Hợp đồng lao động vô hiệu do công việc bị pháp luật cấm, xử lý ra sao?

1. Hợp đồng lao động bị vô hiệu toàn bộ do công việc bị pháp luật cấm?

Theo Điều 15 Bộ luật Lao động 2019, nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động được quy định như sau:

Điều 15. Nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động

1. Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực.

2. Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội.”

Đồng thời, tại điểm a khoản 1 Điều 49 Bộ luật Lao động 2019 quy định về hợp đồng lao động vô hiệu như sau:

Điều 49. Hợp đồng lao động vô hiệu

1. Hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ trong trường hợp sau đây:

a) Toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động vi phạm pháp luật;”

Như vậy, trường hợp người lao động và công ty thỏa thuận về việc thực hiện công việc bị pháp luật cấm trong hợp đồng lao động được xem là hành vi vi phạm nguyên tắc giao kết hợp đồng lao động và hậu quả dẫn đến là hợp đồng lao động bị vô hiệu toàn bộ.

Hợp đồng lao động vô hiệu do công việc bị pháp luật cấm

Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn (có hiệu lực từ ngày 20/6/2023)

Hợp đồng lao động vô hiệu do công việc bị pháp luật cấm, xử lý ra sao? (Ảnh minh họa – Nguồn từ Internet)

2. Hợp đồng lao động vô hiệu do công việc bị pháp luật cấm, xử lý ra sao?

Căn cứ theo khoản 1, 2 và 3 Điều 11 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, việc xử lý hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ do công việc đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc mà pháp luật cấm được thực hiện như sau:

(i) Khi hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ, người lao động và người sử dụng lao động giao kết hợp đồng lao động mới theo đúng quy định của pháp luật.

(ii) Trường hợp hai bên không giao kết hợp đồng lao động mới thì:

– Thực hiện chấm dứt hợp đồng lao động;

– Người sử dụng lao động trả cho người lao động một khoản tiền do hai bên thỏa thuận nhưng cứ mỗi năm làm việc ít nhất bằng một tháng lương tối thiểu vùng theo tháng áp dụng đối với địa bàn người lao động làm việc do Chính phủ quy định tại thời điểm quyết định tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu.

Thời gian làm việc của người lao động để tính trợ cấp là thời gian làm việc thực tế theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu xác định theo điểm a khoản 3 Điều 8 Nghị định 145/2020/NĐ-CP.

– Giải quyết chế độ trợ cấp thôi việc đối với các hợp đồng lao động trước hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu theo quy định tại Điều 8 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, nếu có.

(iii) Quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động kể từ khi bắt đầu làm việc theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu cho đến khi giao kết hợp đồng lao động mới hoặc chấm dứt hợp đồng lao động:

– Nếu quyền, lợi ích của mỗi bên trong hợp đồng lao động không thấp hơn quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể đang áp dụng thì quyền, nghĩa vụ, lợi ích của người lao động được thực hiện theo nội dung hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu.

– Nếu hợp đồng lao động có nội dung về quyền, nghĩa vụ, lợi ích của mỗi bên vi phạm pháp luật nhưng không ảnh hưởng đến phần nội dung khác của hợp đồng lao động thì quyền, nghĩa vụ và lợi ích của người lao động thực hiện theo theo thỏa ước lao động tập thể đang áp dụng, trường hợp không có thỏa ước lao động tập thể thì thực hiện theo quy định của pháp luật.

Trường hợp hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu có tiền lương thấp hơn so với quy định của pháp luật về lao động, thỏa ước lao động tập thể đang áp dụng thì hai bên phải thỏa thuận lại mức lương cho đúng quy định và người sử dụng lao động có trách nhiệm xác định phần chênh lệch giữa tiền lương đã thỏa thuận lại so với tiền lương trong hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu để hoàn trả cho người lao động tương ứng với thời gian làm việc thực tế theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu.

– Thời gian người lao động làm việc theo hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu được tính là thời gian làm việc của người lao động cho người sử dụng lao động để làm căn cứ thực hiện chế độ theo quy định của pháp luật về lao động.

3. Vấn đề khác liên quan đến xử lý HĐLĐ vô hiệu do công việc bị pháp luật cấm thuộc thẩm quyền giải quyết của ai?

Các vấn đề khác liên quan đến việc xử lý hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ do toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động vi phạm pháp luật hoặc công việc đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc mà pháp luật cấm thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (theo khoản 4 Điều 11 Nghị định 145/2020/NĐ-CP).