Nội còn cộng tác với hơn 200 trường Đại học, Trung tâm nghiên cứu khoa học và tổ chức Giáo dục tại 32 quốc gia, đem đến cơ hội với hàng loạt chương trình trao đổi cho sinh viên, học viên cũng như nghiên cứu sinh. Vì thế rất dễ hiểu khi nhiều bạn học sinh ưu tiên lựa chọn thi tuyển vào các ngành thuộc khối tự nhiên tại HUST sau khi biết môn tự nhiên gồm những môn nào.
Xem thêm : Xương rồng lê gai: Loại quả của thứ cây gai góc mà người Việt chẳng ngó ngàng hóa ra là thần dược
Một số chuyên ngành đào tạo chất lượng của Đại học Bách Khoa Hà Nội phải kể đến như:
- Khoa học máy tính
- Công nghệ thông tin
- Kỹ thuật cơ khí
- Kỹ thuật điện
- Kỹ thuật Vi điện tử và Công nghệ nano
- Kỹ thuật điều khiển – Tự động hóa
- Kỹ thuật Hóa dược
- Công nghệ Thông tin Global ICT
- Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo…
4.2. Đại học Bách Khoa – Đại học Đà Nẵng
Ngoài Đại học Bách Khoa Hà Nội thì Đại học Bách Khoa – Đại học Đà Nẵng cũng là một trong những trường đào tạo khối tự nhiên tốt tại Việt Nam. Theo thống kê năm 2023, Đại học Bách Khoa – Đại học Đà Nẵng đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng các trường đại học chất lượng nhất nước ta.
Và đây cũng là ngôi trường mà nhiều bạn học sinh cân nhắc thi tuyển sau khi biết môn tự nhiên gồm những môn nào. Hiện tại, đơn vị này đào tạo 14 ngành trọng điểm thuộc lĩnh vực kỹ thuật – công nghệ, giao thông, kiến trúc và cả môi trường.
Một số ngành đào tạo chất lượng có thể kể đến như:
- Công nghệ thông tin
- Kiến trúc
- Công nghệ nhiệt – điện lạnh
- Xây dựng cầu đường
- Cơ khí…
4.3. Đại học Y Hà Nội
Y – dược là một trong những nhóm ngành có sức cạnh tranh cao nhất nhì ban tự nhiên và Đại học Y Hà Nội là một trong những đơn vị đào tạo hàng đầu cả nước về lĩnh vực này. Vì thế nên khi biết môn tự nhiên gồm những môn nào thì đây là sự lựa chọn mà nhiều bạn học sinh hướng tới.
Là một trong những trường đại học có lịch sử lâu đời với hơn 120 năm không ngừng phát triển, Đại học Y Hà Nội thực sự là một trong những đơn vị đào tạo chất lượng. Không chỉ là trường đại học đầu tiên đào tạo bác sĩ cho cả 3 nước Đông Dương, Đại học Y Hà Nội còn lọt top các trường đại học top đầu toàn cầu về y học lâm sàng khi đứng ở vị trí 365.
Hiện nay, chương trình đào tạo của trường được chia thành 2 bậc là đại học và sau đại học. Trong đó chương trình đại học gồm 11 khoa với nhiều chuyên ngành khác nhau.
Một số khoa đào tạo tiêu biểu phải kể đến như:
- Y đa khoa
- Răng hàm mặt
- Y học dự phòng
- Kỹ thuật xét nghiệm y học
- Điều dưỡng
- Kỹ thuật phục hồi chức năng…
4.4. Đại học Kinh tế TPHCM
Được biết đến là một trong những trường đại học trọng điểm quốc gia nên Đại học Kinh tế TPHCM được nhiều bạn lựa chọn sau khi biết môn tự nhiên gồm những môn nào cũng như các ngành đào tạo của đơn vị này.
Đại học Kinh tế TPHCM tập trung đào tạo các ngành liên quan tới kinh tế, kinh doanh và quản lý là chủ yếu. Bên cạnh đó, đơn vị này còn là nơi nghiên cứu, phát triển các chính sách kinh tế, quản lý cho chính phủ cũng như các doanh nghiệp, tập đoàn lớn.
Hiện tại, Đại học Kinh tế TPHCM có 3 trường thành viên, 16 khoa với quy mô đào tạo lên đến hơn 30.000 sinh viên mỗi năm. Một số ngành đào tạo được đánh giá cao của đơn vị này có thể kể đến như:
- Bất động sản
- Công nghệ marketing
- Đầu tư tài chính
- Hệ thống thông tin kinh doanh
- Kiểm toán
- Kinh doanh số…
4.5. Học viện Ngoại giao
Học viện ngoại giao thường bị hiểu nhầm là đơn vị đào tạo hàng đầu của ban xã hội nhưng trên thực tế, trường có khá nhiều chuyên ngành chất lượng thuộc khối tự nhiên.
