Thành phần phụ chú là gì? Lấy ví dụ đặt câu có thành phần phụ chú

Thành phần biệt lập phụ chú là gì?

Thành phần phụ chú được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. Thành phần phụ chú là thành phần biệt lập, không có sự tham gia vào thành phần câu. Thành phần phụ chú chủ yếu nhằm mục đích giải thích, bổ sung, làm rõ nội dung hay chủ đề được sử dụng trong câu.

Ví dụ

Lấy 5 ví dụ về thành phần phụ chú dễ hiểu cho bạn tham khảo:

Ví dụ 1: Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy 1 tuổi.

Ví dụ 2: Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.

Ví dụ 3: Lan – bạn thân của tôi – học giỏi nhất lớp.

Ví dụ 4: Nguyễn Thành Long là nhà văn sáng tác truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” – thi phẩm để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Ví dụ 5: Ở nơi xa xôi cách trở ngàn trùng, những đứa con từ chiến trường miền Nam (bao năm bom đạn chiến tranh) nay trở về thăm Bác như thầm nói với Bác rằng : ” Bác ơi, con đã về thăm Bác đây, đồng bào miền Nam đã về thăm bác đây”

Ở trong những ví dụ trên, Nếu lược bỏ các từ ngữ in đậm thì nghĩa của sự việc trong câu không hề thay đổi, vì vậy các từ in đậm là yếu tố thêm thắt vào để bổ sung ý nghĩa cho câu. Do đó các từ ngữ in đậm được coi là thành phần phụ chú trong hai câu trên.

Thành phần phụ chú là gì?

Tác dụng

Thành phần phụ chú có chức năng giải thích và bổ sung ý nghĩa cho thành phần câu đứng trước nó và có cùng chức năng ngữ pháp trong câu.

Thành phần phụ chú có thể đồng chức năng với các bộ phận ngữ pháp hoặc có thể không đồng chức năng với bộ phận ngữ pháp. Nó không chỉ là thành phần phụ giải thích cho một thành phần hay một bộ phận nào đó mà nó còn mang ý nghĩa dùng để giải thích, bổ sung một điều cần chú thích ở trong câu.

Dấu hiệu nhận biết

Thành phần phụ chú thường được đặt giữa hai dấu gạch ngang, hại dầu phảy, hai dấu ngoặc đơn hoặc giữa một dấu gạch ngang với một dấu phẩy. Nhiều khi thành phần phụ chú còn được đặt sau dấu hai chấm.

Khác với thành phần gọi đáp thường đứng ở phần đầu câu thì thành phần phụ chú thường sẽ đứng giữa hoặc là cuối câu.

Ý nghĩa

Thành phần phụ chú giúp bổ sung ý nghĩa và giải thích cho thành phần câu đừng trước nó.

Giúp câu mang ý nghĩa cụ thể và sâu sắc hơn.

Luyện tập về thành phần phụ chú trong câu

Bài 1. Xác định thành phần phụ chú, thành phần khởi ngữ trong các ví dụ sau:

a) Thế rồi bỗng một hôm, chắc rằng hai cậu bàn cãi mãi, hai cậu chợt nghĩ kế rủ Oanh chung tiền mở cái trường.

(Nam Cao)

b) Lan – bạn thân của tôi – học giỏi nhất lớp.

c) Nhìn cảnh ấy mọi người đều chảy nước mắt, còn tôi, tôi cảm thấy như có ai đang bóp nghẹt tim tôi.

(Nguyễn Quang Sáng – Chiếc lược ngà)

d) Kẹo đây, con lấy mà chia cho em.

Trả lời

– Thành phần phụ chú

a) chắc rằng hai cậu bàn cãi mãi

b) bạn thân của tôi

– Thành phần khởi ngữ:

c) còn tôi,

d) kẹo đây,

Bài 2. Đặt 5 câu có chứa thành phần phụ chú.

Trả lời

+ Hân – lớp trưởng lớp tôi, là bạn nữ hung dữ nhất trong lớp

+ Bún Bò (một đặc sản của vùng đất Nam Định) vô cùng đậm đà, hấp dẫn.

+ Bác Hồ ( Chủ tịch Hồ Chí Minh ) là người mà e ngưỡng mộ nhất.

+ Linh – người yêu hiện tại của tôi, có 1 nụ cười tỏa nắng

+ Tôi – cũng như các bạn, đều không tin vào mắt của mình.

Thành phần phụ chú trong các câu trên là từ được in đậm.

Bài 3. Tìm các thành phần biệt lập trong các câu sau, Hãy cho biết nếu không có các thành phần này nghĩa của câu có thay đổi hay không ?

a) Tim tôi đập không rõ. Dường như, vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. ( Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê )

b) – Thưa ông chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ. Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả quá ! ( Làng – Kim Lân )

c) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.

Trả lời

a) Thành phần tình thái: dường như thể hiện cách nhìn nhận về sự việc ở mức độ tin cậy thấp.

b) Thành phần gọi – đáp: thưa ông

Thành phần cảm thán: vất vả quá!

c) Thành phần phụ chú: tôi nghĩ vậy.

Các thành phần biệt lập trên nếu không có trong câu cũng không làm thay đổi nghĩa của câu.