Học tiếng Việt lớp 4 dấu hai chấm và những quy tắc cần nhớ rõ

Dấu hai chấm là gì?

Trong hệ thống dấu câu của tiếng Việt, thậm chí là ngôn ngữ quốc tế đều sử dụng dấu hai chấm. Dấu hai chấm được ký hiệu với 1 chấm trên và một chấm dưới song song nhau đó là “:”.

Không như dấu phẩy hay chấm thường được sử dụng ở hầu hết các câu văn, đoạn văn. Còn với dấu hai chấm không phải trường hợp nào cũng sử dụng, đòi hỏi người dùng phải biết được lúc nào nên dùng để diễn tả ý nghĩa của câu văn đúng chuẩn hơn.

Đặc biệt, bài học về dấu hai chấm này thường sẽ bắt đầu trong chương trình học tiếng Việt lớp 4. Bố mẹ hoàn toàn giúp bé tìm hiểu về dấu câu này để có thể hoàn thiện các bài học và viết văn được chỉn chu hơn.

Dấu hai chấm được sử dụng phổ biến trong hệ thống bảng dấu câu tiếng Việt. (Ảnh: Download.vn)

Công dụng của dấu hai chấm là gì?

Dấu hai chấm là một trong những phần kiến thức quan trọng trong chương trình tiếng Việt lớp 4, thuộc về dấu câu của phần luyện từ và câu. Đặc biệt loại dấu câu này sẽ có những tác dụng phổ biến trong việc đặt câu. Dưới đây là các tác dụng của dấu hai chấm trong chương trình lớp 4 ba mẹ có thể cùng con tìm hiểu:

Dấu hai chấm giúp thể hiện rõ được ý nghĩa của đoạn/câu văn trước đó. (Ảnh: Download.vn)

  • Hỗ trợ giải thích cho câu trước: Dấu hai chấm có tác dụng báo hiệu phần giải thích, giúp người đọc phân định phần thuyết minh, giải thích cho đoạn/câu trước đó.
  • Liệt kê: Sử dụng dấu hai chấm nếu muốn liệt kê các sự việc, sự vật liên quan đến câu/đoạn trước đó.
  • Thông báo lời thoại: Dấu hai chấm dùng để báo trước lời thoại trực tiếp hay dẫn trích lời nói của một nhân vật cụ thể. Lúc này, dấu hai chấm sẽ đi kèm với dấu gạch đầu dòng ở hàng tiếp theo, hoặc dấu ngoặc kép để trích dẫn lời nói cụ thể thành văn bản.

Dấu hai chấm có tác dụng gì lớp 4? Nhìn chung có thể thấy việc sử dụng dấu hai chấm bổ trợ rất nhiều trong việc học luyện từ và câu ở tiếng Việt lớp 4. Tuy nhiên, mọi người cũng cần phải dựa vào từng trường hợp đặt câu khi học tiếng Việt lớp 4 dấu hai chấm để sử dụng chính xác.

VMonkey – Dạy Trẻ Học Đánh Vần, Nuôi Dưỡng Tâm Hồn, Làm Giàu Vốn Từ Tiếng Việt Cho Trẻ Theo Chương Trình GDPT Mới Chỉ Với Hơn 1000đ/ngày.

timhieungay

Hướng dẫn cách sử dụng dấu hai chấm trong tiếng Việt lớp 4

Để có thể biết được lúc nào nên sử dụng dấu hai chấm khi đặt câu, mọi người sẽ dựa vào những tác dụng trên để dùng như sau:

Sử dụng dấu hai chấm khi muốn giải thích, liệt kê các sự việc sự vật

Ví dụ: Trong gia đình em có tất cả là 4 người, bao gồm: ba, mẹ, anh trai và em. Tất cả mọi người đều yêu thương nhau và giúp đỡ nhau trong mọi việc.

Nhìn vào ví dụ trên có thể thấy dấu hai chấm sẽ dùng để liệt kê 4 thành phần cho cụm từ “4 người”, hay để giải thích cho cụm từ trước nó.

Học tiếng Việt lớp 4 dấu hai chấm báo hiệu lời đối thoại (Kết hợp cùng dấu gạch ngang)

Ví dụ: Trong một gia đình nọ có hai chị em tên là Hoa và Hạnh. Một ngày, Hoa bỗng nói với hạnh rằng:

– Sau này chị sẽ cố gắng học tập thật tốt để trở thành bác sĩ để chữa bệnh cho mọi người.