Đây là ngôi trường trực thuộc Bộ Ngoại giao, có bề dày lịch sử nên chất lượng đào tạo của đơn vị này được đánh giá thuộc top đầu các trường đại học trong cả nước. Đặc biệt, Học viện Ngoại giao hiện đào tạo cả 3 bậc là đại học chính quy, thạc sĩ và tiến sĩ.
Trong đề án tuyển sinh năm 2024 vừa công bố, Học viện Ngoại giao dự kiến đào tạo 8 ngành với tổng số chỉ tiêu là 5838 sinh viên ở bậc đại học chính quy và 307 học viên, nghiên cứu sinh ở bậc sau đại học.
Một số ngành đào tạo chính, được đánh giá cao có thể kể đến như:
- Kinh doanh quốc tế
- Truyền thông quốc tế
- Kinh tế quốc tế
- Luật quốc tế
- Luật thương mại quốc tế…
Ngoài các đơn vị kể trên, hệ thống các trường đào tạo đại học, cao đẳng tại Việt Nam còn rất nhiều cái tên sáng giá về đào tạo ban tự nhiên. Một số cái tên tiêu biểu như trường Đại học Dược Hà Nội, trường Đại học KHTN – Đại học quốc gia Hà Nội, trường Đại học Giao thông vận tải, trường Đại học KHTN – Đại học quốc gia TPHCM…
5. Nên học tự nhiên hay xã hội? Làm thế nào để học tốt các môn tự nhiên?
Không chỉ thắc mắc môn tự nhiên gồm những môn nào mà nhiều bạn học sinh còn đắn đo việc nên chọn theo ban tự nhiên hay xã hội. Trên thực tế, điều này ảnh hưởng rất lớn tới việc chọn ngành học cũng như hướng phát triển sau này. Việc bạn chọn học ban tự nhiên hay xã hội phụ thuộc vào năng lực, sở thích cũng như định hướng sau này. Tuy nhiên, bạn cũng không nên học lệch, học tủ theo khối thi để tránh ảnh hưởng tới kết quả thi THPT quốc gia.
Không thể phủ nhận rằng các môn tự nhiên luôn có sức hút khá lớn, nhất là đối với các bạn dự định theo khối ngành kinh tế, kỹ thuật – công nghệ… Vậy làm thế nào để học tốt các môn tự nhiên?
- Nắm vững kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa, giáo trình hoặc tài liệu. Đây sẽ là nền tảng để bạn học và nghiên cứu các kiến thức nâng cao, kiến thức chuyên ngành.
- Xây dựng kế hoạch học tập và nghiêm túc thực hiện. Bạn có thể phân chia kế hoạch dựa trên môn học, chia nhỏ các chủ đề cũng như đánh dấu các chủ đề nên được ưu tiên.
- Tập trung vào việc thực hành, làm bài tập sau khi nắm vững lý thuyết, Điều này không chỉ giúp bạn hiểu sâu hơn, dễ áp dụng vào thực tế mà còn giúp bạn ghi nhớ sâu kiến thức cũng như phát triển thêm kỹ năng giải quyết vấn đề.
- Đọc thêm sách báo, nghiên cứu và các tài liệu tham khảo ở cùng lĩnh vực. Tự nhiên vốn là lĩnh vực rất rộng, khối lượng kiến thức cũng tăng lên không ngừng nên những gì được đề cập đến trong sách vở là chưa đủ. Vì thế nên bạn có thể tự học thêm qua sách báo để cập nhật thêm kiến thức.
6. Cách tính điểm tổ hợp tự nhiên trong điểm thi THPT 2024
Trong kỳ thi THPT quốc gia, ngoài Toán học, Ngữ văn và Ngoại ngữ (thường là tiếng Anh), học sinh còn cần thực hiện thêm một bài thi tổ hợp. Trong đó, tổ hợp KHTN sẽ gồm 3 môn là Vật lý, Hóa học và Sinh học.
Vì thế ngoài việc tìm hiểu thông tin môn tự nhiên gồm những môn nào thì cách tính điểm tổ hợp môn tự nhiên trong điểm thi THPT quốc gia cũng là câu hỏi mà rất nhiều bạn thắc mắc. Theo công thức mà Bộ giáo dục công bố, cách tính điểm thi THPT quốc gia như sau:
Như vậy, điểm tổ hợp tự nhiên sẽ chiếm 1/4 trong 70% tổng điểm dùng để xét tuyển (chưa tính điểm cộng ưu tiên). Dựa trên công thức này thì các bạn học sinh cũng có thể tự mình tính điểm thi THPT quốc gia sau khi hoàn thành kỳ thi này.
Trên đây là một số thông tin giúp bạn trả lời câu hỏi môn tự nhiên gồm những môn nào, các ngành học tiêu biểu cũng như một số đơn vị đào tạo chất lượng. Hy vọng với những kiến thức này, bạn đọc có thể đã có được những thông tin bổ ích, từ đó đưa ra sự lựa chọn chuyên ngành theo học thực sự phù hợp với năng lực và định hướng của mình.
Nguồn: https://luatduonggia.edu.vn
Danh mục: Tổng hợp