1.1. Tích tụ tư bản:

Có thể bạn quan tâm

Tích tụ tư bản là sự tăng thêm quy mô tư bản cá biệt bằng cách tư bản

hóa một phần giá trị thặng dư. Tích tụ tư bản là kết quả trực tiếp của tích

lũy tư bản. Nó phụ thuộc vào khối lượng giá trị thặng dư và từng doanh

nghiệp. Nó phản ánh mối quan hệ giữa tư bản và lao động.

Chẳng hạn, một tư bản 1.000 đôla cộng thêm 100 đôla giá trị thặng dư tư

bản hóa thành một tư bản lớn hơn là 1.100 đôla.

Vì sao xảy ra tích tụ tư bản? Bởi vì:

Thứ nhất, tích tụ tư bản là yêu cầu của tái sản xuất mở rộng, của sự ứng

dụng tiến bộ kỹ thuật.

Thứ hai, SX TBCN ngày càng phát triển thì khối lượng giá trị thặng dư

ngày càng tăng. Đồng thời trình độ bóc lột và khối lượng giá trị thặng dư

bóc lột được ngày càng tăng trong quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản

là điều kiện vật chất làm cho khả năng tư bản hóa giá trị thặng dư biến

thành hiện thực tích tụ tư bản.

Đặc điểm: Tích tụ luôn phụ thuộc vào lợi nhuận và diễn ra nhanh trong

thời kỳ cạch tranh tự do.

Kết quả: Tích tụ hình thành nên đại công ty, mở rộng qui mô sản xuất.

1.2. Tập trung tư bản:

Tập trung tư bản là sự tăng thêm quy mô tư bản bằng cách kết hợp

nhiều tư bản nhỏ thành một tư bản lớn hơn.Trang 3

Thí dụ: một tư bản 3.000 đôla hợp lại với một tư bản 2.000 đôla thành

một tư bản lớn hơn là 5.000 đôla.

Tập trung tư bản diễn ra nhanh chóng hơn tích tụ tư bản, thực hiện bằng

cách liên doanh liên kết & vay mượn tư bản. Cạnh tranh và tín dụng là

những đòn bẩy mạnh nhất thúc đẩy tập trung tư bản vì nó giúp huy động

được những nguồn vốn. Tập trung tư bản đóng vai trò quan trọng đối với

sự phát triển của CNTB: đó là điều kiện, biện pháp giúp tư bản tăng nhanh

về lượng. Nhờ đó mà xây dựng được những xí nghiệp lớn, sử dụng được kỹ

thuật và công nghệ hiện đại.

Tập trung tư bản thường diễn ra bằng hai phương pháp: phương pháp

cưỡng bức và phương pháp tự nguyện.

 Phương pháp cưỡng bức thể hiện ở chỗ: trong quá trình cạnh tranh, các

nhà tư bản lớn thôn tính các nhà tư bản nhỏ phá sản.

 Ở phương pháp tự nguyện trong quá trình cạnh tranh, các nhà tư bản

không phân thắng bại, họ liên hiệp lại và tổ chức các công ty cổ phần

để tránh khỏi sự phá sản và có đủ sức mạnh cần thiết cho cạnh tranh

trên phạm vi mới.

Phạm vi: Toàn xã hội, không giới hạn. Có thể diễn ra trên từng ngành,

từng lĩnh vực .

Đặc điểm: Là biểu hiện của tập trung hoá sản xuất là điều kiện để xã hội

hoá nền kinh tế.

Kết quả: Làm tăng vốn tập trung