– Em muốn được làm giáo viên để dạy học cho các em nhỏ thiếu thốn hơn chúng ta.

– Nhưng bây giờ, chúng ta hãy cố gắng học tập thật tốt đi đã nhé!

Trong ví dụ này, học tiếng Việt lớp 4 dấu hai chấm có tác dụng thể hiện lời thoại trực tiếp. Ở đây lời thoại của hai chị em. Vì là trích dẫn trực tiếp nên mỗi câu của một nhân vật sẽ đi kèm với dấu gạch đầu dòng tương ứng.

Dấu hai chấm báo hiệu phía sau có trích dẫn lời nói

Ví dụ: Như Bác Hồ đã từng dặn: “Lợi ích của cá nhân gắn liền với lợi ích của tập thể. Nếu lợi ích cá nhân mâu thuẫn với lợi ích tập thể, thì đạo đức cách mạng đòi hỏi lợi ích riêng của cá nhân phải phục tùng lợi ích chung của tập thể”

Ở ví dụ này, dấu hai chấm được sử dụng để biểu thị lời trích dẫn của một nhân vật cụ thể và thường đi kèm với dấu ngoặc kép. Trong trường hợp người viết chỉ lấy ý câu nói, không trích dẫn nguyên văn sẽ không sử dụng dấu ngoặc kép.

Kho truyện đồ sộ trong Vmonkey. (Ảnh: Monkey)

Khi có vốn từ ngữ tiếng Việt vững chắc, khả năng đọc – hiểu tốt con sẽ biết cách sử dụng dấu hai chấm linh hoạt và chính xác hơn. Để giúp con làm chủ môn học Tiếng việt trên lớp theo chuẩn chương trình GDPT Mới, VMonkey là ứng dụng học tập được nhiều ba mẹ tin tưởng lựa chọn. Đây là app học Tiếng Việt từ Monkey Việt Nam – đơn vị cho ra đời các ứng dụng học tiếng Anh nổi tiếng toàn cầu – Monkey JuniorMonkey Stories với rất nhiều giải thưởng danh giá, nổi bật là Giải Nhất Sáng kiến Toàn cầu do Tổng thống Mỹ Obama chủ trì.

Chương trình học của VMonkey có gì thú vị mà lại được nhiều bạn nhỏ yêu thích và ba mẹ tin tưởng lựa chọn tới vậy? Câu trả lời có ngay trong video dưới đây!

Trải nghiệm ứng dụng VMonkey miễn phí trước khi đăng ký gói học ngay: TẠI ĐÂY.

Trong ngữ pháp tiếng Việt, dấu hai chấm có viết hoa không?

Rất nhiều bé khi học tiếng Việt lớp 4, hay cả người lớn khi biết được cách sử dụng dấu hai chấm nhưng mọi người thường nhầm lẫn không biết được có phải viết hoa sau dấu hai chấm không?

Cần tuân thủ những nguyên tắc khi sử dụng dấu hai chấm trong tiếng Việt. (Ảnh: Giang Béc)

Thực chất, tùy vào từng cách sử dụng của dấu hai chấm sẽ quyết định đến việc bạn có nên viết hoa hay không. Cụ thể:

  • Không cần khi: Nếu dùng trong việc phân định phần thuyết minh, giải thích cho một đoạn/câu trước đó thì phía sau dấu hai chấm không cần viết hoa.
  • Cần khi: Còn trường hợp dấu hai chấm dùng để báo hiệu lời đối thoại hay lời trích dẫn của một nhân vật nào đó sẽ phải viết hoa câu sau dấu hai chấm.

Tìm hiểu thêm: Cách tải font chữ viết tay tiếng việt tiểu học với 5 bước đơn giản

Kết luận

Với những chia sẻ trên có thể thấy, dấu hai chấm là một dấu câu rất đặc biệt giúp người dùng hiểu được ý nghĩa của câu nói phía sau đúng nghĩa hơn. Hy vọng dựa vào những thông tin trên sẽ giúp bố mẹ hướng dẫn các bé học tiếng Việt lớp 4 dấu hai chấm đúng và học tập tốt hơn nhé.